Icma.az
close
up
RU
Faiz ödənişləri niyə ilk aylarda çox olur?

Faiz ödənişləri niyə ilk aylarda çox olur?

Olke.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Banklar kreditin ilk aylardakı ödənişi zamanı məbləğin bəzi hallarda yarıdan çoxunu faizə tuturlar, az qismini isə əsas vəsaitdən silirlər. Sonrakı aylarda isə ödənişlərdə əsas vəsaitdən çıxılma məbləği artır, faiz tutulması isə azalır.

Ölkə.az axar.az-a istinadən xəbər verir ki, bu, bankların özünü "sığortalaması", qazancını artıqlaması ilə ilk aylarda götürməsi kimi təqdim edilir. Ancaq burada kredit götürənin hüquqları pozulur. Belə ki, o, son müddəti gözləməyib, bir neçə aydan sonra krediti tam bağlamaq qərarına gələrsə, məlum olacaq ki, kreditə görə faizin böyük hissəsini artıq ödəyib. Yəni hansısa məbləğə görə bir illik kreditin sonunda 100 manat faiz ödəyəcəkdisə, 6 ayın tamamında ödədiyi faiz 50 manat deyil, az qala 90 manat olur.

Daha bir qəribə hal isə kreditin vaxtından əvvəl bağlanması və ya 2-3 aylıq kreditin eyni gündə ödənməsi halında bankların əlavə rüsum tətbiq etməsidir.

Mərkəzi Bankdan bu mövzuda sorğumuza cavab olaraq bildirilib ki, Mülki Məcəllənin 740.1-ci və 744.2.4-cü maddələrinə görə kredit müqaviləsi üzrə faizlər və (və ya) digər haqların ödəniş qaydası və şərtləri borcalanla bağlanmış kredit müqaviləsi ilə müəyyən edilir:

"Həmçinin istehlak krediti müqavilələri bağlanmazdan əvvəl istehlakçıya təqdim edilən ilkin məlumatlandırma sənədində kreditin ödəniş şərtləri, kredit müqaviləsi üzrə faizlərin və ya digər ödənişlərin məbləği, tətbiq edilmə şərtləri əks olunmalıdır.

İstehlak kreditləri üzrə annuitet üsulu banklar üçün həmin kreditlər üzrə riskləri qısa müddətdə absorbsiya etmək imkanı yaratdığından daha geniş istifadə edilir. Bu yanaşma beynəlxalq təcrübəyə də uyğundur, annuitet ödəniş üsulu istehlak və ipoteka kreditləri üzrə beynəlxalq səviyyədə qəbul olunmuş bir üsuldur.

Annuitet üsulu kredit üzrə faizin borcun qalıq məbləği üzərinə hesablanmasını nəzərdə tutur ki, bu da zaman keçdikcə azalır. Belə ki, bank ilk aylarda sonrakı aylarla müqayisədə daha çox gəlir əldə edir ki, bu da onun maliyyə sabitliyi və risklərin idarə olunması baxımından daha vacibdir (o cümlədən ona görə ki, kredit ödənişləri irəlilədikcə bank borcalanın risk profilini daha yaxşı müəyyənləşdirir, kreditin əvvəlində borcalanın risk profili həmişə daha yüksək hesab olunacaqdır).

Bundan əlavə, annuitet ödəniş metodu həm borcalan, həm də kredit təşkilatı üçün ödənişlərin sabitliyini və proqnozlaşdırıla bilməsini təmin edir. Bu, borcalana öz büdcəsini planlaşdırmağa imkan verir. Eyni zamanda, annuitet, kreditin ödənilməsinin digər formalarında baş verə biləcəyi kimi, ödənişlərdə kəskin dəyişikliklərin qarşısını almağa imkan verir".

MB kreditin vaxtından əvvəl ödənilməsi zamanı bankların əlavə rüsum və cərimə tətbiq etməsini isə belə izah edib:

"Kreditin vaxtından əvvəl ödənilməsi zamanı kredit təşkilatları tərəfindən kompensasiyaların tətbiqi ilə bağlı məsələlər Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə tənzimlənir. Belə ki, Mülki Məcəlləyə əsasən istehlak kreditlərinə münasibətdə həmin Məcəllənin 746-4-cü maddəsində (istehlak krediti müqaviləsinin vaxtından əvvəl icrası) tətbiq olunan kompensasiyaların məbləğlərinə dair bir sıra məhdudiyyətlər nəzərdə tutulmuşdur. Məsələn, Mülki Məcəllənin 746-4.3-cü maddəsinə əsasən kompensasiyanın məbləği müqavilə müddətinin bitməsinə bir ildən çox müddət qaldıqda, istehlak krediti üzrə vaxtından əvvəl ödənilmiş məbləğin 1 (bir) faizindən, bir il və daha az müddət qaldıqda isə 0,5 faizindən çox olmamalıdır.

Həmçinin Mülki Məcəllənin 746-3.1-ci maddəsinə əsasən istehlakçı istehlak krediti müqaviləsi üzrə pul vəsaitinin ona verildiyi gündən 30 (otuz) gün müddətində heç bir səbəb göstərmədən istehlak krediti müqaviləsindən imtina edə bilər. Bu halda borcverən tərəfindən ödənilən dövlət rüsumu və xidmət haqlarının məbləği istisna olmaqla, istehlakçıdan kompensasiya və hər hansı digər ödənişlərin alınması yolverilməzdir.

Biznes və ipoteka kreditlərində isə qeyd olunan məsələ Mülki Məcəllənin 745.2-ci maddəsi ilə tənzimlənir. Həmin maddəyə əsasən kredit müqaviləsi üzrə borcalan tərəfindən öhdəlik vaxtından əvvəl ödənilərsə, borcverən bu Məcəlləyə uyğun olaraq zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün kompensasiya ödənilməsini yalnız kredit müqaviləsində nəzərdə tutulduqda tələb edə bilər.

Mülki Məcəllə ilə müəyyən olunmuş hədlərdən artıq məbləğdə kompensasiyaların tətbiqi hallarında müvafiq kredit təşkilatlarının çağrı mərkəzlərinə, eləcə də Mərkəzi Bankın Qaynat xəttinə (966) müraciət oluna bilər".

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:65
embedMənbə:https://olke.az
archiveBu xəbər 09 Yanvar 2025 07:49 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see197

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see163

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see159

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see149

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see147

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see146

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see139

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see135

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see131

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see130

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see128

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see127

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see127

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri