Icma.az
close
up
RU
Bakı memarlığına Çoban İsfəndiyarın vurduğu b(t)əzəklər

Bakı memarlığına Çoban İsfəndiyarın vurduğu b(t)əzəklər

Axar.az saytından əldə olunan məlumata görə, Icma.az məlumat yayır.

Bakının memarlıq siması, xüsusilə son 20-25 ildə kökündən dəyişib. Təəssüf ki, bu dəyişiklik heç də hər zaman inkişaf və gözəllik anlamına gəlmir. Əksinə, şəhərin görünüşü süniləşib, ruhu yadlaşıb. Səbəb də nizamsız, pərakəndə və yalnız qazanca yönəlmiş tikinti işləridir.

Bu məsələdə mühüm “xidmətləri” olan iş adamlarından biri də “Şərurlu İsfəndiyar” kimi tanınan tikinti maqnatıdır. Son müsahibələrinin birində o, özü açıq şəkildə etiraf edir: “Təhsilim yoxdur, hərf tanımıram, çobanam”. Bu səmimi, amma bir o qədər də qıcıq doğuran açıqlama əslində, onun bu illər ərzində Bakının memarlığına vurduğu zərərin mahiyyətini izah edir. Çünki mahiyyətcə də, memarlıq sahəsində də özünün dediyi kimi, çoban olan bu adam şəhərin mərkəzində ən iri büdcəli, ən böyük tikinti layihələrini həyata keçirdi, Bakının bir hissəsini “qurdu”.

İndi o, bu cür açıqlamalar verməklə sanki öz “zəka dərinliyini”, xalqdan gəldiyini və böyük işlər gördüyünü göstərməyə çalışır. Amma real yanaşsaq, onun dedikləri paytaxtımızın nə qədər acınacaqlı bir durumla üz-üzə qaldığını təsdiq edir. Çünki “çoban memarlığı” sadəcə, bir insanın zövqsüzlüyü deyil, bir dövrün, bir yanaşmanın simvoludur.

Şərurlu İsfəndiyar tikinti bumunun yenicə başladığı, Bakıda hündürmərtəbəli binaların az olduğu illərdə meydan suladı. Şəhərin ən gözəl yerləri, yaşıllıqlar, nəfəs alan məkanlar onun estetika, simmetriya və şəhərsalma prinsipindən uzaq layihələrinin qurbanına çevrildi. Eyni tipli, eyni görünüşlü, eyni qəlibdən çıxmış, həm də Baş Plana uyğun olmayan, necə, üzü hansı səmtə gəldi tikilən, biri-birinə söykənən binalar şəhərin görünüşünü tamamilə pozdu. Bu binalar elə yerlərdə tikildi ki, nə yol qaldı, nə kanalizasiya, nə də parklama, nə də insanların rahat nəfəs ala biləcəyi bir boşluq.

“Çoban memarlığı”nın daha faciəvi tərəfləri də var: həmin illərdə bir mənzilin bir neçə adama satılması, saxta müqavilələrlə ailələrin illərlə mənzillərinə sahib ola bilməməsi, həyatlarını bu evlərə bağlayanların ümidlərinin məhv edilməsi, xeyli adamın həbsxanaya atılması və.s. Hələ də o evlərə görə məhkəmələrə ayaq döyən insanlar var. Bəziləri bu stressi, maddi ziyanı, ailələrinin dağılmasını heç vaxt unutmayacaq. Yəni söhbət sadəcə, binadan yox, insanların taleyindən gedir.

Və ən dəhşətlisi odur ki, bu tikililərin heç biri gələcək barədə düşünməklə planlanmayıb. Bu binalar nə gələcəyin şəhər yükünü hesablayıb, nə də əhalinin artım tempinə uyğun infrastrukturu nəzərə alıb. "Çoban" bu günü düşünür, sabahı yox. Amma şəhər gələcək üçün qurulmalıdır.

