Dünya siyasətçiləri Milli Məclisdə: Beynəlxalq konfransa kimlər gəlmişdi?

Oktyabrın 29-da Milli Məclisdə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının qəbul edilməsinin 30 illiyinə həsr olunmuş “Konstitusiya müasir dünyada dövlətlərin müstəqilliyinin və suverenliyinin təməli kimi” mövzusunda beynəlxalq parlament konfransı keçirilib.

Tədbirdə 20-yə yaxın ölkənin parlament nümayəndə heyətləri, eləcə də 5 beynəlxalq təşkilatın təmsilçiləri iştirak ediblər. Konfrans çərçivəsində dövlətlərin qanunverici orqanları arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi, suverenliyin qorunması və müasir hüquqi islahatların rolu müzakirə olunub.
Modern.az bu gün Milli Məclisdə beynəlxalq parlament konfransında çıxış edən rəsmilər haqqında məlumatı təqdim edir. 

Saqr Qobaş 1973-cü ildə Sudan Polis Akademiyasını bitirib və peşəkar fəaliyyətinə təhlükəsizlik və inzibati idarəetmə sahəsində başlayıb. Daha sonra, 1986-cı ildə BƏƏ Universitetində İdarəetmə ixtisası üzrə bakalavr dərəcəsi alıb.

Uzun illər ərzində BƏƏ hökumətində müxtəlif vəzifələr tutan Saqr Qobaş bir müddət ölkəsinin ABŞ-dakı səfiri kimi diplomatik missiya yerinə yetirib. Daha sonra o, BƏƏ-nin əmək naziri vəzifəsində çalışaraq ölkədə işçi hüquqlarının qorunması, əmək bazarının tənzimlənməsi və miqrasiya siyasətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atıb.

2019-cu ildə isə Saqr Qobaş Federal Milli Şuranın sədri seçilib. 2023-cü ildə bu vəzifəyə yenidən təsdiqlənib. 
 

Yusuf Raza Gilani ölkəsinin demokratik inkişafında mühüm rolu olan dövlət xadimlərindən sayılır. O, 2008-2012-ci illərdə Pakistanın Baş naziri kimi fəaliyyət göstərərək mülki hökumətin möhkəmlənməsi və parlament institutlarının gücləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atıb.

Yusuf Raza Gilani siyasətə 1978-ci ildə "Pakistan Muslim League" partiyasının üzvü kimi daxil olub, lakin daha sonra Benazir Bhuttonun rəhbərlik etdiyi "Pakistan People’s Party"yə (PPP) keçərək öz siyasi karyerasını bu partiyada davam etdirib.

1993-1997-ci illərdə Gilani Pakistan Milli Məclisinin spikeri vəzifəsini icra edib. Parlamentdə fəaliyyəti dövründə o, müxalifət və iqtidar arasında dialoqun qorunmasına, demokratik proseslərin güclənməsinə töhfə verib.
2008-ci ildə "Pakistan People’s Party"nin namizədi kimi ölkənin Baş naziri seçilib. 2012-ci ildən Gilani parlament diplomatiyası və partiyasının rəhbər strukturlarında fəallığını davam etdirdi.

Fayzali İdizoda Tacikistanın parlamentində önəmli fiqurdur. 19 mart 2025-ci ildə Tacikistan parlamentinin aşağı palatasının sədrliyinə yekdilliklə seçilib. İdizoda parlamentə qədər dövlət quruculuğu, yerli özünüidarəetmə komitəsində rəhbər vəzifələr tutub. 

Mirçea Abrudean 2025-ci ildən Rumıniya Senatının prezidenti vəzifəsini icra edir. Abrudean “Babeș-Bolyai” Universitetində Beynəlxalq Münasibətlər üzrə bakalavr, Buxarestdəki Milli Siyasi və İdarəetmə Elmləri Məktəbində magistr təhsili alıb. O, 2019-2021-ci illərdə Kluj qraflığının prefekti, 2021-2023-cü illərdə Baş Nazir Aparatının rəhbəri, 2023-2024-cü illərdə isə hökumətin Baş katibi olub.
Hazırda “Partidul Național Liberal” (PNL) partiyasını təmsil edən Abrudean dövlət idarəetməsi, parlament islahatları və beynəlxalq əməkdaşlıq sahələrində fəal rol oynayır.

Uladsislau Tatarinoviç Belarus Respublikasının tanınmış dövlət xadimlərindən biridir. O, hazırda parlamentin  Şura Palatasının sədr müavini vəzifəsini icra edir. Tatarinoviç ölkənin parlament sistemində yüksək rəhbər vəzifə tutaraq qanunvericilik təşəbbüslərinin həyata keçirilməsi və parlament diplomatiyasının gücləndirilməsində mühüm rol oynayır. Uladsislau Tatarinoviç Belarus parlamentinin yuxarı palatasında sədrin müavini kimi fəaliyyət göstərir və bu vəzifədə ölkənin qanunvericilik orqanının işini koordinasiya edir.

Nino Tsilosani hazırda Gürcüstan Parlamentinin sədr müavini vəzifəsini icra edir. O, “Georgian Dream - Democratic Georgia” partiyasını təmsil edir. Nino Tsilosani 2016-cı ildən Gürcüstan Parlamentinin üzvüdür. O, əvvəlcə Aqrar məsələlər komitəsinin sədri kimi fəaliyyət göstərib, kənd təsərrüfatı siyasətinin modernləşdirilməsi və regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı bir sıra təşəbbüslərlə çıxış edib. 2024-cü ildə Tsilosani Gürcüstan Parlamentinin sədr müavini vəzifəsinə seçilib. 

Serbiyanın tanınmış dövlət xadimi Yovan Yanyiç hazırda Serbiya Milli Məclisinin sədr müavini icra edir. Uzun illərdir ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olan Yanyic 2007-ci ildən Milli Məclisə deputat seçilib və qanunvericilik sahəsində fəal iştirak edir.

Kambocanın tanınmış dövlət xadimi Vonq Saut 22 avqust 2023-cü ildən Milli Məclisin ikinci vitse-sədri vəzifəsini icra edir. O, uzun illərdir Kamboca Xalq Partiyasının üzvü olaraq ölkənin sosial siyasəti, təhsil və infrastrukturun inkişafı istiqamətində mühüm fəaliyyət göstərir.

Türkiyənin tanınmış siyasətçilərindən Hasan Turan hazırda Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) Büro üzvü kimi fəaliyyət göstərir. O, İstanbuldan seçilmiş millət vəkili olmaqla yanaşı, parlamentin rəhbər heyətində təmsil olunur. Anadolu Universitetinin İdarəetmə fakültəsini bitirib, daha sonra Beykent Universitetində İdarə və örgütlənmə, həmçinin Gebze Texniki Universitetində Biznes İdarəçiliyi üzrə magistr təhsili alıb. O, siyasi fəaliyyətə başlamazdan əvvəl özəl sektorda ticarət və reklam sahələrində çalışıb, eyni zamanda ictimai təşkilatlarda və qeyri-hökumət birliklərində rəhbərlik vəzifələri icra edib.

Şamil Ayrım hazırda Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) üzvü kimi fəaliyyət göstərir. O, Ədalət və İnkişaf Partiyasını (AK Parti) təmsil edir. Ankara İqtisadi və Ticarət Elmləri Akademiyasını bitirib. Uzun illər özəl sektorda və dövlət idarəçiliyində çalışdıqdan sonra siyasətə qoşulub. 1995-ci ildə ilk dəfə İstanbuldan millət vəkili seçilərək Türkiyə Böyük Millət Məclisində fəaliyyətə başlayıb. Siyasi karyerası boyu müxtəlif parlament komitələrində və beynəlxalq təşkilatlarda Türkiyəni təmsil edib. O hazırda Türkiyə-Azərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun sədri kimi də fəaliyyət göstərir. 

Abdulhakim Eşmuratov Özbəkistan Respublikasının ali qanunverici orqanı olan Ali Məclisin Senatında fəaliyyət göstərən tanınmış siyasətçi və dövlət xadimidir. O, hazırda Məhkəmə-hüquq məsələləri və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədri vəzifəsini icra edir.
 

Artyom Turov Rusiya Dövlət Dumasının MDB İşləri, Avrasiya İnteqrasiyası və Həmvətənlərlə Əlaqələr Komitəsinin sədr müavini vəzifəsində çalışır. O, Smolensk Dövlət Universitetini bitirib və gənclik illərindən ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olub. 2000-ci illərin əvvəllərində “Gənc Qvardiya” təşkilatının regional bölməsində siyasi fəaliyyətə başlayıb və bir müddət sonra təşkilatın rəhbərlərindən biri olub. Artyom Turov 2011-ci ildən etibarən Dövlət Dumasının deputatıdır. O, Vahid Rusiya partiyasını təmsil edir. 
 

Nataliya Kuvşinova Rusiya Federasiyası Federal Məclisinin yuxarı palatası - Federasiya Şurasının üzvü kimi fəaliyyət göstərir. O, Altay Dövlət Texniki Universitetini bitirib və uzun illər ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olub. Karyerasına jurnalist kimi başlayıb, daha sonra yerli özünüidarəetmə və ictimai təşkilatlarda çalışıb. Siyasi fəaliyyətinə “Vahid Rusiya” (Единая Россия) partiyasının sıralarında başlayıb. 

Sofiya Səid Şah Pakistanın gənc və fəal qadın siyasətçilərindən biridir. O, 2024-cü ilin fevralından etibarən Pakistan Milli Məclisinin üzvü kimi fəaliyyət göstərir və “Muttahida Qaumi Movement-Pakistan” partiyasını təmsil edir. Sofiya Səid Şah parlamentə Sindh əyalətindən qadınlara ayrılmış kvota üzrə deputat seçilib.
 

