Azərbaycanın Asiya strategiyasında Vyetnam açarı ŞƏRH

2025-ci il 7 may tarixi Azərbaycan-Vyetnam münasibətlərində dönüş nöqtəsi kimi yadda qaldı. Vyetnam Sosialist Respublikasının Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi To Lamın ölkəmizə rəsmi dövlət səfəri zamanı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə keçirilən yüksək səviyyəli görüş, iki ölkə arasında əməkdaşlığın mahiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu nümayiş etdirdi. Görüş çərçivəsində imzalanmış “Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyanat” təkcə diplomatik sənəd deyil, qarşılıqlı siyasi iradəyə əsaslanan dərin inteqrasiyanın başlanğıcı oldu. Səfər zamanı iqtisadi, enerji, nəqliyyat, mədəniyyət, müdafiə sənayesi və təhsil sahələrində aparılan danışıqlar real və məqsədyönlü nəticələrlə müşayiət olundu. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, bu sənədlər gələcək əməkdaşlıq üçün yol xəritəsi rolunu oynayır və sadəcə niyyət bəyanatı deyil, icrası planlaşdırılan konkret addımlara əsaslanır. Xüsusilə enerji sektorunda əldə olunan razılaşmalar – Azərbaycan Energetika Nazirliyi ilə Vyetnamın Sənaye və Ticarət Nazirliyi arasında Anlaşma Memorandumu və SOCAR ilə PetroVietnam arasında əməkdaşlıq sənədi – iki ölkənin enerji bazarında bir-birini tamamlayıcı tərəfdaş olacağını göstərir. Eyni zamanda, Azərbaycanın 6500 meqavatlıq bərpaolunan enerji potensialı bu sahədə ortaq layihələr üçün geniş imkanlar açır.Ticarət münasibətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi məqsədilə neft satışından asılılığın azaldılması və qeyri-neft sektorunda əməkdaşlığın gücləndirilməsi gündəmə gəldi. Prezident İlham Əliyev bu kontekstdə Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi (KOBİA) ilə Vyetnamın Milli Sahibkarlıq Assosiasiyası (VINEN) arasında Birgə Biznes Şurasının yaradılmasının əhəmiyyətini qeyd etdi. Energetika sahəsində SOCAR və PetroVietnam arasında imzalanmış əməkdaşlıq sənədi, eləcə də Azərbaycan Energetika Nazirliyi ilə Vyetnamın Sənaye və Ticarət Nazirliyi arasında Anlaşma Memorandumu, iki ölkənin enerji sektorunda bir-birini tamamlayan tərəfdaşlar kimi çıxış edə biləcəyini göstərdi. Azərbaycanın neft ixracını şaxələndirmə planı və bərpaolunan enerji potensialından birgə istifadə ideyası yeni iqtisadi imkanların açılmasına şərait yaradacaq. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, Azərbaycanın 6500 meqavatlıq təmiz enerji potensialı bu sahədə geniş əməkdaşlığa zəmin yaradır. Müdafiə sənayesi üzrə əməkdaşlığın gücləndirilməsi, birgə istehsal müəssisələrinin yaradılması və texnologiya transferi də danışıqların əsas mövzularından biri oldu. Bu yanaşma, tərəflərin təkcə iqtisadi deyil, eyni zamanda təhlükəsizlik sahəsində də qarşılıqlı etimad əsasında əməkdaşlıq qurduğunu göstərir. Ticarət əlaqələrinin daha da inkişaf etdirilməsi, iqtisadi münasibətlərin neftdən asılı vəziyyətdən çıxarılması vacib hədəf kimi müəyyənləşdirildi. Bu məqsədlə Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi (KOBİA) ilə Vyetnamın Milli Sahibkarlıq Assosiasiyası (VINEN) arasında Birgə Biznes Şurasının yaradılması qərara alındı. Bu addım təkcə böyük iqtisadi layihələri deyil, həm də biznes dairələri arasında daha dinamik və şəffaf əlaqələrin qurulmasını təmin edəcək. Mədəni və təhsil əlaqələri də səfərin diqqət mərkəzində oldu. İki ölkənin arxiv, informasiya, rəqəmsallaşma və təhsil sahəsində imzaladığı sənədlər, bu sahələrdə də davamlı əməkdaşlığın təməlini qoydu. Bu proses yalnız dövlət strukturlarını deyil, xalqları da bir-birinə daha da yaxınlaşdıracaq. Vyetnam tərəfinin Azərbaycanla humanitar əməkdaşlığa böyük maraq göstərməsi, gələcəkdə tələbə və akademik mübadilələrinin genişləndirilməsi ehtimalını artırır. Tarixi kontekstdə To Lamın səfəri, 1959-cu ildə Prezident Ho Şi Minin Azərbaycana etdiyi ziyarəti xatırlatmaqla, iki ölkə arasında uzun illərə söykənən dostluq ənənəsinin davamı kimi dəyərləndirildi. To Lam, bu münasibətlərin müasir dövrə uyğun şəkildə yenidən qurulmasının, qarşılıqlı hörmət və maraqlara əsaslanan əməkdaşlıq ruhunun qorunmasının vacibliyini vurğuladı.To Lam isə öz çıxışında Vyetnam və Azərbaycan arasında dostluq əlaqələrinin tarixi köklərə söykəndiyini və bu ruhun müasir dövrdə də qorunub saxlanmasının vacibliyini qeyd etdi. O, 1959-cu ildə Prezident Ho Şi Minin Azərbaycana etdiyi səfəri xatırladaraq, bu tarixi əlaqələrin bugünkü strateji əməkdaşlıq üçün əsas olduğunu vurğuladı. Bütün bu məqamlar Azərbaycan diplomatiyasının Asiya istiqamətində uğurlu və çoxşaxəli tərəfdaşlıq modeli qurmaqda nə dərəcədə fəal və məqsədyönlü olduğunu sübut edir. Bu səfər, həmçinin, Azərbaycan–Vyetnam münasibətlərinin qarşılıqlı hörmət, ortaq maraqlar və siyasi iradəyə əsaslandığını bir daha nümayiş etdirdi. Qısa zaman çərçivəsində baş tutmasına baxmayaraq, bu səfər məzmun və nəticələr baxımından olduqca zəngin oldu. Tərəflərin ortaya qoyduğu ortaq siyasi iradə, praktiki addımlar və qarşılıqlı hörmət əsasında qurulan münasibətlər, Azərbaycan və Vyetnam arasında yeni dövrün başlanğıcını şərtləndirir. Bu hadisə Azərbaycanın Asiya istiqamətində diplomatik fəallığının və çoxtərəfli tərəfdaşlıq strategiyasının uğurlu nümunəsi kimi tarixə düşdü. Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrdə belə strateji addımlar atması, ölkəmizin qlobal müstəvidə söz sahibi olmasına və regional gücə çevrilməsinə xidmət edir. Bu fəxarət doğuran inkişafın şahidi olmaq bir vətəndaş kimi məni qürurlandırır.

Fərid Mustafayev

YAP Yasamal rayon Elm və Təhsil Nazirliyinin Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutu üzrə ərazi partiya təşkilatının sədr müavini