Gələcəyin diplomatı: İtaliyada təhsili seçməyimin tarixi siyasi səbəbləri var

Universal Youth Alliance-da Azərbaycanın gənc səfiri, "Western Azerbaijan Europe" Təşkilatının təsisçisi Səkinə Qəhrəmanovanın Turkustan.az-a müsahibəsi

Erkən yaşlardan etibarən formalaşan intellektual maraqlarınız və uzunmüddətli hədəfləriniz barədə danışa bilərsinizmi?

Albert Eynşteynin bir kəlamı var: “Mühüm olan sual verməyi dayandırmamaqdır. Marağın öz varlığına bir səbəb var.” Bu fikir mənim həyat yanaşmamı ən dəqiq ifadə edən prinsiplərdən biridir. Erkən yaşlarımdan dünyanı sadəcə müşahidə obyekti kimi deyil, öyrənilməsi, təhlil edilməsi və izah olunması vacib olan mürəkkəb bir sistem kimi qəbul etmişəm. Anlamadığım hər mövzu mənim üçün sadəcə maraq predmeti yox, həm də tədqiqat obyekti olub. Öyrənmə prosesini yalnız informasiya toplamaq kimi deyil, bilikləri konseptual çərçivəyə yerləşdirmək, səbəb–nəticə əlaqələrini müəyyənləşdirmək və onların praktik tətbiqini araşdırmaq vasitəsi kimi görmüşəm. Bu elmi–analitik yanaşma erkən yaşlardan etibarən həm akademik maraqlarımı, həm də uzunmüddətli strategiyamı formalaşdıran əsas amilə çevrilib.

Orta təhsil dövründə qazandığınız bilik və vərdişlər hazırkı akademik və peşəkar inkişafınıza hansı istiqamətdə təsir göstərdi?

Orta təhsil dövrü mənim intellektual və şəxsi inkişafımda fundamental əhəmiyyət kəsb edir. Bu mərhələdə əldə etdiyim biliklər və formalaşdırdığım vərdişlər ali təhsil və peşəkar fəaliyyətimdə uğur qazanmamın təməlini təşkil edib. Təhsil həyatımda qarşılaşdığım hər bir müəllim mənim həyat yolumda və dünya görüşümün formalaşmasında əvəzsiz rol oynayıb.

Ali təhsil ixtisasınızın seçilməsində hansı intellektual meyillər və strateji düşüncələr rol oynadı?

Ali təhsil ixtisasımın seçilməsində uzun müddət ərzində formalaşan intellektual maraqlar və strateji baxışlar əsas rol oynayıb. Xüsusilə, orta məktəb illərində tarix fənninə olan marağım mənim dünyaya baxışımı genişləndirdi və hadisələrin səbəb-nəticə əlaqələrini dərindən analiz etməyə yönəltdi.

Xüsusi olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, 5-ci sinifdə tarix müəlliməm Svetlana müəllimənin tədris etdiyi “Qaraqoyunlu dövləti” mövzusu mənim üçün əlamətdar və ilhamverici oldu. Onun dərsində Uzun Həsənin anası, Sara Xatun nümunəsində Azərbaycanın qadınlarının tarixi rolu, diplomatik bacarıqları və dövlət idarəçiliyindəki təsiri məni erkən yaşlardan diplomatiya sahəsinə yönəlməyə təşviq etdi. Svetlana müəllimənin tədrisi və şəxsiyyəti mənim intellektual inkişafımda və gələcək karyera seçimimdə mühüm rol oynayıb.

Zaman keçdikcə, bu ilkin maraq beynəlxalq münasibətlər və siyasi elmlər sahəsində təhsil almaqla daha da dərinləşdi. International Relations and Political Science proqramı mənə qlobal siyasətin mürəkkəbliyini, dövlətlərarası münasibətlərin dinamikasını və strateji analiz imkanlarını anlamağa şərait yaratdı. Bu sahədə qazandığım biliklər və təhlil qabiliyyətləri mənə milli və beynəlxalq səviyyədə sülh və əməkdaşlıq təşəbbüslərində fəal iştirak etməyə hazırlıq təmin edir.

Nəticə etibarilə, ali təhsil seçimim, orta məktəb illərində yaranan tarixi maraqlarımla tam uyğunlaşır və müasir dünya siyasətinin təhlili ilə peşəkar karyeram üçün möhkəm zəmin yaradır.

Xaricdə, xüsusilə İtaliyada təhsil almaq qərarınızı müəyyənləşdirən əsas motivasiyalar nələr idi?

Tarixdə bir çox qədim və mühüm dövlətlər beynəlxalq münasibətlərin formalaşmasında öz izlərini qoyub. Mənim üçün isə, xüsusilə Roma İmperiyasının rolu əhəmiyyətlidir. Bu imperiya, siyasi və diplomatik strukturların inkişafında önəmli mərhələlərdən birini təşkil edir və müasir beynəlxalq əlaqələrin əsaslarını anlamada bizə zəngin təcrübə təqdim edir.

İtaliyada təhsil almaq qərarım bu zəngin tarixi və mədəni irsi daha dərindən öyrənmək, həmçinin beynəlxalq münasibətlərin inkişafını bu kontekstdə qiymətləndirmək istəyi ilə bağlıdır. Belə mühitdə təhsil alaraq, müasir qlobal siyasətin mürəkkəbliyini və dövlətlərarası əməkdaşlıq perspektivlərini daha geniş şəkildə mənimsəmək imkanım oldu.

Mövcud beynəlxalq təhsil təcrübənizin şəxsi inkişafınıza və gələcək peşə strategiyanıza verdiyi töhfələri necə qiymətləndirirsiniz?

Mövcud beynəlxalq təhsil təcrübəm şəxsi və peşəkar inkişafımda əsaslı rol oynayıb. Müxtəlif ölkələrdə iştirak etdiyim beynəlxalq tədbirlər və proqramlar mənə qlobal səviyyədə diplomatiya, beynəlxalq münasibətlər və insan hüquqları sahəsində dərin bilik və bacarıqlar qazandırdı. Bu təcrübələr, həmçinin mədəniyyətlərarası dialoq və əməkdaşlıq bacarıqlarımı inkişaf etdirərək, mənə strateji düşüncə və kompleks məsələlərə çoxölçülü yanaşma imkanı verdi.

University of Pennsylvania-nın AFS Global You Changemaker proqramı və BMT-nin insan hüquqları və ətraf mühit layihələri kimi nüfuzlu platformalarda fəaliyyətim liderlik qabiliyyətlərimi gücləndirdi və beynəlxalq sahədə professional şəbəkəmin genişlənməsinə töhfə verdi. Əlavə olaraq, ixtiraçılıq fəaliyyətlərim və müxtəlif könüllülük layihələrim sosial məsuliyyət və innovasiya sahəsindəki səylərimi nümayiş etdirir.

Bu zəngin beynəlxalq təcrübələr mənə akademik və peşəkar sahədə güclü təməl yaratmaqla yanaşı, gələcəkdə strateji və diplomatik sahələrdə yüksək səviyyəli karyera qurmaq üçün əhəmiyyətli imkanlar təqdim edir.

Müasir qlobal transformasiyalar, xüsusilə süni intellekt və rəqəmsallaşma prosesləri fonunda gənc nəslin strateji inkişaf prioritetləri və adaptasiya mexanizmləri barədə hansı elmi əsaslı tövsiyələri verə bilərsiniz?

Müasir dövrdə qlobal transformasiyalar, xüsusilə süni intellekt və rəqəmsallaşma prosesləri, gənc nəsilin inkişafında fundamental dönüş nöqtəsi yaratmışdır. Bu şəraitdə gənclərin texnoloji bacarıqlarını davamlı şəkildə inkişaf etdirmələri və rəqəmsal savadlılıqlarını artırmaları vacibdir. Eyni zamanda, analitik düşüncə, kritik problem həll etmə və etik prinsiplərə sadiqlik kimi insani keyfiyyətlər də strateji önəm daşıyır.

Gənclərin uğurlu adaptasiyası üçün çevik və daim yenilənən biliklərə yiyələnməsi, həmçinin interdisiplinar yanaşmalar mənimsəməsi tövsiyə olunur. Bu, mürəkkəb və çoxşaxəli qlobal çağırışlara effektiv cavab vermək üçün zəruridir. Sosial məsuliyyət və inklüzivlik prinsiplərinə riayət etmək isə onların həm fərdi, həm də ictimai inkişafına müsbət təsir göstərir.

Təhsil sistemlərinin və dövlət siyasətlərinin gəncləri bu istiqamətdə dəstəkləməsi, innovasiya və texnologiyaya adaptasiya imkanları yaratması strateji əhəmiyyət kəsb edir. Gənclər isə rəqəmsal dövrdə yaradıcı, kritik düşünən və məsuliyyətli liderlər kimi formalaşmalıdırlar ki, qlobal çağırışlara adekvat cavab verə bilsinlər.

Qərbi Azərbaycan mövzusu ilə bağlı beynəlxalq platformalarda və ictimaiyyət qarşısında gördüyünüz fəaliyyətlərdən bəhs edə bilərsinizmi?

Rəhbərlik etdiyim Western Azerbaijan Europe (WAE) təşkilatı Avropanın müxtəlif ölkələrində — İtaliya, Birləşmiş Krallıq, Fransa, Belçika, Gürcüstan, Polşa və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri kimi strateji məkanda — Qərbi Azərbaycan mövzusunun beynəlxalq səviyyədə tanıdılması istiqamətində fəal fəaliyyət göstərir.

Bizim əsas məqsədimiz, Qərbi Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti və həqiqətlərini beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaq, müvafiq sahələrdə məlumatlandırmanı artırmaq və diaspor təşkilatları ilə sıx əməkdaşlıq vasitəsilə mövzunun görünürlüğünü yüksəltməkdir.

Qlobal və regional forumlarda, beynəlxalq konfranslarda, eləcə də ictimai və akademik platformalarda iştirak edərək, Qərbi Azərbaycan məsələsinin aktual və strateji əhəmiyyətini vurğulayır, həmçinin insan hüquqları, mədəni irsin qorunması və diaspor fəaliyyəti kimi mövzulara toxunuruq. Bu fəaliyyətlər vasitəsilə mövzumuzun beynəlxalq səviyyədə qəbul olunması və daha geniş auditoriyaya çatdırılması istiqamətində davamlı təsir yaradırıq.

Gələcəkdə də WAE olaraq beynəlxalq əməkdaşlıq və dialoqu gücləndirərək, Qərbi Azərbaycanın tanıdılması istiqamətində fəaliyyətlərimizi genişləndirməyi və mövzunun qlobal gündəmdə möhkəm yer tutmasını təmin etməyi hədəfləyirik.

Gələcək planlarınızı və qarşıya qoyduğunuz əsas strateji hədəfləri necə müəyyənləşdirirsiniz?

Gənc səfir kimi beynəlxalq təcrübəmi və ali təhsil zamanı qazandığım bilikləri əsas tutaraq gələcək strateji hədəflərimi müəyyən edirəm. Bu təcrübələr mənə qlobal məsələlərə daha geniş və dərindən yanaşmaq imkanı verib, peşəkar inkişafım üçün möhkəm zəmin yaradıb.

Məqsədim, davamlı olaraq bilik və bacarıqlarımı artırmaqla Universal Youth Alliance və digər beynəlxalq platformalarda Azərbaycanı layiqincə təmsil etməkdir. Eyni zamanda, liderlik və kommunikasiya qabiliyyətlərimi təkmilləşdirərək, gənc nəslin inkişafına və beynəlxalq əməkdaşlığa öz töhfəmi vermək üçün çalışıram.

Strateji baxımdan, müasir çağırışlara uyğunlaşmaq və peşə fəaliyyətimdə yüksək səviyyəli töhfə göstərmək əsas prioritetlərimdəndir.

Aytən Yaşar/Turkustan.az