Icma.az
close
up
RU
Bəlkə də, Tramp səfehdir, amma... Qlobal güc yeni dünya nizamı formalaşdırır

Bəlkə də, Tramp səfehdir, amma... Qlobal güc yeni dünya nizamı formalaşdırır

Icma.az, Bakivaxti portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

2020-ci ildən sonra ABŞ-də baş verən siyasi dəyişikliklər və 2024-cü il prezident seçkilərinin nəticələri Donald Trampın yenidən ABŞ prezidentliyinə seçilməsi ilə dünya siyasətində yeni bir dövrün başlanğıcını işarə edir.

10 gündən sonra tamhüquqlu şəkildə hakimiyyətə qayıtmalı olan Tramp özünün qeyri-ənənəvi idarəetmə üslubu, sərt xarici siyasət yanaşmaları və populist daxili siyasət strategiyaları ilə dünya gücləri arasındakı balansı yenidən qurmağa çalışacaq. Onun ikinci prezidentlik dövrü ABŞ-nin beynəlxalq münasibətlərindəki ənənəvi yanaşmaların dəyişməsi və qlobal siyasətdə yeni bir nizamın formalaşması ilə müşayiət edilə bilər.

Bəs Trampın yeni hakimiyyət dönəmində qlobal güc münasibətlərinin necə formalaşacaq? Gözləntilər nələrdir?

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən politoloq Elman Vəliyev bildirib ki, Amerikada prezidentlik anlayışı xarici siyasət istiqamətində genişspektrli rol oynayır:

"Bir fiqur olaraq prezident funksioner xüsusiyyətini daşıyır. Məsələn, Bayden Rusiya və Ukrayna müharibəsinin təməllərini qoydu, Obamanın hakimiyyətə gəlməsi ilə birlikdə ölkədə afroamerikalılarının təbliğatının əsasına yön verdi. Mövzu bundan ibarətdir ki, hər dəfəsində bu obrazı fərqli şəxslə icra edirlər. Donald Trampın dövründə isə mütləq şəkildə Rusiya-Ukrayna arasında baş tutan konfliktdə irəliləyişlər əldə ediləcək. Bəlkə də, o, səfehdir, amma müharibənin yatırılmasında mühüm rol oynayacaq. Onun hakimiyyəti dövründə Ukraynada bufer zonanın yaradılması, sülhməramlı qüvvələrin yerləşdirilməsi kimi məsələlər təklif edilə bilər. Təbii ki, iki tərəf də masaya əyləşərsə, kompromisə getmək mümkün olacaq".

Onun sözlərinə görə, Şərq problemində də mühüm addımlar əldə ediləcək:

"Fikrimcə, İsrailin Tramp hakimiyyəti dövründə aparacağı siyasətdə yüksələn xətlə inkişaf müşahidə ediləcək. Şərqdə ilk hədəf İran ola bilər. Lakin Yəmənin də ABŞ tərəfindən müəyyən basqıya məruz qalacağı açıq-aşkardır, çünki Husilərin qərərgahı Tramp administrasiyası üçün strateji olan boğazda yerləşir. Bundan əlavə, sözügedən təşkilat Birləşmiş Ştatların aparacağı Şərq siyasətinə xüsusi maneçilik törədir. Həmçinin, Səna boğazı ABŞ-nin enerji siyasətində mühüm rola malikdir".

Politoloq Çin-Birləşmiş ştatlar münasibətləri mövzusuna toxunan zaman qeyd edib ki, bu dövlət ABŞ-nin ən əsas hədəfidir:

"Hazırda Çin Amerika Birləşmiş Ştatlarını istənilən istiqamətdə "ötüb keçə biləcək" həddə gəlib. Ancaq bu o demək deyil ki, ABŞ daha da çiçəklənəcək. Trampın hakimiyyəti dövründə ölkənin daya sütunları bir növ "laxlaya" da bilər".

Elman Vəliyev: Trampın hakimiyyəti dövründə yeni dünya nizamının formalaşması ehtimalı çoxdur

Son zamanlar ABŞ-nin, xüsusilə, Trampın qaldırdığı ərazi iddiaları mövzusunda sualımıza həmsöhbətimiz bu addımın ölkəni işğalçılıq siyasətinə apardığını deyib:

"Trampın Qrenlandiya üzərindəki ərazi iddiaları onun imperialist yanaşmalarının bir hissəsi olaraq ABŞ-nin beynəlxalq güc balansına təsir etmə istəyini əks etdirir. Bu, həmçinin digər ölkələrə qarşı hegemonluq arzularının artmasına və qlobal təhlükəsizliyi zəiflətməyə səbəb ola bilər. ABŞ dünyanın ən böyük xarici borcuna sahib olmasına baxmayaraq, iqtisadi və hərbi gücü ilə hələ də qlobal siyasətdə dominant rol oynamağa davam edir, bu isə onun strateji maraqlarını qorumaq üçün daha aqressiv siyasətlərə baş vurmasına imkan verir".

E.Vəliyevin sözlərinə görə, yeni dünya nizamının formalaşması prosesi Tramp administrasiyanın dövründə xüsusilə geniş vüsət alacaq:

"Trampın hakimiyyəti dövründə proqnozlara uyğun olaraq yeni dünya nizamının formalaşması ehtimalı çoxdur. İlk növbədə, gözlənilən odur ki, kiçik aktorlar sıradan çıxacaq. Güc olmaq yolunda əsas qlobalist ölkələr mübarizə aparacaq. İsrail Orta Şərqdə geniş ağalıq siyasəti yürütməyə çalışacaq. Bununla da "Böyük İsrail"ə bir addım da yaxınlaşacaqlar. Qafqaz siyasətində isə əsas amil Azərbaycan faktorudur. Ölkəmizin Qafqazdakı rolu bu dönəmdə daha da artacaq. Avropa İttifaqı isə artıq öz gücünü itirəcək. Çünki, qlobal güclərin fonunda bu təşkilatın rolu azalacaq. Ermənistanın hazırdı yeritdiyi Avropameyilli siyasətdə də bununla sıxışdırılacaq".

Əli Hüseynov

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:92
embedMənbə:https://bakivaxti.az
archiveBu xəbər 10 Yanvar 2025 13:25 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see240

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see229

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see136

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see126

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see125

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see122

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see121

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see121

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri