Daşınmaz əmlak alqısatqısında SİMAdan istifadə oluna bilərmi? Araşdırma

Azərbaycanda bir çox özəl və dövlət xidmətlərinin elektron sistemlərinə giriş üçün SİMA yeni nəsil rəqəmsal imzadan istifadə edilir.

“APA-Economics” xəbər verir ki, SİMA ilə təkcə “Digital Login” vahid giriş sistemi üzərindən dövlət qurumlarının 150-dən çox elektron xidmətinə giriş mümkündür.

Bu həll istifadəçilərə giriş imkanı ilə yanaşı, sənədlərin təhlükəsiz şəkildə imzalanmasını da təmin edir. SİMA ilə hazırda məhkəmə, notariat, vergi, gömrük, təhsil, əmlak kimi bir çox sektorlarda dövlət qurumlarının rəqəmsal xidmətlərini əldə etmək olur.

Bəs daşınmaz əmlak alqı-satqısında necə, SİMA-dan istifadə edilə bilərmi?

Azərbaycanda gələn ildən “Daşınmaz Əmlakın Elektron Reyestri və Kadastrı” informasiya sisteminin istifadəyə verilməsi gözlənilir.

Bu elektron sistemə əsasən, ölkədə daşınmaz əmlakın qeydiyyatı və kadastr sahəsində bütün növ əməliyyatlar tam elektronlaşdırılacaq. Eyni zamanda çoxmənzilli yaşayış binasının tikintisinə icazə alındığı andan etibarən həmin binanın xüsusi bir imitasiyası portalda qeyd olunacaq. Hər bir mənzil ancaq elektron portal vasitəsilə alqı-satqı oluna biləcək. Bir şəxsə mənzil satıldıqdan sonra həmin mənzil bloklanacaq və ikinci, üçüncü şəxslərə satılmasına yol verilməyəcək. Eləcə də mənzilin ümumi sahəsinin qanunvericiliyə uyğun olaraq hesablanması, ödənişlərin elektron hökumət portalı vasitəsilə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Elektron portala SİMA ilə giriş olacaqmı?

Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətindən verilən məlumata görə, sözügedən elektron sistemə girişin “Digital Login” vahid giriş sistemi üzərindən olacağı nəzərdə tutulub:

“Konkret olaraq məhz SİMA ilə bağlı hələ ki, hansısa bir təsdiq yoxdur. Amma gələcəkdə bu tətbiqdən də istifadə mümkün ola bilər”.

“AzInTelecom” MMC-dən bildirilib ki, hazırda daşınmaz əmlak alqı-satqısı ilə bağlı hazırlanan yeni elektron platforma çərçivəsində SİMA rəqəmsal imzasının inteqrasiyası mövcud deyil:

“Lakin rəqəmsal həllər sahəsində davamlı inkişafı nəzərə alaraq gələcəkdə bu istiqamətdə əməkdaşlıq imkanları və inteqrasiya ehtiyacları dəyərləndirilə bilər”.

Azərbaycanda daşınmaz əmlakın, xüsusilə də mənzillərin alqı-satqısında ipoteka kreditləşməsi xüsusi yer tutur. Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkədə 62 671 ipoteka müqaviləsi qeydiyyata alınıb.

İpoteka ilə mənzil seçimində SİMA-dan istifadə niyə mümkün deyil?

“AzInTelecom” MMC-dən verilən məlumata görə, SİMA yeni nəsil rəqəmsal imzanın İpoteka və Kredit Zəmanət Fonduna (İKZF) məxsus “Elektron ipoteka və kredit zəmanət sistemi”nə inteqrasiyası üçün 2023-cü ildə işlərə start verilib:

“2024-cü ilin əvvəlində “AzInTelecom” MMC-dən asılı olan bütün texniki və hüquqi işlər tamamlanaraq İKZF-yə müraciət edilib. Sistemdə elektron kabinet yaradılması zamanı “SİMA İmza”dan istifadə imkanının yaradılması üçün İKZF tərəfindən müvafiq addımların atılması gözlənilir. Onu da qeyd edək ki, “SİMA İmza” biometiya əsaslı rəqəmsal həldir. Elektron xidmətlərə əlçatanlığı artırmaq istəyən hər bir qurum SİMA rəqəmsal imzanı öz daxili sisteminə rahatlıqla inteqrasiya edə bilər”.

İpoteka və Kredit Zəmanət Fondundan isə verilən məlumatda qeyd edilib ki, Fondun təqdim etdiyi xidmətlərdən faydalanmaq üçün ilk növbədə vətəndaşlardan elektron imza əldə edilməsi tələb olunur:

“Hazırda sistemdə vətəndaşlar tərəfindən elektron kabinetin formalaşdırılması və aidiyyəti üzrə müraciətin göndərilməsi üçün E-imza və Asan imzanın əldə olunması tələb olunur. Elektron imzanın tətbiqi nəticəsində əməliyyatların şəffaf, dəqiq və təhlükəsiz qaydada həyata keçirilməsi təmin edilib. Hazırda EİKZS-də 100 mindən çox vətəndaşın elektron kabineti mövcuddur. Gələcəkdə zərurət yaranarsa digər yeni nəsil elektron imzalardan istifadə məsələsi də nəzərdən keçirilə bilər”.