Dronlar, süni intellekt və startaplar: mülki texnologiyalar liderlik edir...

...Avropa müdafiə innovasiyalarını sürətləndirmək üçün ikili istifadə texnologiyalarından daha çox istifadə etməlidir. Tarix göstərir ki, sənaye və müdafiə arasında ittifaq müharibənin gedişatını dəyişə bilər.

Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Renault ilk FT tankını yaratdı və İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Britaniya zavodları CEPA yaratmaq üçün sənaye, hökumət və elmin səylərini birləşdirdi.

SİA bu barədə xarici qaynaqlara istinad edir.

Bu gün Ukraynadakı müharibə sürət və texnoloji çevikliyin həlledici amillərə çevrildiyini nümayiş etdirir.

Kommersiya şirkətləri avtonom dronlardan və süni intellekt sistemlərindən tutmuş yerli tərtibatçılar tərəfindən yaradılan tətbiqlərə qədər ən müasir texnologiyalar təqdim edirlər. Bununla belə, on illik dövrə malik ənənəvi satınalma modelləri müasir müharibənin reallıqlarına uyğun gəlmir. Avropanın təhlükəsizliyinin gələcəyi mülki texnologiyaların hərbi ehtiyaclara, xüsusən də muxtariyyət və proqram təminatı sahələrində sürətlə uyğunlaşdırılması qabiliyyətindən asılıdır.

Avropa avtomobil sənayesindəki uğurlar buna nümunədir: Mercedes 3-cü səviyyəli avtonom idarəetmə sistemlərini inkişaf etdirir, Scania isə logistikada avtopilot texnologiyalarını tətbiq edir.

Oxşar prinsiplər artıq müdafiədə də tətbiq olunur - Britaniyanın Krakeni dəniz pilotsuz təyyarələrinin inkişafını sürətləndirir, Perfect Bore isə yüksək dəqiqlikli silah istehsalı texnologiyalarını tətbiq edir.

Proqram təminatı ilə müəyyən edilmiş sistemlər silah sistemlərinin çevikliyini, qarşılıqlı fəaliyyət göstərməsini və sürətli modernləşdirilməsini təmin edir.

ABŞ-ın Müdafiə İnnovasiyaları Agentliyi vasitəsilə etdiyi kimi, Avropanın satınalma islahatlarına və hökumət, sənaye və startaplar arasında yeni əməkdaşlıq formalarına ehtiyacı var.

NATO və Avropa İttifaqı artıq bu istiqamətdə irəliləyir, lakin tempi hələ də sürətləndirmək lazımdır. Avropanın potensialı və sənaye bazası var. Qalır ikili istifadə konsepsiyasını müdafiə strategiyasına inteqrasiya etmək üçün siyasi iradə - sürət və innovasiyanın onun təhlükəsizliyinin əsasına çevrilməsini təmin etmək.

Əli Babayev