Bayden istədiyinə nail oldu: Çin Rusiya neft tankerlərini qəbul etmir

Cümə günü ABŞ prezidenti Co Baydenin Rusiyanın kölgə donanması, neft və sığorta şirkətlərinə qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar dərhal öz təsirini göstərib. Neft daşıyan bəzi gəmilər heç vaxt təyinat limanlarına çata bilməyiblər və Çin və Hindistan neftayırma şirkətləri Rusiya idxalının əhəmiyyətli həcminin mümkün itirilməsindən danışırlar.

Qaynarinfo Bloomberg-ə istinadla xəbər verir ki, Rusiya nefti ilə yüklü Çin limanlarına yaxınlaşan üç sanksiya tətbiq edilmiş tanker dayanıb və sürüklənib.

Xüsusilə, yanvarın əvvəlində Uzaq Şərqin Kozmino limanında təxminən 770 min barel ESPO xam nefti yükləyən Huihai Pacific tankeri yanvarın 15-də Şandunq əyalətindəki Dongjiakou limanına çatmalı idi. Bununla belə, həftəsonu gəmi istiqamətini dəyişib və indi dənizdə dayanıb. Mermar tankeri 755.000 bareldən çox ESPO xam nefti ilə yanvarın 5-də Kozminodan ayrılıb və bu həftə Yantai limanına gəlməli olsa da, indi sahildə dayanıb.

Cümə günü məhdudiyyətlərlə vurulan 183 tanker arasında bir neçə tanker və Şandunq əyalətində müstəqil Çin emalçıları tərəfindən üstünlük verilən neft növü olan ESPO xammalının aktiv ticarəti ilə məşğul olan ticarət şirkəti də var.

Neft treyderləri Bloomberg-ə bildiriblər ki, şirkətlər həftə sonu fövqəladə iclaslar keçirərək, sanksiyaların elan edildiyi vaxt artıq yolda olan Rusiya neftini daşıyan gəmiləri qəbul etməyə davam edə biləcəklərini yoxlamaq üçün görüş keçiriblər. Son bir neçə gün Hindistan neftçiləri üçün də təlatümlü olub. Görüşdə iştirak edən insanların sözlərinə görə, neft naziri və dövlət şirkətlərinin rəhbərləri Baydenin məhdudiyyətləri ilə bağlı xəbərlər ortaya çıxanda neft və qaz sektorunun gələcəyini müzakirə etmək üçün bir araya gəliblər. Onlar bildiriblər ki, ilk növbədə Hindistanın neft idxalının təxminən üçdə birini təşkil edən Rusiyaya qarşı sanksiyalar müzakirə edilib və cari məsələlər ikinci plana keçib.

Hindistan neft emalı zavodunun rəhbərləri deyirlər ki, onlar hələ də hüquqi qrupları ilə sənədləri nəzərdən keçirirlər. Onlardan bəziləri bazar ertəsi günü üç aydan altı aya qədər davam edə biləcək və gündə 800.000 barrelə qədər idxala təsir edə biləcək böyük tədarük pozğunluqlarına hazır olduqlarını söyləyib. Ölkənin digər istehsalçılardan daha bahalı neft almaq məcburiyyətində qalacağı təqdirdə daha sürətli inflyasiyadan qorxan hökumət rəsmiləri Rusiya tədarükünü qorumaq üçün Vaşinqtonla danışıqlara hazırlaşır.

Kpler məlumatlarına görə, yeni sanksiyaların təsirinə məruz qalan tankerlər keçən il 530 milyon bareldən çox Rusiya nefti daşıyıblar ki, bu da Rusiyanın dənizdəki xam neft ixracının təxminən beşdə ikisini təşkil edir. Bu həcmin yarısından çoxu və ya təxminən 300 milyon barrel Çinə göndərilib ki, bu da Çinin dəniz yolu ilə Rusiya nefti idxalının təxminən 61%-ni təşkil edir.

Cümə günü tətbiq edilən sanksiyalar indiyə qədərki ən geniş sanksiyalardır. ABŞ Maliyyə Nazirliyi 183 gəmiyə, onun törəmə şirkətləri ilə birlikdə "Qazprom Neft"ə və "Surqutnefteqaz"a, onlarla neft treyderinə, top-menecerlərə (o cümlədən "Qazprom Neft" İdarə Heyətinin sədri Aleksandr Dukov), habelə gəmiləri sığortalayan şirkətlərə, habelə Rusiya neftini Hindistana (Alfa-Straxovanie və İnqosstrax) daşıyan gəmilərə qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiq edildiyini açıqlayıb. Nəticədə Rusiya neftini daşıyan sanksiyaya məruz qalan gəmilərin sayı iki dəfə artıb.

Keçən həftə, hətta Baydenin qərarından əvvəl, Çinin ən böyük liman operatorlarından biri olan Shandong Port Group faktiki olaraq ABŞ sanksiyalarına qoşulduğunu açıqlayıb. Rusiya, İran və Venesueladan sanksiyalara məruz qalan neftin əsas hissəsinin idxal olunduğu Şandunq əyalətindəki limanları idarə edən şirkət yanvarın 6-dan etibarən ABŞ Maliyyə Nazirliyinin qara siyahısına düşən gəmilərin qəbulunu dayandıracağı barədə xəbərdarlıq edib.

Alpər