Azərbaycanda dərman xərcləri sürətlə artır Deputat səbəbləri izah etdi

2025-ci ilin ilk beş ayında Azərbaycanda pərakəndə ticarət dövriyyəsi artmaqda davam edib. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu dövrdə ümumi dövriyyə 3,8 faiz artaraq 23 milyard 341 milyon manata çatıb. Maraqlıdır ki, bu artımın əsas lokomotivi əczaçılıq məhsulları və tibbi ləvazimatlar olub.

Deputat Vüqar Bayramovun sözlərinə görə, əczaçılıq məhsulları və tibbi ləvazimatlara çəkilən xərclər 18,2 faiz artaraq 598 milyon manatı ötüb. Bu, pərakəndə ticarət strukturunda rekord göstərici hesab olunur və digər istiqamətləri üstələyib. Deputat qeyd edib ki, yalnız bu sahədə iki rəqəmli artım qeydə alınıb, digər sahələr üzrə artım birrəqəmlidir.

Bayramov bildirib ki, xərclərin artması dərman preparatlarının qiymətindəki dəyişikliklər və tibbi xidmətlərə tələbin yüksəlməsi ilə bağlıdır: “Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları da bu tendensiyanı təsdiqləyir. 2025-ci ilin ilk aylarında tibbi xidmətlərin qiyməti 4,5 faiz artıb. Tibbi təyinatlı mallarda da qiymət artımı müşahidə olunur. Bu, təkcə tələbin deyil, qiymətlərin də artdığını göstərir.”

Deputat hesab edir ki, dərman xərclərinin ailə büdcəsinə təsirini nəzərə alaraq, bu sahədə qiymət sabitliyinin qorunması vacibdir: “Dərman qiymətləri müəyyən qədər tənzimlənir. Lakin bununla yanaşı, istehlak xərclərinin optimallaşdırılması da önəmlidir.”

Onun fikrincə, qiymət və xərc tarazlığını təmin etmək üçün yerli istehsal genişləndirilməli, idxaldan asılılıq azaldılmalıdır.

Qeyd edək ki, son illərdə dərmanlara çəkilən xərclər təkcə Azərbaycanda deyil, bir çox ölkədə artmaqdadır. Avropa İttifaqında 2024-cü ildə əczaçılıq məhsullarına adambaşına xərclər ortalama 350 avro təşkil edib. Almaniyada bu rəqəm 450 avro, Fransada isə 410 avronu keçib.

Dünya Bankının məlumatına əsasən, 2023-cü ildə ABŞ-də səhiyyə xərcləri ÜDM-in 17 faizindən çoxunu təşkil edib. Bu xərclərin 12 faizi dərman preparatları və tibbi ləvazimatlara aiddir.

Türkiyədə 2024-cü ilin eyni dövründə əczaçılıq xərcləri 12 faiz artıb. Bu göstərici Azərbaycanla müqayisədə daha aşağı olsa da, inflyasiya və alıcılıq qabiliyyəti baxımından oxşar meyllər müşahidə olunur.

MDB ölkələrində də vəziyyət fərqlidir. Məsələn, Gürcüstanda 2025-ci ilin ilk rübündə əczaçılıq xərcləri 7,5 faiz, Qazaxıstanda isə 9,2 faiz artıb. Azərbaycan isə 18,2 faiz göstərici ilə regional və qlobal ortalamadan xeyli yuxarıda yer alır. Bu isə həm tələbin artdığını, həm də qiymət sabitliyinin qorunmasında çətinliklərin olduğunu göstərir.

Rasim Əliyev
AzPolitika.info