Azərbaycan klublarının avrokuboklarda acı gerçəyi: Ümid yenə Qarabağ a qaldı

UEFA Konfrans Liqasının III təsnifat mərhələsinin oyunları Azərbaycan futbolu üçün bir daha tanış, amma dəyişməyən mənzərəni ortaya çıxardı. "Sabah" klubu "Bank Respublika Arena"da Bolqarıstanın "Levski" komandasına 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və avrokuboklarla vidalaşdı. Digər təmsilçimiz "Araz-Naxçıvan" isə Kiprdə "Omoniya" qarşısında ağır məğlubiyyət aldı - 0:5. Beləliklə, bu mövsüm də avrokuboklarda yoluna davam edən yeganə komandamız "Qarabağ" oldu. Ağdam təmsilçisi artıq UEFA Çempionlar Liqasının pley-off mərhələsində Macarıstan çempionu "Ferentsvaroş"la üz-üzə gələcək.

Azərbaycan klublarının avrokuboklarda acı gerçəyi: Ümid yenə "Qarabağ"a qaldı

İllərdir dəyişməyən reallıq

Azərbaycan futbolunun avrokuboklardakı hekayəsi artıq illərdir ki, eyni ssenari üzrə yazılır: mövsümün əvvəlində ümid dolu gözləntilər, lakin avqustun ortalarında bir-birinin ardınca məğlubiyyət xəbərləri. "Qarabağ" isə təkbaşına bütün yükü çiyinlərində daşıyır. Son on ildə bu klubun adı azarkeşlər üçün həm qürur, həm də acı bir reallıq simvoluna çevrilib.

"Qarabağ"ın uğurları təsadüf deyil. Klubun sabit idarəçilik modeli, illərlə qorunan oyun üslubu, beynəlxalq təcrübəsi və düzgün transfer siyasəti nəticəsində Ağdam təmsilçisi hər mövsüm Avropada mübarizəsini uzun müddət davam etdirir. Digər klublar isə hələ də bu səviyyəyə yaxınlaşa bilmirlər.

Digərlərinin uğursuzluq səbəbləri nədir?

Azərbaycan klublarının "Qarabağ"dan geri qalmasının səbəbləri bunlardır:

- İnfrastruktur və akademiya çatışmazlığı - Futbol akademiyaları çox zaman formal xarakter daşıyır. Peşəkar sistem, məşqçi heyətinin davamlı inkişafı və gənclərin yüksək səviyyədə yetişdirilməsi üçün lazım olan şərait yoxdur.

- Qısamüddətli planlar - Bir çox klub yalnız mövsümlük hədəflərlə yaşayır, uzunmüddətli inkişaf strategiyası yoxdur. Transferlər də adətən tez nəticə vermək məqsədilə edilir.

- Beynəlxalq təcrübə azlığı - Futbolçular və məşqçilər Avropa səviyyəsində təzyiq altında oyuna öyrəşməyiblər. Təcrübəsizlik kritik anlarda səhvlərə yol açır.

- Maliyyə resurslarının səmərəsiz istifadəsi - Bəzən klub büdcələri pis idarə olunur, prioritetlər yanlış seçilir, nəticədə investisiya effekt vermir.

Azərbaycan klublarının avrokuboklarda acı gerçəyi: Ümid yenə "Qarabağ"a qaldı

"Qarabağ" modeli və onun dərsləri

"Qarabağ" yalnız nəticə ilə deyil, həm də iş prinsipləri ilə fərqlənir. Klub illərdir ki, stabil məşqçi heyəti ilə çalışır, transferlərdə əsasən komandanın oyun üslubuna uyğun futbolçular seçilir. Ən əsası, "Qarabağ" təkcə legionerlə uğur qazanmır - yerli futbolçular da əsas heyətdə mühüm rol oynayırlar. Amma burada bir paradoks var: "Qarabağ"ın uğurları digərlərinin zəifliyini kölgədə saxlayır. İctimaiyyət və futbol rəhbərliyi hər il "Qarabağ"ın uğurları ilə öyünür, lakin digər klubların inkişafı üçün sistemli iş görülmür.

