Dünyanın ən bahalı daşı... Ona qiymət təyin edə bilmirlər

Almazdan, qızıldan, digər daşlardan və metallardan da qiymətli, üstəlik, əvvəlki dövrlərdə təbiətdə rast gəlinməyən, elm aləmində Kyavtuit adlandırılan qeyri-adi nadir mineralın dünyada ancaq bir nüsxəsi mövcuddur. Alimlərin fikrincə, sanki belə bir qiymətli daş Yer kürəsinə də aid deyil, çünki Kyavtuit mineralı təbiətdə əvvəllər rast gəlinməyən bir quruluşa malikdir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, dünyaca məşhur və Elmi Resurslar Mərkəzi kimi fəaliyyət göstərən "ScienceAlert" elm adamları tərəfindən şərti "Kyavtuit" (cha-too-ite) adlandırılan kiçik, hətta mütəxəssislərin təsəvvür etdiyindən də yüksək qiyməti olan bu daşa elmi izah verib.
Qeyri-adi mineralın tərkibində ola bilsin, qramın yalnız üçdə biri qədər, yaxud 1,61 karat ağırlığında kiçik, qəhvəyi rəngli kəhrəba ilə topazın qarışığı da var. Bütün bunlarla bərabər, bu yeganə və nadir daşda gözə çarpmayan mineral nöqtənin ölçülməz bir dəyəri də mövcuddur.
Bu daş 2010-cu ildə Myanmanın Çaunq-qi şəhərindəki bazardan, ixtisasca gemmoloq olan Kyau Tu tərəfindən satın alınıb. Kyau Tu bu qiymətli daşın şeelit adlanan mineral olduğuna inanıb. Ancaq aldığı bu mineral məlum proseslərə uyğunlaşdırılmadığından onu Taylandda yerləşən Banqkok-Amerika Gemoloji İnstitutunun (GIA) laboratoriyasına göndərib.
Bu daş barədə dünya elmi çox az məlumatlıdır. Qiymətli daşın gözoxşayan, zəngin narıncı, həm də qatışıq qırmızı rəngi və ağ damarı var. O, həmçinin kəsmə stressinin nəticəsində yaranan damarlar vasitəsilə içi boş boru daxilolmalarını ehtiva edir ki, bu da onun təbii əmələ gəlməsini göstərir.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, Kyavtuiti qiymətsiz hesab etmək olar. Çünki dünyanın ikinci ən nadir və qiymətli daşı, painit adlanan mineralın bir karatı 50-60 min ABŞ dolları arasındadırsa, onda belə daşla Kyavtuiti müqayisə etməklə, konkret qiymət təyin etmək mümkün ola bilər.
Onu da qeyd edək ki, dünyada yeganə Kyavtuit daşı "Los Angeles County" Milli Tarix Muzeyində saxlanılır.
Oqtay QORÇU

Ana səhifəyə dön