“Fələstin Dövlətinin tanınması ABŞ Avropa arasında parçalanmanı dərinləşdirəcək“ İsrail mətbuatı

"Bu addım regionda və beynəlxalq diplomatiyada yeni gərginliklər yarada bilər..."

Britaniya, Kanada, Avstraliya və digər Qərb ölkələrinin Fələstin dövlətini tanımaq qərarı artıq mürəkkəb olan ABŞ-Avropa münasibətlərini daha da mürəkkəbləşdirəcək.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə İsrailin "detaly.com" nəşri yazıb.

"Tanıma qərarı ABŞ-Avropa münasibətlərini çətinləşdirir"

Məqalə müəllifi qeyd edir ki, həmin ölkələr "Beş göz" alyansının üzvü kimi ABŞ-ın kəşfiyyat sahəsində ən yaxın müttəfiqləri hesab olunur. Hazırda isə tərəflər Ukraynaya yardımlar, ticarət tarifləri və digər ikitərəfli məsələlər üzrə fikir ayrılıqları yaşayır.

İyul ayında Kanada baş naziri Karni Fələstini tanıyacağını açıqladıqda, ABŞ prezidenti Donald Tramp bunun Kanada ilə ABŞ arasında ticarət sazişini təhlükəyə ata biləcəyini bildirib. Trampın Böyük Britaniyaya son dövlət səfəri zamanı isə o, baş nazir Starmer ilə bu siyasətdəki fərqliliklərini vurğulayıb, amma açıq şəkildə siyasətin dəyişdirilməsini tələb etməyib.

Yüksək vəzifəli respublikaçı qanunvericilər Britaniya, Kanada və Avstraliyanın baş nazirlərinə açıq məktubla xəbərdarlıq edib: "Sizin ölkənizin müstəqilliyi tanıması ABŞ-ın uzunmüddətli siyasəti və maraqları ilə ziddiyyət təşkil edəcək və cəza tədbirlərə səbəb ola bilər".

Fransanın təşəbbüsü və qlobal diplomatiya

Hazırkı Fələstin tanınması dalğasına ilk təşəbbüsü Fransa prezidenti Emmanuel Makron verib. Fransa və Səudiyyə Ərəbistanı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası çərçivəsində iki dövlətli həll üzrə konfrans keçirəcək.

Paris üçün bu addım həm Avropadakı liderliyini göstərmək, həm də Trampın İsrailin Qəzzadakı müharibəsini dəstəkləməsinə qarşı qlobal bir balans yaratmaq cəhdidir. Analitiklər 2003-cü il İraq müharibəsi ilə müqayisələr aparır: Fransa o zaman ABŞ-ın işğalına qarşı çıxıb, amma bu diplomatik addımlar döyüş meydanında böyük dəyişiklik yaratmayıb.

Fransanın keçmiş səfiri Kərim Amellal qeyd edir: "Qəzzada yaşayanlar üçün bu çox az fərq edəcək. Amma biz alyansların necə dəyişdiyini görürük: İsrail və ABŞ əksər Avropa ölkələrinə, o cümlədən Almaniyaya qarşı mövqe tutur. Bu dinamika onların izoliyasını daha da gücləndirəcək".

İsrailin cavab addımı və ABŞ dəstəyi

İsrail isə Qərb sahilində ərazilərin mümkün ilhaqını nəzərdən keçirir. Baş nazir Binyamin Netanyahu bildirib: "Yəhudi məskunlaşmasını ikiqat artırdıq və bu yolla davam edəcəyik. Son cəhdə cavabımı ABŞ-a səfərimdən sonra verəcəyəm". ABŞ-ın bu cavabı aktiv dəstəkləyəcəyi, yoxsa Tramp administrasiyası sadəcə müdaxilə etməyəcəyi hələlik məlum deyil. Bu addım ərəb ölkələrində, xüsusilə BƏƏ-də qəzəb doğura bilər - rəsmi şəxslər Qərb sahilinin ilhaqını "qırmızı xətt" adlandırıb.

Avropa İttifaqı və iqtisadi gərginliklər

Bu vəziyyət həmçinin Avropa Birliyində yeni sanksiya və tarif dəstəyini gücləndirəcək, İsrail-Brüssel gərginliyini artıracaq. Hazırda Avropa Birliyi ölkələri yetərli səs toplamadığı üçün İsrailə qarşı sanksiya və ya tarif tətbiq edə bilmir. Amma İsrail ərazilərin ilhaqı kimi addımlar atarsa, indiyə qədər belə tədbirlərə qarşı olan ölkələr, xüsusilə Almaniya mövqeyini dəyişə bilər. İsrail bu riskləri nəzərə almayaraq, ABŞ-ın dəstəyi ilə hesablaşır. ABŞ İsrailə təxminən 6 milyard dollarlıq hərbi yardım ayırır, o cümlədən 30 ədəd "AH-64 Apache" helikopteri və 3 200 piyada döyüş maşını tədarük edir.

Müəllif: Aleksandra Appelberq