Hesabat: Səs küy çirklənməsi Avropada milyonlarla insanın sağlamlığına zərər verir

Bakı, 24 iyun, AZƏRTAC

Avropada 110 milyondan çox insan yüksək səviyyədə zərərli səs-küy çirklənməsindən əziyyət çəkir. Nəticədə yaranan fizioloji stres və yuxu pozğunluğu ildə 66 minə yaxın erkən ölüm və bir çox ürək-damar xəstəliyi, habelə diabet və depressiya halları ilə əlaqələndirilir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Avropa Ətraf Mühit Agentliyinin (EEA) hesabatında əsas diqqət avtomobillərdən, qatarlardan və təyyarələrdən gələn səs-küyə yönəldilir. Qeyd edilir ki, Avropa İqtisadi Zonasında (AİB) əhalinin 20 faizi bu çirklənmədən təsirlənir.

Təhlillər göstərir ki, 17 milyon insan xüsusilə ciddi səs-küy çirklənməsindən əziyyət çəkir. Uzunmüddətli, çox narahatedici faktorlar təxminən 5 milyon insanın normal yuxu rejiminə mənfi təsir göstərir. Hazırda 15 milyon uşaq zərərli səs-küy olan ərazilərdə yaşayır. Səs-küyün sağlamlığa vurduğu zərər passiv siqaretçəkmə və ya qurğuşun zəhərli təsirinə məruz qalma da daxil olmaqla daha yüksək risklərdən də böyükdür və hər il təxminən 100 milyard avro iqtisadi ziyana səbəb olur.

Tədqiqatçıların fikrincə, çox güman ki, sağlamlığa dəyən zərər lazımınca qiymətləndirilməyəcək. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının təhlükəli səs-küy çirklənməsi ilə bağlı məlumatına istinad edilərək bildirilir ki, Avropada 150 milyon insan bu mənfi təsirə məruz qalır. Əlavə tədbirlər görülməsə, Aİ ölkələrində 2030-cu ilə qədər nəqliyyat səs-küyündən xroniki təsirə məruz qalan insanların sayını 30 faiz azaltmaq hədəfinə çatmaq mümkün olmayacaq.

Hesabatda vurğulanır ki, elektrik avtomobillərinin sayının artması səs-küyü gözlənildiyindən daha az səviyyəyə endirəcək. Çünki aşağı sürətlərdə səs-küyün əsas mənbəyi mühərriklər deyil, təkərlərin yola toxunmasıdır. Nəqliyyat səs-küyündə az sayda çox yüksəksəsli avtomobillər də üstünlük təşkil edir.

Dəmir yolunda səs-küyün səviyyəsi qatarlara və yollara daha yaxşı qulluq etməklə azaldıla bilər, hava nəqliyyatında isə qalxış və eniş sxemlərini optimal vəziyyətə gətirmək, habelə daha sakit təyyarələr təqdim etməklə bu məqsədə nail olmaq mümkündür.