İpoteka faizlərinin azalması gözlənilmir Akif Nəsirli

Azərbaycanda İpoteka ilə ev almaq istəyənlərin qarşılaşdığı bir neçə problemlər var.

Mövzu ilə bağlı Gununsesi.info-ya danışan iqtisadçı ekspert Akif Nəsirli ipoteka ilə ev almaq istəyənlərin qarşılaşdığı əsas problemlərin maliyyə, hüquq və texniki problemlər olduğunu bildirib:

“İpoteka ilə ev almaq istəyənlərin qarşılaşdığı əsas problemlər bir neçə qrupa bölünür: maliyyə, hüquqi və texniki problemlər.

Maliyyə problemləri ilə bağlı ilkin ödənişin yüksək olduğunu qeyd edə bilərəm. Azərbaycanda bir çox ipoteka proqramlarında ilkin ödəniş adətən evin qiymətinin 15–30%-i olur. Bu məbləği toplamaq bəzən illər çəkir. Dövlət ipotekası nisbətən sərfəlidir- 4–8% -dir, amma kommersiya ipotekalarında faizlər daha yüksəkdir. Gəlirin təsdiqi ilə əlaqədar banklar rəsmi və sabit gəlir tələb edir. Qeyri-rəsmi işləyənlər və ya gəliri kağız üzərində az göstərilənlər çətinlik çəkir. Maksimum kredit məbləği limiti bəzi ipoteka proqramlarında məbləğ bazardakı ev qiymətlərinə uyğun gəlmir. Bazarda qiymətlər yüksək, ipoteka təklifkərinin məbləği isə azdır”.

Ekspert tələb olunan texniki pasportun köhnə olması və ya sənədlərin tam olmaması problemini vurğulayıb:

 “Sənəd uyğunsuzluğu – evdə kupça (çıxarış-red) olmaması, ipoteka üçün tələb olunan texniki pasportun köhnə olması və ya sənədlərin tam olmaması problemləri yayqındır. Eyni zamanda tikinti icazəsi və istismar aktı problemi ilə bağlı xüsusilə yeni binalarda “tam təhvil” verilmədən satılan mənzillər ipotekaya uyğun olmur. Həmçinin ipoteka şərtlərinə uyğun gəlməyən evlər – məsələn, qeyri-yaşayış təyinatlı obyektin mənzil kimi satılması problemlərini qeyd edə bilərəm.”

İqtisadçı ekspert texniki və prosedur problemlərinə diqqət çəkərək qeyd edib ki, ipoteka sənədləşməsi bəzən həftələrlə, hətta aylarla çəkir:

“İpoteka ilə ev almaq istəyən insanların qarşılaşdığı texniki və prosedur problemləri var. Bu isə uzun və mürəkkəb prosesdir. Ona görə də ipoteka sənədləşməsi bəzən həftələrlə, hətta aylarla çəkir.  

İpoteka şərtlərində qiymətləndirmə dəyərinin aşağı çıxmasına çox təsadüf edilir – bankın təyin etdiyi qiymətləndirici evin dəyərini bazardan aşağı göstərdikdə kredit məbləği də azalır, alıcı əlavə vəsait tapmalı olur Bundan başqa sığorta və əlavə xərclər meydana çıxır bu da mənzil sığortası, həyat sığortası, qiymətləndirmə rüsumu, notarius və reyestr ödənişləri ipoteka alıcısının yükünü artırır”.

Akif Nəsirlinin sözlərinə görə ən çox rast gəlinən maneə sənəd problemi – rəsmi gəlirin bankın tələbinə uyğun olmamasıdır:

“Ən çox rast gəlinən maneə isə sənəd problemi – rəsmi gəlirin bankın tələbinə uyğun olmamasıdır.

İpoteka faizlərinin azalması gözlənilmir, çünki kredit bazarında faiz dərəcələri son altı ayda bahalaşmaqda davam edir”.

Günel Həsənova

Gununsesi.info