Dünyanı qorxuya salan bufer işğal planı 2 milyon insan böhranla üzləşəcək

“Qəzza zolağının hər kvadrat kilometrinə 5400-dən çox insanın düşməsi, yəni əhalinin sıx məskunlaşması burada quru əməliyyatının keçirilməsini çox çətin və yorucu edir. İsrail ərazinin nəzarətində qalması üçün uzun müddət yüz minlərlə əsgəri bölgədə saxlamalı olacaq. Nəticədə isə Təl-Əviv böyük itkilər verə və daxildə ictimai dəstək azala bilər.

Bu sözləri Globalinfo.az-a politoloq Rüstəm Tağızadə İsrailin Qəzzada apardığı hərbi əməliyyatları şərh edərkən deyib.

Politoloq bildirib ki, ərazi İsrailin tam nəzarətinə keçərsə, burada yaşayan 2 milyondan çox fələstinliyə elektrik, su, səhiyyə və təhsil kimi əsas xidmətlərin təmin olunması hər il ona milyardlarla dollara başa gələcək:

“Bu, həm milli büdcəyə, həm də beynəlxalq yardımlara mənfi təsir göstərəcək. Beləliklə, İsrail və dünya ictimaiyyətində Qəzzanın işğalına qarşı narazılıq artacaq.

Hazırkı Təl-Əviv hökuməti, xüsusilə proseslərə sərt mövqedən yanaşanlar HƏMAS-ın hakimiyyətinin tamamilə aradan qaldırılması niyyətindədirlər. Amma ictimai rəy sorğuları göstərir ki, israillilər artıq uzun müddət davam edən əməliyyatlardan və “Suriya bataqlığı” kimi münaqişədən yorulublar. Onlar daha çox girovların azad edilməsi və HƏMAS-ın hərbi imkanlarının zəiflədilməsi kimi məhdud məsələlərin həllini üstün tuturlar.

Hətta ABŞ-ın ən sadiq dəstəkçiləri belə humanitar zərərin qarşısının alınmasına çalışırlar. Ərəb dünyasında və Avropa paytaxtlarında Qəzzanın tam işğalı ilə bağlı kəskin etirazlar müşahidə edilir, sanksiyalar və silah embarqosu kimi hədələr səsləndirilir. Bölgənin işğalı İsrailin diplomatik mövqeyinə ciddi zərbə vuracaq və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində ona hüquqi problemlər yaradacaq”.

Politoloqun sözlərinə görə, İsrailin məqsədi anklavın “bufer zona üzərində qismən işğalı”dır:

“Burada əsasən sərhəd bölgələrini nəzarətdə saxlamaq, Qəzza zolağının ətrafında təhlükəsizliyi təmin etmək və beynəlxalq müşahidə altında məhdud muxtariyyətə icazə vermək nəzərədə tutulur. Bu, İsrailin əvvəlki “hərbisizləşdirilmiş Fələstin” ideyasına bənzəyir.

Rüstəm Tağızadə

Təl-Əviv ərazidə 5 km-dək sahələri nəzarətə götürməklə qaçaqmalçılıq tunellərinin və raket buraxılışlarının qarşısını ala bilər. Eyni zamanda, gündəlik xidmətləri idarə etmək üçün texnokrat və ya qəbilə liderlərinə güvənməsi, beləliklə, özünü birbaşa inzibati məsuliyyətdən uzaqlaşdırması mümkündür.

Misir uzun müddət Qəzzanın qapıçısı kimi çıxış edib. İsrailin Rəfah sərhədinə qədər tam işğalı bu ölkə ilə böhrana yol açacaq və sərhədin bağlanması ilə anklavda daha böyük xaos yaranacaq. Bu da tərəflərin heç birinin istəmədiyi bir şeydir.

İsrail üçün əsas hədəf tam suverenlik deyil, təhlükəsizlik “buferi” yaratmaqdır. Bununla mülki əhali və idarəetmə üzərində siyasi məsuliyyət daşımadan təhlükəsizliyini qoruyub saxlamağa çalışır”.

R.Tağızadə hesab edir ki, Fələstin muxtariyyətinin və İsrailin təhlükəsizlik maraqlarının balansı tapılmayana qədər Qəzza zolağı “təhlükəsizlik sərhədi” olaraq qalacaq:

“Təl-Əvivin ssenarisinə əsasən, mülki idarəetmə Fələstin hökumətinə və ya beynəlxalq təşkilatlara verilə bilər, amma silahlar İsrailin əlində qalacaq. Qısa müddətdə tam işğal olmayacaq, nəzarət qismən və taktiki xarakter daşıyacaq. İsrail təhlükəsizlik zonasını gücləndirəcək və gündəlik idarəçilikdən uzaq durmağa çalışacaq. Lakin belə vəziyyət münaqişənin dondurulmasına, xalq arasında narazılığın artmasına və Qəzzanın gələcəkdə siyasi problemlərin həll olunmamış münaqişə nöqtəsi kimi qalmasına səbəb ola bilər”.

Turan Rzayev
Globalinfo.az