Ermənistanda hakimiyyətlə kilsə arasında qarşıdurma güclənir

Yevgeni Mixaylov : Paşinyan seçkilərqabağı əsas müxalifət qüvvəsi kimi Erməni Apostol Kilsəsinin katolikosunu əvəz etmək üçün hər şeyi edəcək

Cənubi Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Yevgeni Mixaylov "Moskva-Baku" portalına müsahibəsində Ermənistanın baş nazirinin erməni apostol kilsəsinin katolikosu ilə mübarizəsinin nə ilə bağlı olduğunu izah edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Yevgeni Aleksandroviç, Ermənistandakı Erməni Apostol Kilsəsi ətrafında vəziyyət qızışır. Baş nazir Nikol Paşinyan Ümumdünya Erməni Konqresinin mənəvi mərkəzi olan Eçmiədzində mitinq elan edib və tərəfdarlarını buna hazırlaşmağa çağırıb. Bir neçə aydır ki, Paşinyan kilsəni tənqid edir və katolikosu subaylıq andını pozduğuna görə tutduğu vəzifədən istefa verməyə çağırır. Ermənistan hökumətinin hazırkı rəhbəri katolikosun istefasına nail olacağına əmindir. Bundan başqa, çevriliş cəhdi ilə bağlı kilsə xadimləri, o cümlədən tanınmış müxalifətçi Baqrat Qalstanyan saxlanılıb. Bütün bu prosesləri nə ilə əlaqələndirirsiniz?

- Erməni Apostol Kilsəsi bu gün demək olar ki, respublikanın indiki hakimiyyətinə qarşı ən böyük və ən nüfuzlu müxalifət qüvvəsidir. Katolikos Paşinyanı ölkə üçün siyasi itkilərdə, o cümlədən Qarabağı itirməkdə ittiham edir. Katolikos “Qarabağ klanı”nın siyasi ideologiyasına sadiqdir.

Baş verənləri hansısa şəkildə obyektiv qiymətləndirmək üçün tarixi bağlılığı, ermənilərin öz kilsələrinə münasibətini nəzərə almaq lazımdır. Paşinyan anlayır ki, bu gün kilsə onun yeganə rəqibidir, ona sadiq olmayan, əvvəlki hakimiyyətin maraqlarını təmsil edən yeganə şəxs olaraq qalan katolikos başçılıq edir.

ÜEK əvvəlki iqtidarın son dayağına və ə orada vəziyyəti dəyişmək çox çətin işdir. Kilsə Paşinyanı getdikcə daha çox tənqid etməyə başlayıb, üstəlik, xatırladığımız kimi, Tavuş arxiyepiskopu Baqrat Qalstanyan ötən il hazırkı hökuməti devirmək üçün etiraz aksiyalarına rəhbərlik etmək missiyasını öz üzərinə götürüb. O, öz missiyasını yerinə yetirə bilmədi. Qalstanyan bu yaxınlarda İrəvanda dövlət çevrilişinə hazırlaşdığına görə həbs edilib.

Paşinyan istəyir ki, ölkədə bütün hakimiyyət ona məxsus olsun, respublikadakı vəziyyətə nəzarət edə bilsin və buna görə də onun məqsədi erməni apostol kilsəsinin başına öz “cib” katolikosunu qoymaqdır. Onun 2018-ci ildən Ermənistanın siyasi məkanını ardıcıl olaraq düşmənlərdən necə təmizlədiyini, Köçəryan və Sarkisyana qarşı məhkəmə proseslərini, Konstitusiya Məhkəməsini necə təmizlədiyini xatırlayırıq. Və məqsədinə çatdı. O, buna nail olub ki, hakimiyyətdə olduğu 7 il ərzində onu heç kim devirə bilməyib.

Görünən odur ki, kilsə ətrafında baş verən bütün bu qalmaqallar gələn il Ermənistanda parlament seçkilərinin keçirilməsi və ondan sonra baş nazirin təsdiqlənməsi ilə bağlıdır. Paşinyan isə özü üçün hər hansı neqativ nəticənin qarşısını almaq niyyətindədir. O, hakimiyyətdə olduğu illərdə həmişə buna nail olub.

Hadisələrin necə inkişaf edəcəyini hələlik söyləmək çətindir. O, böyük ehtimalla sudan quru çıxmağa və bəzi təxribatçı üsullarla vəziyyəti ifrat həddə çatdıraraq, daha böyük qalmaqala səbəb olan katolikosun çıxarılmasına nail olacaq. Biz görürük ki, kilsə ətrafındakı vəziyyət məsələsində də əhali kütləvi etirazlarla və katolikosu müdafiə edərək küçələrə çıxmır. Bu o deməkdir ki, onlar sadəcə yorğundurlar və sakit həyat, dəyişikliklər istəyirlər.

-Ermənilər üçün Erməni Apostol Kilsəsi güclü ənənəvi qüvvədir, diasporada dəstəklənən bir bağdır və başqa şeylərdir. Və Paşinyan üçün kilsəyə meydan oxumaq çox ciddi, riskli addımdır. Əgər bu addımı atıbsa, deməli, onun arxasında bu məsələdə uğur qazanacağına mütləq zəmanət verən qüvvələr var...

- Bu qüvvələr isə Qərbdir. Əbəs yerə deyil ki, Paşinyan bu yaxınlarda Brüsselə getdi, orada Avropa Şurasının rəhbəri Antonio Kosta və Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Leyenlə üçtərəfli görüş keçirdi. Danışıqlardan sonra Aİ-nin respublikaya yeni maliyyə vəsaiti ayırdığı açıqlanıb. Və görünən odur ki, Aİ funksionerləri Ermənistanın indiki baş nazirini respublikada keçiriləcək parlament seçkilərində ona ciddi dəstək veriləcəyinə inandırıblar. Və Ermənistanda “müstəqil media” adlandırılan qurumlar üçün Aİ tərəfindən vəsait ayrılıb, bu isə o deməkdir ki, Aİ sadəcə olaraq seçkilərdən əvvəl və seçkilər zamanı Paşinyan üçün faydalı olan informasiya fonunu maliyyələşdirəcək.

Biz görürük ki, demokratiyanın “tədqiqatçıları” olan Aİ Ermənistandakı kilsə ətrafında gedən proseslərlə bağlı heç vaxt heç nə dilə gətirməyib. Eynilə Makron Paşinyanın kilsədəki təmizləmələrini birbaşa dəstəkləyib. Ümumiləşdirsək, deyə bilərik ki, Ermənistanın indiki baş nazirinin indi gördüyü və dediyi hər şey onun qarşıdan gələn seçkilərdə qələbəsinə hesablanıb.

Tərcümə- Elçin