Bu şəxslərin təqaüdləri artırıla bilər Arada ciddi fərq var…

Cəmiyyətdə vaxtaşırı müzakirə edilən məsələlərdən biri də tələbələrə verilən təqaüdlərlə bağlıdır. Əksəriyyət sözügedən ödənişlərin az olduğunu bildirir. İddia olunur ki, başqa ölkələrdə tələbələr təqaüdlər vasitəsilə kommunal, kirayə və sair xərcləri qarşılaya bilsələr də, Azərbaycanda belə deyil.

Ölkəmizdə tələbələrə verilən təqaüdlər artırılmalıdırmı?

Globalinfo.az-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov deyib ki, Azərbaycanda ali təhsil müəssisələrində tələbələrə verilən təqaüdlər, mövcud iqtisadi reallıqlar fonunda qənaətbəxş hesab olunmur:

“Təqaüdlərin miqdarı nə inflyasiya səviyyəsinə, nə də tələbələrin real həyat tərzinə uyğunlaşdırılıb. Bu, onların yalnız akademik nailiyyətlərinə görə təşviq olunmasına yox, həm də sosial rifahın təminatına xidmət etməlidir. Hazırda Azərbaycan dövlət universitetlərində yüksək nəticə göstərən bakalavr tələbələri üçün təqaüd 210 manatdır, orta nəticə üçün 130-150 manat arasında dəyişir. Bu isə bir tələbənin Bakıda və ya digər iri şəhərlərdə yaşam xərclərinin cəmi 15-20 faizini qarşılayır. Gənclər kirayədə qalırsa, bu təqaüd sadəcə bir həftəlik bazarlıq və ya bir neçə kommunal ödəniş üçün yetərlidir”.

Kamran Əsədov

Ekspert bildirib ki, mövcud durumda təqaüdlərin artırılmasına ehtiyac var:

“Azərbaycanın 2024-cü il dövlət büdcəsində təhsilə ümumi daxili məhsulun təxminən 4.4 faizi ayrılıb. Bu rəqəm beynəlxalq səviyyədə qəbul olunan 6 faizlik minimum hədəfə çatmır. Sosial bərabərliyin təmin olunması baxımından tələbələrin sayına görə sosial təqaüdlər sistemi də formalaşdırılmalı və bu təqaüdlər yalnız imtahan nəticələrinə əsaslanmamalıdır. Əks halda, təqaüd kasıb tələbələrə deyil, repetitor köməyi ilə yüksək nəticə göstərən maddi imkanlılara xidmət edən mexanizmə çevriləcək”.

Kamran Əsədov beynəlxalq təcrübədə vəziyyətin fərqli olduğunu vurğulayıb:

“Məsələn, Almaniyada təhsilhaqqı demək olar ki, yoxdur və “BAföG” adlı dövlət dəstəyi proqramı vasitəsilə tələbələrə 934 avroya (təxminən 1800 manat) qədər aylıq yardım verilir. Bu məbləğlə tələbə həm kirayə, həm qida, həm də yol və digər gündəlik ehtiyaclarını rahatlıqla qarşılayır. Skandinaviyada tələbələr dövlət tərəfindən həm təqaüdlə, həm də faizsiz tələbə krediti ilə dəstəklənir. Norveçdə tələbə aylıq təxminən 1100-1300 avro (təxminən 2120-2500 manat) məbləğində dəstək alır. Fransada isə həm təqaüdlər mövcuddur, həm də tələbələrə yataqxana, yemək, nəqliyyat xidmətləri ciddi endirimlərlə təqdim olunur”.

Zaira Akifqızı
Globalinfo.az