Gənclər və onların valideynləri erkən evliliklə bağlı maarifləndirilməlidir ŞƏRH

Son vaxtlar azyaşlıların nişanlanması və ya evləndirilməsi ilə bağlı xəbərlərin artması cəmiyyətdə ciddi narahatlıq doğurur. Bəzən bu kimi halların qarşısı vaxtında alınsa da, çox vaxt proses gizli şəkildə baş verir və nəticədə qız uşaqları erkən yaşda təhsildən, uşaqlıqdan və azad seçim hüququndan məhrum olurlar. Bu isə yalnız fərdi faciə deyil, həm də cəmiyyətin sosial inkişafına, qadınların roluna və gələcək nəsillərin sağlam formalaşmasına ciddi zərbə vurur.

Mütəxəssislər hesab edir ki, erkən nikah hallarının qarşısının alınması üçün ailələrin maarifləndirilməsi, hüquq-mühafizə orqanlarının nəzarətinin gücləndirilməsi və ictimai qınağın artırılması vacibdir. Əks halda, bu problemin kökü kəsilməyəcək və gələcəyin gənc qızları eyni aqibəti yaşamağa davam edəcəklər.

Milli Məclisin deputatı Ceyhun Məmmədov "Sherg.az " a açıqlamasında deyib ki, ailə təkcə qan bağının deyil, həm də mənəvi və sosial məsuliyyətin təcəssümüdür. Bu baxımdan ailə institutunun qorunması və gücləndirilməsi təkcə dövlət siyasətinin deyil, həm də hər bir vətəndaşın mənəvi borcudur:

"Gənclərin ailə həyatı ilə bağlı məsuliyyət hissinin formalaşdırılması, onların nikahdan öncə psixoloji və sosial hazırlığının təmin edilməsi, həm valideynlərin, həm də gənclərin bu sahədə maarifləndirilməsi dövlətin davamlı inkişafında mühüm rol oynayır. Lakin təəssüf ki, ailə institutunu sarsıdan mənfi meyllər hələ də mövcuddur. Bunların başında erkən nikah və qohum evliliyi kimi halları qeyd etmək lazımdır. Bu iki problem həm fərdi, həm sosial, həm də milli səviyyədə gələcəyimizə ciddi təsir göstərməkdədir. Erkən nikahlar bir çox hallarda gənc qızların və oğlanların təhsilini, inkişafını və gələcək arzularını yarımçıq qoyur. Erkən yaşda ailə həyatı qurmaq həm fiziki, həm psixoloji, həm də iqtisadi baxımdan gənclərin həyatına ağır yük gətirir. Bu cür hallar nəticəsində təhsil imkanlarının itirilməsi, sağlamlıq problemləri, sosial asılılıq, ailədaxili zorakılıq və boşanmaların artması kimi ciddi fəsadlarla qarşılaşırıq. Erkən nikah nə ailə dəyərlərini qoruyur, nə də xoşbəxt ailələr yaradır əksinə, gələcək nəsillərin rifahını təhlükə altına salır. Erkən evlilik həmçinin cəmiyyətdə çoxsaylı sosial, iqtisadi və psixoloji problemlərə səbəb olan ciddi məsələdir" .

Erkən nikah probleminin səbəblərinin çoxşaxəli olduğunu vurğulayan deputat qeyd edib ki, bəzi ailələr sosial ənənələrə və stereotiplərə sadiq qalaraq qız və ya oğlan uşaqlarını çox gənc yaşda evləndirməyə üstünlük verirlər, bəzi hallarda isə iqtisadi çətinliklər və ailənin maddi vəziyyəti bu qərarı sürətləndirir:

"Təəssüf ki, yetərli maarifləndirmənin olmaması, gənclərin hüquqları və təhsilin əhəmiyyəti barədə məlumatlılığın aşağı olması da erkən evlilik hallarını artırır. Erkən nikahın təsirləri yalnız fərdi həyatla məhdudlaşmır, cəmiyyət üçün də ciddi nəticələr yaradır. Bu, gənclərin təhsil imkanlarını məhdudlaşdırır, onların peşəkar və sosial bacarıqlarının inkişafına əngəl törədir, həmçinin psixoloji və emosional stabilliyə mənfi təsir göstərir. Gənclər çox vaxt məsuliyyət daşımağa hazır olmadan ailə həyatı ilə üzləşirlər ki, bu da gələcəkdə ailədaxili münaqişələrə, iqtisadi asılılığa və sosial gərginliklərə səbəb olur".

C. Məmmədovun fikrincə maarifləndirmə bu problemin qarşısını almaqda əsas vasitədir. Gənclər və onların valideynləri erkən evliliklə bağlı maarifləndirilməli, təhsil proqramları, seminarlar və sosial kampaniyalar vasitəsilə məlumatlandırılmalıdır:

"Valideynlərin rolu xüsusilə vacibdir, çünki onlar uşaqların həyat seçimlərinə birbaşa təsir göstərirlər. Eyni zamanda, müəllimlər və məktəblər də gəncləri düzgün istiqamətləndirməli, təhsilin və özünüinkişafın vacibliyini daim vurğulamalıdırlar. Məktəb həm də gənclərin sosial bacarıqlarını inkişaf etdirən və onları gələcək həyatda möhkəm təmələ hazırlayan mühüm platformadır. Nəticədə, erkən evlilik problemi yalnız fərdi məsələ deyil, həm də sosial məsələdir və onu həll etmək üçün ailə, məktəb və cəmiyyət səviyyəsində birgə və koordinasiyalı tədbirlər görülməlidir. Təhsil və maarifləndirmə vasitəsilə gənclər öz hüquqlarını və imkanlarını tanımalı, sağlam və balanslı həyat yoluna yönəldilməlidir. Yalnız belə yanaşma cəmiyyətin rifahını artırmaq və gənclərin gələcəyini qorumaq üçün effektiv ola bilər. Cəmiyyətin gücü onun fərdlərindən, fərdlərin formalaşdığı əsas mənbə isə ailə institutundan başlayır. Ailə, sadəcə iki insanın bir araya gələrək birgə həyat qurması deyil, həm də bir millətin gələcəyinin, mənəviyyatının, sabitliyinin və kimliyinin bünövrəsidir. Hər bir sağlam cəmiyyətin təməlində sağlam ailələr dayanır. Fərd ailədə böyüyür, dəyərləri ailədə öyrənir, məsuliyyəti ailədə dərk edir. Bizim ailələrimiz nə qədər güclü olarsa, bizim milli-mənəvi dəyərlərimiz nə qədər möhkəm olarsa, dövlətimiz də o qədər qüdrətli və davamlı olacaq".