Azərbaycanda bahalaşmanın pərdəarxası gizlədilən vacib detal

Azərbaycanda 2025-ci ilin ilk üç rübündə əhalinin gəlirləri 7.2 faiz, qiymətlər isə 5.7 faiz artıb. Rəsmi rəqəmlər gəlirlərin inflyasiyanı üstələdiyini göstərsə də, əhalinin bir hissəsi bu göstəricilərin reallığı əks etdirmədiyini bildirir. İnsanlar gündəlik xərclərin daha sürətlə artdığını və bahalaşmanın təsirini daha kəskin hiss etdiklərini deyirlər.

Əslində reallıq nədən ibarətdir?

Globalinfo.az-a danışan iqtisadçı Turab Rzayev deyib ki, bütün mal və xidmətlərin dəyərinin artması ilə əhalinin sosial vəziyyəti arasında birbaşa əlaqə yoxdur:

“Əhalinin rifahına, əsasən gündəlik istifadə olunan istehlak mallarının qiymətləri təsir göstərir. Hazırda ərzaq və gündəlik tələbat məhsullarında azı 20-30 faiz, bəzi hallarda isə daha çox bahalaşma müşahidə olunur. Bundan başqa, əmlak bazarında da kəskin artım qeydə alınıb. Son illərdə mənzil qiymətləri iki dəfəyə yaxın yüksəlib. Bu, insanların həm istehlak, həm də yaşayış xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə artdığını göstərir. Məsələn, nəqliyyatda gediş haqqının 12.5 faiz bahalaşması belə qiymət artımının real miqyasını göstərir. Buna görə də qiymətlərin cəmi 5.7 faiz artdığına dair rəsmi rəqəmlər inandırıcı görünmür. Ola bilər ki, bu göstərici bütün iqtisadi sahələr üzrə orta hesabla çıxarılıb, lakin əhalinin gündəlik həyatına təsir edən malların qiymət artımı daha yüksəkdir”.

Turab Rzayev

Ekspert qeyd olunan statistikada əhalinin gəlirlərinin artması ilə bağlı məsələyə də diqqət çəkib:

“Burada əsas göstərici orta gəlir deyil, gəlir medianı olmalıdır. Gəlir zəncirində ortada dayanan və əhalinin çoxluğunu təmsil edən təbəqənin qazancı gəlir medianı sayılır. Rəsmi statistikada orta aylıq əməkhaqqı artsa da, əhalinin böyük hissəsi hələ də 400-500 manat civarında maaş alır. Bu səbəbdən gəlirlərin artması bütün sosial təbəqələrin vəziyyətinin yaxşılaşması demək deyil. Ona görə də median gəlir göstəricisi real mənzərəni daha dəqiq əks etdirərdi”.

Ləman İmran
Globalinfo.az