Elektron xidmətlər: “Vətəndaşların müxtəlif qrupları üçün...”

Bu gün ictimai həyatın, eləcə də iqtisadiyyatın elə bir sahəsi yoxdur ki, elektron xidmətləri və ən müasir informasiya texnologiyaları olmadan fəaliyyət göstərsin.

Belə ki, müxtəlif sənədlərin əldə edilməsi, kommunal ödənişlərin həyata keçirilməsi, bank əməliyyatları, sosial xidmətlərə müraciət, bilet almaq onlayn formada mümkündür.

Bu, həm vaxt, həm də rahatlıq baxımından bir sıra üstünlüklər yaradır. Lakin elektron xidmətlərin yaratdığı imkanlardan hər kəs eyni şəkildə yararlana bilmir, rəqəmsal platformalardan istifadə zamanı çətinliklərlə qarşılaşır. Məhz bu xidmətlərin hər biri bizim gündəlik həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib.

Məsələn, onlayn bilet satışları və digər rəqəmsal nəqliyyat xidmətləri artıq geniş şəkildə tətbiq olunur. Amma yaşlı və texnologiyadan az anlayışlı vətəndaşlar isə bu imkanlardan yetərincə istifadə edə bilmir.

Bəs bu xidmətləri daha əlçatan etmək üçün hansı tədbirlər görülməlidir? Hansı alternativ yollar planlaşdırıla bilər?

Mövzu ilə bağlı “Cebheinfo.az”-a açıqlama verən İKT üzrə ekspert Elvin Abbasov bildirib ki, elektron xidmətlərin bərabər səviyyədə istifadə olunması hələ də problemlidir:

“Elektron xidmətlərin inkişafı, istər dövlət, istərsə də nəqliyyat sektorunda insanlara sürət, rahatlıq və şəffaflıq baxımından böyük üstünlüklər gətirir. Lakin bu xidmətlərin hər kəs tərəfindən bərabər səviyyədə istifadə olunması hələ də problemlidir. Xüsusilə yaşlı nəsil, eləcə də texnologiyanın incəliklərinə az bələd olan insanlar və kənd yerlərində yaşayan vətəndaşlar üçün bu sistemlər tam əlçatan olmur.

Yaşlı sərnişinlərin onlayn bilet satışından və digər rəqəmsal nəqliyyat xidmətlərindən yararlanmaqda çətinlik çəkməsinin səbəblərindən biri, mobil tətbiq və ya veb-platformaların istifadəsinin onlar üçün kifayət qədər intuitiv olmamasıdır. Bu baxımdan, sadələşdirilmiş interfeyslərin hazırlanması, böyük hərflərlə yazı, səsli təlimat və ya vizual göstəricilər kimi funksiyalar əlavə olunmalıdır”.

Onun sözlərinə görə, digər bir istiqamət isə maarifləndirmədir:

“Xidmət göstərən qurumlar müəyyən yaş qrupları üçün xüsusi təlimlər, qısa video dərsliklər və ya "təlim köşkləri" təşkil edə bilərlər. Məsələn, avtovağzallarda və dəmir yolu stansiyalarında rəqəmsal xidmətlərin istifadəsini izah edən məsləhətçilər fəaliyyət göstərə bilər. Bundan əlavə, alternativ çıxış yolları da mütləq nəzərdə tutulmalıdır. Yəni rəqəmsal xidmətlərlə yanaşı, ənənəvi xidmət üsulları, kassalardan bilet almaq, telefon vasitəsilə sifariş vermək və ya agentliklərdən istifadə imkanları saxlanılmalıdır. Bu, texnologiyaya tam uyğunlaşa bilməyən insanlara seçim imkanı verəcək”.

O qeyd edib ki, rəqəmsal xidmətlər effektiv və ədalətli olmaq üçün sadə, inklüziv və hər kəsə əlçatan olmalıdır:

“Nəticə etibarilə, rəqəmsal xidmətlərin tam effektiv olması üçün həm texnoloji sadələşdirmə, həm də inklüzivlik nəzərə alınmalı, vətəndaşların müxtəlif qrupları üçün uyğun alternativlər təklif edilməlidir. Bu yanaşma həm xidmətlərin daha geniş yayılmasını, həm də ictimai ədalətliliyi təmin edəcək”.

Gülər
“Cebheinfo.az”

Açar sözlər: Elektron xidmətlər Elvin Abbasov

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin