Icma.az
close
up
RU
Ailələrdə uşaq sayı təxminən üç olmalıdır Sosioloqdan TƏKLİFLƏR

Ailələrdə uşaq sayı təxminən üç olmalıdır Sosioloqdan TƏKLİFLƏR

Icma.az, Redaktor.az portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

Son illərdə Azərbaycanda ailə institutunun zəifləməsi, doğum səviyyəsinin azalması narahatlıq doğurur. Bu problemlərin həlli üçün müxtəlif ölkələrdə tətbiq olunan sosial dəstək proqramlarının Azərbaycanın da gündəminə gətirilməsi zərurəti yaranıb. Qardaş Türkiyədə bu məsələnin həlli üçün bir sıra güzəştlər tətbiq edilib.

Bəs Azərbaycanda hansı işlər görülməlidir ki, doğum səviyyəsi artsın, ailələrin sosial vəziyyəti normallaşsın?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının rəhbəri, sosioloq Elçin Bayramlı bildirdi ki, digər dövlətlər ailələrə sosial dəstəyi gücləndirmək üçün genişmiqyaslı proqramlar tətbiq etsə də, Azərbaycanda isə illərdir bu cür tədbir görülmür:

"Türkiyə hökuməti ailələrə yeni dəstək paketi tətbiq etdi, sosial dəstək artırıldı, yeni yardımlar tətbiq olundu. Yeni qəbul edilən sosial dəstək paketində doğuma görə birdəfəlik müavinət 5000 lirəyə (təxminən 250 AZN) qədər artırıldı.Bundan əlavə, birinci, ikinci uşaqlara aylıq ödənişlər, üç və daha çox uşaqlara daha yüksək ödənişlər tətbiq olundu. O cümlədən ailələrə iki illik güzəştli kreditlər tətbiq olunur. Yəni çox sayda sosial dəstək proqramı var. Demək olar ki, belə bir dəstək paketləri bütün ölkələrdə var. Elə qonşu ölkələrdə - Rusiya, Gürcüstan, Ermənistan, İran, eyni zamanda Avropa ölkələrində də var. Yalnız Azərbaycandan başqa. Çox uzun illərdir ki, bütün cəmiyyət bunun davasını döyür ki, buna ehtiyac var, vacibdir. Açıq-aşkar bizim ehtiyacımız daha çoxdur".

Sosioloqun sözlərinə görə, Azərbaycanda ailələrin rifahını artırmaq və doğum göstəricilərini yüksəltmək üçün bir sıra addımların atılması zəruridir:

"Rəqəmlərə, statistikaya baxanda aydın olur ki, boşanmalar 50 faizə çatıb. Yəni çox biabırçı, faciəvi bir vəziyyətdir, ailə institutumuz dağılıb, evlənmələr kəskin azalıb. Bir uşaqlı ailələrin sayı artıb. Artıq bir uşaqlı ailə modelinə keçmişik. Nadir hallarda iki-üç uşaq olur. Bir xalqın davamlılığı üçün ailələrdə uşaq sayı təxminən üç olmalıdır. Ortalama əgər bir və iki olursa, burada ciddi azalma gedir. 30-40 il ərzində həmin millətin qocalması baş verir və məhv olur. Bu, yalnız strateji, milli təhlükəsizlik məsələsidir. Bu baxımdan Azərbaycanda da mütləq şəkildə ehtiyac var ki, yeni qurulan ailələrə birbaşa dəstək verilməlidir. Sosial ipoteka formasında normal bir məbləğdə ev almalarına kömək olunmalıdır, doğum zamanı birdəfəlik yardım artırılmalıdır, uşaq pulu bərpa olunmalıdır. Sovet dövründə çox uşaqlılara görə əlavə yardımlar var idi. Sovet dövründə beş-altı uşaq olanda qəhrəman ana statusu verilirdi. Onlar bərpa olunmalıdır. Buna həddən artıq ehtiyac var. Yəni burada artıq əks fikir söyləmək mümkün deyil. Hərçənd, bəzi deputatlar arada bir deyirdi ki, bizdə ehtiyac yoxdu, amma dövlətin rəsmi statistikası göstərir ki, çox güclü ehtiyac var. Faktiki olaraq boşanma, evlilik, uşaq doğumunun sayının orta tərkibinə baxmaq kifayətdir".

E.Bayramlı əlavə etdi ki, bu tədbirlərin tətbiqi artıq gecikib və bu gün addımlar atılsa belə, nəticələr yalnız uzunmüddətli dövrdə hiss olunacaq.

"Yəni belə böyük bir ehtiyac şəraitində hələ də hansısa səbəbdən bunun tətbiq olunmaması başa düşülən deyil. Bunun üçün maliyyə imkanları həddindən artıq çoxdur. Hətta o qədər çoxdur ki, bizim büdcədə hər il bir neçə milyard xərclənməmiş pul qalır, strateji rezervlərimiz sürətlə artır, 75 milyardı keçib. Neft Fonduna yığılan pullar bir xalqın gələcəyi üçündür, sağlamlığı üçündür, sağlam gələcəyi üçündür. Onu bu sağlam gələcəyə xərcləməyib, nəyə xərcləyəcəyik, nəyə yığırıq? Bu məsələlər artıq kritik həddə gəlib. Onsuz da çox gecdi, bundan sonra hətta tədbir görsələr belə, yaxın illərdə bu problem tamamilə aradan qalxmayacaq. Çünki elə bir vəziyyətə gəlib çıxıb ki, həm sosial problemlərdən, həm mənəvi deqradasiyadan bütün ailə sistemimiz məhv olub. Uşaq dünyaya gətirmək arzusu insanlarda yoxdur, çalışırlar ailələrdə maksimum bir-iki uşaq olsun. Bu, çox ciddi bir problemdir. Bütün ölkələr bunun qarşısını almaq üçün mümkün olan hər şeyi edirlər. Saysız-hesabsız güzəştlər, yardımlar, stimullaşdırıcı addımlar atırlar. Məsələn elə, Rusiyada birinci uşaq doğulanda bizim pulla 11-12 min manat, ikinci uşaq doğulanda təxminən 13-14 min manat, üçüncü uşağı olanda 17 min manat məbləğində birdəfəlik köçürmə olur", - deyə sosioloq qeyd etdi.

Türkan İSGƏNDƏRLİ

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:151
embedMənbə:https://redaktor.az
archiveBu xəbər 15 Yanvar 2025 18:45 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see248

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see217

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see202

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see201

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see200

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see164

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see151

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see149

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see149

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see142

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see139

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see136

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see130

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see128

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see128

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see127

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see127

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see126

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see126

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri