2035 ci ilə dünya daha pis vəziyyətdə olacaq Strateqlərin gözləntiləri

Dünya getdikcə daha mürəkkəbləşən qlobal problemlərlə üzləşir. Həm təbii mühit, həm də siyasi və iqtisadi strukturlar təhdid altındadır. Beynəlxalq strateq və mütəxəssislər, bu təhdidlərin gələcəkdə necə formalaşacağı barədə müxtəlif proqnozlar irəli sürürlər. Bu proqnozların bəziləri insanlığın qarşılaşacağı riskləri daha açıq şəkildə göstərir, bəziləri isə gələcək ehtimalların qeyri-müəyyənliyini vurğulayır. Lakin, bütün bu proqnozlarda ortaq bir mövzu var: Gələcək dünya bu gündən çox fərqli olacaq və bu dəyişikliklər hamımızı birbaşa təsir edəcək.

Sfera.az "Hürriyet"ə istinadən xəbər verir ki, “Atlantic Council”in apardığı “Qlobal Proqnoz” sorğusunda iştirak edən 357 beynəlxalq strateq və mütəxəssis, 2035-ci ilə qədər qarşımıza çıxacaq qlobal təhdidləri qiymətləndirib. Onların əksəriyyəti, dünyada böyük bir savaşın və ya nüvə müharibəsinin baş verəcəyini proqnozlaşdırıb. Sorğunun nəticələrinə görə, ən çox ehtimal edilən təhdidlərdən biri 3-cü Dünya müharibəsinin baş verməsidir. Anket iştirakçılarının 47%-i, Çin, Rusiya, İran və Şimali Koreya kimi güclərin yeni bir ittifaq quracağını proqnozlaşdırıb. Bu ittifaq, gələcəkdəki qlobal münaqişələri daha da mürəkkəbləşdirə bilər. Üstəlik, strategiyaların gələcəkdə böyük güclərin arasında ciddi dəyişikliklərə yol açacağı da gözlənilir. Anketə qatılanların 62%-i, 2035-ci ilədək dünyanın hazırkı vəziyyətdən daha pis bir vəziyyətə gələcəyini düşünür. Xüsusilə iqlim dəyişikliyi, qlobal təhlükəsizlik və iqtisadiyyat üçün ciddi təhdid təşkil edir. 29.9%-i isə gələcəkdə iqlim dəyişikliyinin ən böyük təhdid olacağına inanır.

Süni intellekt və avtomatlaşdırma texnologiyalarının iş gücünə təsiri də mütəxəssisləri narahat edir. Bir çoxu, bu texnologiyaların qlobal məsələlərə müsbət təsir göstərəcəyini düşünür, lakin bu dəyişikliklərin iş gücünü azaldacağı ilə bağlı da narahatlıqlar var. Gələcəkdəki ən böyük təhdidlər arasında, nüvə müharibəsi, qlobal iqlim dəyişikliyi və yeni pandemiyalar yer alır. Ancaq mütəxəssislər, xüsusilə iqlim dəyişikliyinin daha önəmli bir təhdid olacağına inanırlar. 2035-ci ildə dünya, çox fərqli bir nizamla qarşılaşa bilər. Bu dəyişikliklər insanlığa yeni çağırışlar gətirəcək, amma bu çağırışların nə qədər qaçınılmaz olduğunu müəyyən etmək hələ mümkün deyil.

Bəsti Rəfizadə