“Amerika sahillərini su basır: Elm adamları qlobal xəbərdarlıq edir“ Daily Mail“

"İqlim dəyişikliyi artıq uzaq təhlükə deyil, milyonlarla ev real batma riski ilə üz-üzədir..."

Qlobal istiləşmənin təsiri ilə dəniz səviyyəsinin sürətlə yüksəlməsi gələcək əsrlərin yox, artıq qarşıdakı 50-75 ilin problemi kimi qiymətləndirilir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mail" nəşri yazıb.

Kanada McGill Universitetinin yeni tədqiqatına görə, ABŞ-ın bir neçə ştatı tamamilə su altında qala bilər. Əgər istixana qazlarının emissiyası dayandırılmasa, Nyu-York, Vaşinqton, Mayami, Hyuston və Sankt-Fransisko kimi şəhərlər xəritədən silinə bilər.

İstixana qazları okeanları şişirdir

Elm adamları izah edir ki, atmosferdə toplanan karbon qazı və digər çirkləndiricilər Yer kürəsində istiliyi saxlayaraq buzlaqların əriməsinə səbəb olur. Bunun nəticəsində həm buz kütlələri okeana qarışır, həm də su isinərək həcmini artırır. Ən "yumşaq" ssenaridə belə 2100-cü ilə qədər dəniz səviyyəsi yarım metr qalxacaq ki, bu da Cənub yarımkürəsində təkcə 3 milyon binanın su altında qalması deməkdir.

Daha qaranlıq mənzərədə isə suyun səviyyəsi 20 metrədək yüksələ bilər. Bu halda Ağ Ev də daxil olmaqla Vaşinqtonun hökumət binaları, eləcə də Nyu-Yorkun Manhetten, Bruklin və Bronks rayonları suyun dibinə enəcək. 8,5 milyon insan yalnız Nyu-Yorkda risk zonasına düşür.

Nyu-York və Vaşinqton: milyonlarla insan risk altında

Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, Nyu-York şəhərinin böyük hissəsi yüksələn su səviyyəsi altında qalacaq. Manhetten, Bruklin, Kvins, Staten-Aylend və Bronks əraziləri ciddi təhlükə ilə üzləşir. 8,5 milyondan çox insanın yaşadığı və işlədiyi bu şəhərdə milyonlarla insan ekstremal daşqın riski ilə qarşı-qarşıyadır.

Vaşinqton, Kolumbiya dairəsi də risk zonasında yerləşir. Təsəvvür edin, Ağ Ev və hökumət binaları su altında qala bilər. Makgill Universitetinin tədqiqatçılarından Natalya Qomez bildirir: "Dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi yavaş, amma qaçılmazdır. İnsanlar tez-tez bu yüksəlişi yalnız santimetr və ya bir metr olaraq qiymətləndirir, amma əslində o, bir neçə metrə çatmaq potensialına malikdir".

Şərqi sahillərin taleyi: Florida və Delaver

Delaver ştatında, kiçik ərazisi və 1 milyon əhalisi ilə, demək olar ki, bütün sahil əraziləri su altında qalacaq. Florida isə daha dramatik dəyişikliklərlə üzləşir: Mayami, Tampa, Fort-Mayers, Fort-Loderdeyl, Boka-Raton və Ceksonvill kimi şəhərlər Atlantik okeanının yüksələn suları ilə örtüləcək. Araşdırma iştirakçılarından Erik Qelbreyt vurğulayır: "İqlim dəyişiklikləri və dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi hər birimizi təsir edəcək, sahilboyu yaşayışdan asılı olmayaraq".

Meksika körfəzi və Qərb sahilləri: Yeni Orleanda və Hyustonda fəlakət ehtimalı

Yeni Orlean və Hyuston da böyük daşqınlarla üzləşəcək. Yeni Orleanda artıq fırtına mövsümündə dağıdıcı daşqınlar baş verir. Hyuston isə 2017-ci ilin avqust ayında "Harvi" tufanı zamanı 160 mindən çox evin su altında qalmasına və 68 ölümə səbəb olub. Qərb sahillərində isə Sakit okean sahilində zərər nisbətən az olsa da, Kaliforniya paytaxtı Sakramento tamamilə su altında qala bilər. San-Fransisko və San-Xose şəhərləri də ciddi fəlakət riski ilə üzləşir.

Gələcək üçün xəbərdarlıq

Araşdırmanın müəllifləri bildirir ki, bu fəlakətli ssenari hətta 2300-cü ilə qədər uzana bilər. Lakin onlar vurğulayır ki, karbon qazının azaldılması üçün qlobal səylər bu potensial daşqınları yavaşlatmaq üçün yeganə yoldur. Məqsədlərə vaxtında çatmaqla sahil icmalarının təhlükəsizliyi qoruna və gələcək nəsillər üçün həyat davamlılığı təmin edilə bilər.

Dəniz səviyyəsinin yüksəlməsini dayandırmaq üçün təmiz enerji mənbələrinə keçmək, ağaclar əkərək karbonu udmaq və sahil bölgələrini qoruyan bəndlər tikmək kimi tədbirlər həyati əhəmiyyət daşıyır. ABŞ-ın gələcəyi indi atılacaq addımlardan asılıdır.