ABŞ tarixinin ən uzun hökumət şatdaunu başa çatdı: Tramp qanunu imzaladı

ABŞ prezidenti Donald Tramp hökumətin maliyyələşdirilməsi haqqında qanunu imzalayaraq, ABŞ tarixində ən uzun sürən hökumət bağlanmasına (şatdauna) son qoyub. Bu, 43 gün davam edib.

Qaynarinfo "Reuters”ə istinadla xəbər verir ki, Tramp qanunu Nümayəndələr Palatası onu 222 səs lehinə və 209 səs əleyhinə olmaqla qəbul etdikdən bir neçə saat sonra imzalayıb. Senat qanun layihəsini bir neçə gün əvvəl təsdiqləmişdi. Altı demokrat öz partiyasından ayrılaraq qanun layihəsinin lehinə səs verib.

Trampın qanun layihəsini imzalaması federal qulluqçulara – 43 günlük şatdaunla əlaqədar fəaliyyətini dayandıranlara – artıq cümə axşamı işə qayıtmağa imkan verəcək, baxmayaraq ki, dövlət xidmətlərinin tam bərpasının nə qədər tez baş verəcəyi hələlik məlum deyil.

Eyni zamanda, qəbul edilən qanun layihəsi kompromis xarakteri daşıyır, çünki o, hökumətin yalnız 2026-cı il yanvarın 30-dək müvəqqəti maliyyələşdirilməsini nəzərdə tutur. Bununla belə, saziş Səhiyyə üçün əlçatanlıq haqqında Qanuna (Obamacare) əsasən mövcud olan vergi güzəştlərinin müddətinin bitməsi məsələsini həll etmir. Demokratların çoxu hökumət işinin bərpasına dair istənilən razılaşma çərçivəsində bu güzəştlərin uzadılmasını tələb edirdi.

Qeyd edək ki, xərclərlə bağlı qarşıdurma Trampın bu ilin əvvəlində Ağ Evə qayıtmasından sonra Konqresdə demokratlarla respublikaçılar arasında ən böyük qarşıdurmaya çevrilib. Bu, dövlət xidmətlərinin işində görünməmiş fasilələrə səbəb olub: Tramp administrasiyası ölkə üzrə kommersiya aviaşirkətlərinin fəaliyyətini azaltmaq barədə göstəriş verib və ilk dəfə ən iri federal ərzaq yardım proqramını dayandırıb.

Şatdaun 1 oktyabrda başlamışdı və nəticədə təxminən 700 000 federal qulluqçu ödənişsiz məzuniyyətə göndərilib. On minlərlə digər işçi – hərbçilər, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları, hava limanlarındakı yoxlayıcılar – maaş almadan işləməyə davam ediblər.

Bir çox iqtisadçıların hesablamalarına görə, hökumət bağlanması iqtisadiyyatı təxminən hər altı həftəlik fasilə ərzində ümumi daxili məhsulu (ÜDM) hər həftə ondan bir faiz bəndindən çox azaldırdı, baxmayaraq ki, yaxın aylarda itirilmiş istehsalın böyük hissəsinin bərpa ediləcəyi gözlənilir.

Bundan əvvəl "Axios” nəşri yazmışdı ki, ABŞ NATO müttəfiqlərinə və Ukraynaya 5 milyard dollardan çox dəyərində silah ixracını şatdaun səbəbindən dayandırıb.

Nəşrin mənbələri dəqiqləşdiriblər ki, söhbət AMRAAM raketləri, Aegis döyüş sistemləri və HIMARS kimi silahların Danimarka, Xorvatiya və Polşaya tədarükündən gedir. Qeyd olunur ki, ixracın son təyinatı tam dəqiq bilinmir, lakin "NATO müttəfiqlərinə silah satışı tez-tez Ukraynaya yardımı təmin etmək məqsədilə həyata keçirilir”.

Alpər