Azərbaycan futbolunun gələcəyi üçün çıxış yolları hansılardır?

Əgər biz yalnız bir klubun deyil, bir neçə klubun Avropada rəqabət apardığı futbol ölkəsinə çevrilmək istəyiriksə, bəzi addımlar atılmalıdır:

- Futbol akademiyalarının inkişafı - Yerli istedadların peşəkar səviyyədə yetişməsi üçün infrastruktur qurulmalı, məşqçilər müasir metodlarla təlim keçməlidir.

- Uzunmüddətli strategiyalar - Klublar yalnız mövsümlük uğura yox, 5-10 illik planlara fokuslanmalıdır.

- Beynəlxalq əməkdaşlıq - Avropa klubları ilə ortaq layihələr, futbolçu mübadiləsi, təcrübə proqramları həyata keçirilməlidir.

- Peşəkar idarəçilik - Klub rəhbərliyi biznes prinsiplərinə uyğun işləməli, maliyyə səmərəliliyi təmin etməlidir.

Bu mövsüm Azərbaycan futbolunun Avropadakı taleyi yenə "Qarabağ"ın əlindədir. Ağdam təmsilçisi "Ferentsvaroş"u keçərsə, həm maddi, həm də prestij baxımından böyük qazanc əldə edəcək.

Lakin əsas sual hələ də açıq qalır: Biz nə vaxt yalnız bir klubla deyil, bir neçə klubla Avropada uğur qazanan bir futbol ölkəsinə çevriləcəyik?

Tək sütunlu bina yıxılmağa daha meyillidir!

Bir ölkənin futbol uğurunun davamlı olması üçün müxtəlif klubların Avropada təmsilçiliyi vacibdir. "Qarabağ"ın uğuru təqdirəlayiqdir, amma digər klublarımızın Avropaya çıxa bilməməsi və ya çıxdıqdan sonra erkən mərhələlərdə uduzması ümumi futbolumuzun səviyyəsi barədə suallar yaradır. Bir sütunun üstünə qurulan bina nə qədər möhkəm olsa da, zəlzələyə davam gətirməz.

Digərlərinin taleyi niyə fərqli olur?

"Qəbələ" vaxtilə qrup mərhələsinə düşərək ümid vermişdi, amma davamı gəlmədi. "Neftçi" bir neçə uğurlu mövsüm yaşasa da, ardıcıllıq qorunmadı. "Sabah" və "Araz-Naxçıvan" kimi yeni nəsil təmsilçilər isə hələ yolun başlanğıcındadır.

Bunun əsas səbəbləri bəllidir: davamlı transfer strategiyasının olmaması, akademiyaların zəifliyi, yerli liqada ciddi rəqabət çatışmazlığı və təcrübəli futbolçuların Avropa standartlarına uyğunlaşmaqda çətinlik çəkməsi.

Uğur üçün nələr lazımdır?

- Davamlılıq: Klublarımız hər mövsüm eyni heyəti qorumağa, üstəlik onu keyfiyyətlə gücləndirməyə çalışmalıdır.

- Liqa rəqabəti: Yerli çempionatın səviyyəsi qalxmadıqca, Avropada rəqabət aparmaq çətin olacaq.

- Maliyyə ağılı: Büdcə xərcləri planlı olmalı, "bir mövsümlük uğur" naminə maliyyə sabitliyi pozulmamalıdır.

Nəticə

Azərbaycan futbolu bir gün yalnız "Qarabağ"la deyil, bir neçə klubla Avropada sözünü deyəndə, bu, həm liqamızın nüfuzunu artıracaq, həm də gənclərə ilham verəcək. Amma bunun üçün təməl dəyişikliklərə ehtiyac var. Çünki Avropada uğur təsadüf deyil - o, illərlə qurulan sistemin nəticəsidir.

Anar Həsənov