10 il sonra da şəxsi avtomobilə sahib olmaq istəyəcəyik?

İqlim təhlükələrinə baxmayaraq, avtomobil istifadəsi qlobal miqyasda artmağa davam edir.  25 ölkədə 16 000 sürücü ilə aparılan araşdırma nəticəsində bir çox istifadəçinin avtomobillərindən imtina etmək istəmədiyi qənaətinə gəlinib. 

News24.az avtosfer.az-a istinadla xəbər verir ki, "Arthur D. Little" konsaltinq firmasının dərc etdiyi yeni hesabata görə, avtomobil sənayesi üçün təhlükələr davam etsə də, demotorizasiya zəngin şəhərlərdə bir tələbdir.

Avtomobildən istifadənin artması xüsusilə aztəminatlı şəxslərin yaşadığı və ictimai nəqliyyatın məhdud olduğu kənd yerləri üçün daha xarakterikdir.

Ancaq əhalisi 5 milyondan çox olan Avropa şəhərlərində sakinlərin dörddə üçü (76 faiz) avtomobillərindən imtina etməyə hazırdır. Əhalisi 250 mindən az olan Avropa şəhərlərində bu göstərici 62 faiz təşkil edir.

Bölgə və yaşa görə avtomobildən asılılıq

Müxtəlif ölkələrdən olan sürücülərdən indiki ilə müqayisədə 10 ildən sonra da şəxsi avtomobillərinin nə qədər vacib olub-olmadığı soruşulub. İspaniya, Fransa, İtaliya, Belçika, Norveç və Sinqapurdakı respondentlər üçün gələcəkdə şəxsi avtomobillərinin olması daha az əhəmiyyət kəsb edib.

Digər tərəfdən, Meksika, Səudiyyə Ərəbistanı və Türkiyə kimi ölkələrdəki sürücülər 10 ildən sonra avtomobil sahibi olmağın onlar üçün nisbətən daha vacib olacağını bildiriblər.

Tədqiqat həmçinin cavabları yaşa görə qruplaşdırıb. 45 yaşa çatmayan sürücülər, yaşları 45-dən yuxarı sürücülərlə müqayisədə gələcək vərdişlərini proqnozlaşdırarkən avtomobillərinə daha çox bağlı görünürlər.

Avropa, Şimali Amerika və Çində yaşlı sürücülərdən daha çox gənc sürücülər avtomobillərinin 10 ildən sonra onlar üçün vacib olacağını proqnozlaşdırıblar.

Onları şəxsi avtomobillərindən imtina etməyə nəyin inandıracağını soruşduqda respondentlər yeni, daha ucuz mobillik xidmətlərini (50 faiz) və bu cür xidmətlərin yüksək əlçatanlığını (38 faiz) bildirib.

Bu alternativ mobillik xidmətlərinə ictimai nəqliyyat, gəzinti və avtomobil mübadiləsi daxildir.

Nə üçün yeni mobillik xidmətlərini seçdiklərini soruşduqda respondentlər ilk üç səbəb kimi çeviklik (62 faiz), xərc (52 faiz) və ətraf mühiti (44 faiz) qeyd ediblər.

Elektrikli avtomobillərə keçid

Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) məlumatına görə, tam elektriklə işləyən və xarici enerji mənbəyindən doldurula bilən yüksək gərginlikli akkumulyatora malik akkumulyatorlu elektrik avtomobilləri və plug-in hibrid elektrik avtomobillərinin sayı 2023-cü ildə 14 milyona çatıb və hələ də bu say artmaqda  davam edir.

Digər tərəfdən, "Artur D. Little" tərəfindən hazırlanan hesabatda hələ də elektrikli avtomobil bazarının genişlənməsi qarşısında bir sıra maneələrin olduğu bildirilir.

Ən mühüm maneələrdən biri kimi qiymətlər göstərilib.  Çünki bir çox bazarlarda elektrikli avtomobillərin ilkin qiymətləri adi avtomobillərdən yüksəkdir. Bir çox ölkələrdə dövlət subsidiyaları da vəziyyətə kömək etmir.

Bundan əlavə, araşdırma göstərir ki, alıcıların elektrikli nəqliyyat vasitələri haqqında "qərəzləri və ön mühakimələri" var. Şarj infrastrukturunun qeyri-mütəşəkkilliyi, şarj müddətinin uzunluğu və batareyanın ömrü ilə bağlı narahatlıqlar da mövcuddur.

Elektrik avtomobilini seçməyə üstünlük verməyənlərin demək olar ki, yarısı (49 faiz) buna səbəb kimi batareyanın ömrünü göstərir.

Hesabata görə, hazırda akkumulyatorlu elektrik avtomobilinə sahib olanlardan 76 %-i avtomobilini dəyişərkən yenidən elektromobillərə üstünlük verəcək. Bu da onların elektromobillərə olan bağlılığının nümunəsidir. 

Geosiyasi rəqabət gəlirliliyi təhdid edir

Hesabatda həmçinin böyük avtomobil istehsalçıları arasında rəqabətin qlobal miqyasda əməliyyatlara necə zərər verdiyi vurğulanıb.

Bildirilib ki, şirkətlər ABŞ, Avropa və Çin arasında artan geosiyasi rəqabəti idarə etməlidir, əməliyyatlara, xüsusilə də qlobal təchizat zəncirlərinə təsir göstərməlidir.

Çətinliklərlə mübarizə aparan şirkətlər arasında bu yaxınlarda mənfəətləri ilə bağlı xəbərdarlıq edən “Stellantis” və “Volkswagen” də var.

Ciddi təhdidlərdən daha biri Avropa istehsalçılarının Asiyadakı rəqiblərinə uduzması ilə Çində həmin avtomobillərə zəif tələbatın olmasıdır.

Belə ki, Çində avtomobil istehsalçıları sürətli və ucuz qiymətə müasir elektrik avtomobilləri istehsal edərək istehlakçıların diqqətini cəlb edirlər.

Bu rəqabətdən sonra Avropa Komissiyasının keçən il Pekinin bazar təcrübələri ilə bağlı araşdırmaya başlaması iki blok arasında ticarət müharibəsi təhlükəsi yaradır.

Komissiyanın fikrincə, Çin istehsalçılarının uğuru elektrikli avtomobil şirkətlərinə qiymətlərini süni şəkildə aşağı saxlamağa imkan verən ədalətsiz dövlət subsidiyaları ilə bağlıdır.

Pekin isə bu iddialara sektorun təbii şəkildə inkişaf etdiyini bildirərək cavab verib.