Aydos Sarım Qazaxıstan Respublikasının tanınmış siyasətçilərindəndir. O, 2021-ci ildən etibarən Qazaxıstan Parlamenti Məclisinin (Mazhilis) deputatı kimi fəaliyyət göstərir və “Amanat” Partiyasını təmsil edir.
Parlamentdə Sarım Xarici işlər, müdafiə və təhlükəsizlik komitəsinin üzvüdür. Onun fəaliyyəti əsasən Avrasiya inteqrasiyası, regional təhlükəsizlik və Qazaxıstanın beynəlxalq əməkdaşlığının genişləndirilməsinə yönəlib.

Eycenio Zoffili İtaliya Respublikasının tanınmış siyasətçilərindən biridir. O, hazırda İtaliya Deputatlar Palatasının (Chamber of Deputies) üzvüdür və “Lega” (Şimal Liqası) partiyasını təmsil edir. Eycenio Zoffili uzun illərdir İtaliya parlamentində fəaliyyət göstərir və milli təhlükəsizlik, miqrasiya, müdafiə və Avropa əməkdaşlığı ilə bağlı mövzularda aktiv mövqe sərgiləyir. O, Xarici Əlaqələr Komitəsinin üzvüdür. 
 

Məhəmməd Hatta bin Ramli Malayziya siyasətində uzun illərdir aktiv fəaliyyət göstərir. O, hazırda Malayziya Parlamentinin yuxarı palatası - Senatın üzvüdür. Ramli bir müddət Malayziya Parlamentinin Aşağı Palatasının (Dewan Rakyat) üzvü kimi fəaliyyət göstərib və 2018-2020-ci illərdə Baş nazirin iqtisadi məsələlər üzrə nazir müavini vəzifəsini icra edib. 

Verner Horn Cənubi Afrika Respublikası Milli Assambleyasının üzvü və daxili təşkilati məsələlər üzrə ev sədri (House Chairperson for Internal Arrangements) vəzifəsini icra edir.Horn Demokratik Alyans Partiyasının (Democratic Alliance – DA) üzvüdür və 2014-cü ildən etibarən Milli Assambleyada təmsil olunur. O, parlamentdə əvvəlcə ədliyyə və konstitusiya məsələləri üzrə kölgə naziri, daha sonra isə House Chairperson for Internal Arrangements vəzifəsinə təyin olunub.

Əhməd Bin Muhəmməd Əl Carvan Qlobal Dözümlülük və Sülh Şurasının (Global Council for Tolerance and Peace - GCTP) prezidenti kimi fəaliyyət göstərir. Əhməd Əl Carvan Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) vətəndaşıdır. O, Cərrahiyyə və Aviasiya elmləri üzrə təhsil alıb, daha sonra beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya sahəsində ixtisaslaşmışdır. Siyasi karyerasına BƏƏ Silahlı Qüvvələrində xidmətlə başlayan Əl Carvan, sonradan BƏƏ Federal Milli Şurasının üzvü və Parlamentin (Arab Parliament) prezidenti olub.

Aqtoti Raymkulova qazaxıstanlı siyasətçi və mədəniyyət xadimidir. O, hazırda Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun (Turkic Culture and Heritage Foundation - TCHF) prezidentidir. Rəhbərlik etdiyi Fond Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkiyə, Qırğızıstan və Özbəkistan arasında ortaq mədəni layihələr, sərgilər, folklor festivalları və elm-mədəniyyət mübadiləsi proqramları həyata keçirir. Raymkulova daha əvvəl Qazaxıstanın mədəniyyət və idman naziri vəzifəsində çalışıb və mədəni diplomatiya sahəsində geniş təcrübəyə malikdir.

Asəf Hacıyev Azərbaycanın tanınmış siyasətçisi və diplomatıdır. O, hazırda Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Parlament Assambleyası (PABSEC)-nın Baş katibi vəzifəsini icra edir. Asəf Hacıyev uzun illərdir PABSEC-də regional iqtisadi əməkdaşlıq, nəqliyyat, enerji və ticarət əlaqələrinin inkişafı istiqamətində fəaliyyət göstərir. Onun rəhbərliyi ilə təşkilat Qara Dəniz regionunda davamlı inkişaf, ekoloji təhlükəsizlik və rəqəmsal iqtisadiyyat sahələrində bir sıra mühüm təşəbbüsləri dəstəkləyib.

Məhəmməd Alper Hayali türk dünyasında parlament diplomatiyasının inkişafına töhfə verən tanınmış məmurlardandır. O, hazırda Türk Dövlətləri Parlament Assambleyasının (TURKPA) baş katibinin müavini (Deputy Secretary General) vəzifəsini icra edir.