Deputatdan təklif: Özəl tibb müəssisələri üzərində monitorinqlər daha da gücləndirilməlidir

"Cərrahiyə sahəsində ali təhsili olmayan şəxslərin cərrahi əməliyyat etməsi, əməliyyat zamanı gigiyenik qaydalara əməl etmədən tibbi cihazlarla rəqs etməsi, narkozda olan pasiyentin yanında qəribə hərəkətləri və onun razılığı olmadan bədəninin bir hissəsinin çəkilib ictimaiyyətə sızdırması - həm etik, həm də hüquqi məsuliyyət doğuran çox ciddi pozuntudur".

Bunu Oxu.Az-a açıqlamasında Milli Məclisin Səhiyyə komitəsinin üzvü, deputat Pərvanə Vəliyeva deyib.

Onun sözlərinə görə, cərrahi prosedurun edildiyi tibb müəssisəsinin nə lisenziyası var, nə də ki, əməliyyatı icra edən şəxs tibb mütəxəssisidir:

"Bu isə ciddi inzibati və cinayət məsuliyyəti yaradır. Əgər bu hərəkətlər pasiyentin ləyaqətini alçaldan davranış kimi qiymətləndirilərsə, cinayət məsuliyyəti yarana bilər.

Pasiyentin bədən görüntüsünün icazəsiz çəkilməsi və yayılması, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə görə şəxsi həyatın toxunulmazlığının və "həkim sirri"nin qorunması hüququnun açıq şəkildə pozulmasıdır".

"Həkim peşəsi yüksək dərəcədə etimad üzərində qurulub, çünki insanlar bu şəxslərə sağlamlıqlarını əmanət edir. İnsan sağlamlığını qorumaq və bərpa etmək funksiyası həkimə yalnız peşəkar yox, həm də mənəvi status qazandırır. Etimadın pozulması isə bu statusu zədələyir, pasiyentin həkimə müraciət edərkən duyduğu təhlükəsizlik və inam hissini zəiflədir.

Görüntülərin sosial şəbəkələrdə yayılması tibbi etikanın ən əsas prinsiplərinə, pasiyentin ləyaqətinə hörmət, məxfilik və peşə davranışına ziddir. Bununla bağlı əvvəlcədən pasiyentdən yazılı olaraq məlumatlı razılıq forması alınmayıbsa, bu cür davranış onun insani hüquqlarını tapdalamaqla yanaşı, bütün səhiyyə sisteminə ictimai etimadı zəiflədir.

Bu cür hadisələr onu göstərir ki, müvafiq dövlət qurumları bir-biri ilə daha sıx işləməlidir. Lisenziyasız tibb müəssisəsində insanlar üzərində cərrahi əməliyyatlar aparılırsa, burada günah təkcə əməliyyatı icra edən şəxsdə deyil, ona bu imkanı yaradanlardadır. Bu kimi hallar az deyil", - deyə millət vəkili vurğulayıb.

Parlamentari əlavə edib ki, bu cür halların qarşısının alınması üçün başlıca olaraq özəl tibb müəssisələri üzərində monitorinqlər daha da gücləndirilməli, baş verən etik pozuntular barədə ictimaiyyətə mütəmadi məlumat verilməli, onlar qınanılmalı və məsul şəxslər cəzalandırılmalıdırlar:

"Çünki hər qınaq həm də cəmiyyətin maarifləndirilməsinə xidmət edir.

Bundan başqa, praktiki tibb və əczaçılıqla məşğul olan və olmaq istəyən şəxslər mütəmadi olaraq etik davranış mövzusunda təlimlər keçməli və etik davranış kodeksi ilə bağlı maarifləndirilməlidirlər. Pasiyent hüquqları barədə məlumatlandırmanın gücləndirilməsi də eyni dərəcədə vacibdir. Vətəndaşlarımız ayıq-sayıq olmalı, müraciət edəcəkləri tibb müəssisəsinin və eləcə də həkimin fəaliyyətinin qanuni çərçivədə olub-olmamasını öncədən sorğulamalı, sağlamlıqlarını "dost tövsiyyəsi"nin güdazına verməməli, sosial şəbəkələrdə aparılan reklam kampaniyalarına aldanmamalı və ilk növbədə həkimin bilik və təcrübəsinə bələd olmalıdır".

Mərahim Nəsib