1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur

Hazırda Qazaxıstan dünyada ən bahalı hesab edilən osmium-187-nin yeganə ixracatçısıdır. 2025-ci ilə olan məlumata görə, bu metanın bir qramı 5000 dollardan başlayaraq 10 000 dollara qədər bahalaşa bilir. 

Qaynarifno xəbər verir ki, bu barədə "el.kz" portalı yazır.

Osmium-187 nadir izotoplara aid edilir və gümüşü-ağ, mavi çalarlı metaldır. Onun bu qədər astronomik qiymətə malik olması yalnız estetik görünüşü ilə deyil, həm də əlçatanlığının məhdudluğu ilə əlaqələndirilir. Məsələn, Qazaxıstan onu ixrac etməyə başlamamışdan əvvəl osmium-187-nin bir qramının qiyməti 100–200 min dollara qədər yüksəlirdi.

Bununla belə, Qazaxıstanın yeganə ixracatçı ölkə kimi bazarı stabilləşdirdiyi bildirilir. Buna baxmayaraq, bu metal hazırda qızıldan 300, platindən isə 400 dəfə bahadır.

Qazaxıstanda osmium-187 əsasən Ulıtau vilayətindəki filiz yataqlarından çıxarılır. Orada bu metal unikal konsentrasiyada yerləşir – 100 qram filizdən cəmi 0,02% osmium əldə olunur ki, bu da dünyada ən yüksək göstəricilərdən biri hesab edilir.

Metalin hasilatı və təmizlənməsi prosesi son dərəcə mürəkkəbdir. Çünki işlənməmiş formada osmium-187 toksik xüsusiyyət daşıyır. Bu səbəbdən, onun emalı dəqiqlik, qabaqcıl texnologiyalar və ciddi nəzarət tələb edir.

Nəşrdə qeyd olunur ki, osmium-187-nin dəyəri yalnız nadir olması ilə deyil, həm də unikal fiziki və kimyəvi xüsusiyyətləri ilə bağlıdır. Osmium əsaslı ərintilər yüksək möhkəmlikli detalların, o cümlədən kosmik gəmi hissələrinin hazırlanmasında istifadə olunur.

Bundan əlavə, bu metal dərmanların, o cümlədən kortizonun sintezində katalizator kimi istifadə olunur və tibbi implantlarda tətbiq edilir. Hətta brilyant səpintisini xatırladan osmium kristalları eksklüziv zinət əşyalarının hazırlanmasında istifadə olunur.

Aydın