İran hərbi paradda İsrailin zərbələri nəticəsində dəyən ziyanı da təsdiqləyib

İran mümkün hücumlara qarşı hava hücumundan müdafiə (HHM) sistemlərini gücləndirir. Bu addımlar, İsrailin ötən il "S-300" sistemlərinə endirdiyi zərbələrdən sonra atılır. Hərçənd ki, bu sistemlərə ziyan dəyib, ekspertlər zədələnmiş hissələrin bəzilərinin bərpa olunduğunu və ümumilikdə HHM infrastrukturunun böyük hissəsinin salamat qaldığını bildirirlər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, "Financial Times" qəzetinin məlumatına görə, Tehran uranın zənginləşdirilməsi proqramı üzrə danışıqların uğursuzluğa düçar olacağı halda, ABŞ və ya İsrailin mümkün hücumlarına qarşı müdafiəni gücləndirir.

Qəzet yazır ki, İrana məxsus HHM sistemləri – o cümlədən Rusiya istehsalı olan uzaqmənzilli "S-300" zenit-raket kompleksləri və müasir radarlar – 2024-cü ilin oktyabr və aprel aylarında İsrailin endirdiyi zərbələr nəticəsində ciddi zərər görüb. Bununla yanaşı, İsrailin İranın proksi qüvvələri – o cümlədən Hizbullah və husilərə qarşı uğurlu zərbələri də Tehranın müdafiə qabiliyyətini son onilliklərdə ən zəif vəziyyətə salıb.

Buna baxmayaraq, "Financial Times"a danışan ekspertlər bildiriblər ki, İranın HHM sistemlərinin əhəmiyyətli hissəsi ya zərərsiz qalıb, ya da son aylarda bərpa olunub.

Qərb kəşfiyyatının məlumatları və peyk görüntülərinin təhlilinə əsasən, İran "S-300" sistemləri də daxil olmaqla raket buraxılış qurğularını əsas nüvə obyektləri – Natanz və Fordoya – yaxın ərazilərə köçürüb. Qəzet yazır ki, İran həmçinin hərbi texnikasını nümayiş etdirir – məsələn, keçən ay Tehranda keçirilmiş “Ordu günü” münasibətilə təşkil olunan hərbi paradda.

Fevral ayında keçirilən hərbi təlimlərdə İran orijinal Rusiya istehsalı olan radar əvəzinə yerli istehsal olan radarla "S-300" sistemindən istifadə edib. Bu, orijinal radarların zədələndiyini göstərir, deyə Karnegi Fondunun tədqiqatçısı Nikole Grajevski bildirib. “İran açıq şəkildə sübut etməyə çalışır ki, onun qabaqcıl HHM sistemləri tamamilə məhv edilməyib,” – deyə Grajevski bildirib.

Qəzet qeyd edir ki, ötən il İsrailin həyata keçirdiyi zərbələr zamanı radar stansiyaları və raket qurğuları ballistik raketlərlə vurulub. Bu raketlər "S-300" sistemlərinin maksimal 200 km olan fəaliyyət radiusundan daha uzaq məsafədən buraxılıb. "Rafael" şirkəti tərəfindən istehsal olunan İsrail raketlərinin sürətləndirici hissələri hədəfdən yüzlərlə kilometr uzaqda – İraq səhrasında tapılıb.

Bu zərbələrin effektivliyi hələ də mübahisə doğurur. Peyk şəkillərində bir sıra birbaşa zərbələrin olduğu, məsələn, 2024-cü ilin aprelində İsfahan yaxınlığında yerləşən "S-300" radar yük maşınının vurulduğu görünür. Lakin oktyabr zərbələrindən sonra çəkilmiş görüntülərdə isə bir çox "S-300" platformalarının boş olduğu müşahidə edilib. Bu isə həmin sistemlərin məhv edildiyini, yoxsa sadəcə olaraq köçürüldüyünü dəqiq deməyə imkan vermir. “Əlimizdə dəqiq sübutlar azdır,” – deyə Ceyms Martin Nüvə Yayılmasının Qarşısının Alınması Mərkəzinin tədqiqatçısı Səm Lair bildirib.

Bununla belə, İranın ciddi zərər gördüyü aydındır. Qərb kəşfiyyat orqanlarının məlumatına əsasən, Tehran ötən il HHM sistemlərinin “gözləntiləri doğrultmadığını” düşünür və buna görə də, raket buraxılış qurğularının və radarların yerinin dəyişdirilməsi və diversifikasiyası kimi tədbirlər görüb.

"Financial Times" əlavə edir ki, Səm Lair və daha iki tədqiqatçı bu həftə İranın təbliğat məqsədli videosunun fraqmentini təhlil ediblər. Təhlil zamanı təsadüfən İran HHM komanda mərkəzinin daxili strukturu üzə çıxıb. Detallı analiz göstərib ki, İranın hava hücumundan müdafiəsi "parçalanmış xarakter daşıyır".

Qadir, Bizimyol.info