ABŞ nəşri: Qafqazın xəritəsi yenidən cızılır, Azərbaycan...
News24 saytına istinadən Icma.az xəbər verir.
ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə edilən razılaşma Cənubi Qafqazın diplomatik xəritəsini yenidən cızır.
News24.az Teleqraf-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Washington Times” yazıb.
Nəşr bildirib ki, avqustun 8-də Ağ Evdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan tərəfindən imzalanmış saziş Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Naxçıvan və Türkiyə arasında Zəngəzur dəhlizi də daxil olmaqla mühüm nəqliyyat və ticarət yollarının önünü açır:
“Müqavilənin bir hissəsi növbəti 99 il ərzində “Beynəlxalq Sülh və Rifah üçün Tramp Marşrutu” və ya TRIPP adlandırılan Zəngəzur dəhlizinin inkişafı üçün ABŞ-yə müstəsna hüquqların verilməsini əhatə edir. Məqsəd Naxçıvan Muxtar Respublikasını keçid məntəqələri olmadan Azərbaycanın qalan hissəsi ilə birləşdirməkdir”.
Mənbənin fikrincə, razılaşma Rusiya və İranın Cənubi Qafqaz əl-qolunu bağlayır.
ABŞ nəşri vurğulayıb ki, regionda bu köklü dəyişiklik Azərbaycanın qəti qələbəsi ilə başa çatan 44 günlük müharibədən başlayıb.
Məqalədə diqqətçəkən digər məqamlar aşağıdakı kimidir:
- Müqavilə Ermənistanın Rusiyadan asılılığını aradan qaldırmaq üçün strateji fürsətdir.
- Ermənistanın Moskvadan uzunmüddətli asılılığı, xüsusən də təhlükəsizlik baxımından ciddi şəkildə yoxlanılır.
- Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıması tarixi bir dəyişiklikdir və İrəvanın daha müstəqil kurs qurmağa hazır olduğunu göstərir.
- Hər iki ölkənin son illərdə Moskva ilə təlatümlü münasibətləri var. Azərbaycan ən son dekabr ayında Rusiya qüvvələrinin Ukrayna PUA-sı ilə səhv salan Azərbaycan sərnişin təyyarəsinə ölümcül hücumdan qəzəblənib. Təyyarə enə bildi, amma 38 sərnişin həlak oldu.
- Ermənistanda iki rus hərbi bazası var, artıq ermənilər onların ölkədən çıxarılmasını tələb edirlər.
- Türkiyə üçün sövdələşmə diplomatik qələbə və iqtisadi fürsətdir. Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıması onun uzun müddət möhürlənmiş sərhədlərinin yenidən açılmasına zəmin yarada bilər. Analitiklərin fikrincə, bu, Türkiyə limanlarını Ermənistan ticarəti üçün əsas qapılara çevirə bilər. Zəngəzur dəhlizi Türkiyəyə Azərbaycanda da dərin təsir bağışlayır və onun Mərkəzi Asiyaya çıxışını genişləndirir.
- ABŞ-nin vasitəçi olması ilə Türkiyə regionda artan təsirini idarə etmək üçün daha güclü mövqedədir.
- Bakı üçün TRIPP dəhlizi geosiyasət qədər enerji ilə də bağlıdır. Xəzər neft-qazını Avropaya çıxarmaq baxımından dəhliz Rusiyanın nəzarətində olan marşrutlara alternativ yaradır və Avropanın Moskvadan asılılığını azaldır.
- Müqavilə hələ də əlavə hüquqi və siyasi addımlar tələb edir, amma rəvan həyata keçirilərsə, Avrasiyada ticarət, enerji və ittifaqları yenidən formalaşdıra bilər.