Bəs bu "çoban memarlığı" təkcə bir şəxsin yaratdığı problemdirmi? Əsla. Tövlə tikməli olan şəxslərin Bakıda göydələnlər salmağa icazə alması, bu qədər ziyan vurmasına şərait yaradılması, yerli icra qurumlarının, şəhərsalma orqanlarının səssizliyi, hətta bəzən iştirakı bu faciənin kollektiv məsuliyyət daşıyıcılarını göstərir.

Yaxşı ki, bu şəhərdə dövlət qurumları, fondlar və bir neçə samballı tikinti şirkəti tərəfindən həyata keçirilən estetik və funksional layihələr də var. Alov Qüllələri, Heydər Əliyev Mərkəzi, Heydər Əliyev prospektində ucaldılan müasir və zövqlü komplekslər, Olimpiya stadionu, idman sarayları, “Ağ Şəhər” kimi şəhərciklər və digər yaşayış məkanları Bakının üzərində "çoban memarlığı"nın yaratdığı eybəcərliyi az da olsa, görünməz edir. Bu layihələr Bakının dünya miqyasında tanınan simasına töhfə verib, şəhərə nəfəs, estetika və dəyər qatıb.

Əgər binalar yanlız İsfəndiyarların zövqü ilə tikilsəydi, Bakının mənzərəsi daha eybəcər, qarışıq və üzücü olardı.

Amma nə qədər gözəl nümumələr tikilsə də, təəssüf ki, "çoban memarlığı"nın izini itirmək mümkün deyil. Bəlkə də artıq gecdir. Bununla belə, heç olmasa, bundan sonrası üçün bir dərs çıxarmağın vaxtıdır. Ən azı “mən çobandım, amma imperiya qurdum” sözlərini eşidəndə, onu deyənləri alqışlamayaq. Onlardan soruşaq: “O imperiyanın yerində nə qaldı? Qoyunlar, yoxsa insanlar?”

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:97
embedMənbə:https://axar.az
archiveBu xəbər 07 İyun 2025 07:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiyanın Azərbaycana qarşı növbəti təzyiq mexanizmi

25 İyul 2025 00:06see501

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see231

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see190

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see150

PA nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində avqust ayı üçün qəbul cədvəli AÇIQLANDI

23 İyul 2025 18:12see147

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see141

Uşağın smartfona erkən çıxışı psixi sağlamlıq problemlərinə gətirib çıxarır

24 İyul 2025 04:25see140

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see139

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see137

BYD və “Geely”də saxtakarlıq aşkarlandı Subsidiyalar bu mexanizmlə mənimsənilir

23 İyul 2025 20:07see136

Aktivlərinin həcminə görə Azərbaycan banklarının RENKİNQİ

23 İyul 2025 18:27see133

Goji berry nədir? Goji giləmeyvəsinin faydaları

24 İyul 2025 17:12see133

YPG Suriyada silahları təhvil verməyəcəyini açıqlayıb

24 İyul 2025 02:48see131

“Qarabağ”ın darmadağınla qələbəsi Video

24 İyul 2025 02:30see130

Təmiz enerji dövrünü necə sürətləndirmək olar ANALİZ

24 İyul 2025 16:58see128

Avropa və ABŞ razılaşacaqlar Ticarət gərginliyi aradan qalxacaq

24 İyul 2025 17:15see127

Bu şəhərdə 22 min abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq

24 İyul 2025 17:01see126

Türkiyədə oxuyan bir qrup tələbə Azərbaycan universitetlərinə köçürülmə hüququndan məhrum edilib?

25 İyul 2025 01:36see122

Qız Qalasında “Vyetnam Günləri : Şərqin incə zərifliyi İçərişəhərdə FOTO

24 İyul 2025 17:07see121

“Sumqayıt” fransalı müdafiəçi transfer etdi

24 İyul 2025 06:24see116
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri