İran Hörmüzü bağlayacaq, ABŞ bazalarına hücum edəcək və... Müharibə başlayır?

ABŞ və İran arasında aparılan nüvə danışıqlarında razılaşma əldə edilmir. Xüsusilə, İranın Ali dini rəhbəri S.Ə. Xamenei D.Trampla hər hansı bir müqavilənin bağlanmasını "mənasız" adlandırıb. İran öz mövqeyindən geri çəkilmir. Hətta şərt kimi İsrailin də nüvə silahından istifadə edilməsinə qadağa qoyulmasını irəli sürüb.

İran dinc nüvə araşdırmalarından əl çəkməyəcəyini bəyan edir. Bunu elmi tədqiqat olduğunu və ölkəsinin inkişafı istiqamətində edəcəyini vurğulayır. ABŞ isə həm ballistik raketlərdən həm də dinc nüvə proqramından imtina etməyi tələb edir. İki tərəfin mövqeyi bir-birinə ziddir olaraq qalır. ABŞ İranın onun şərtlərini qəbul etmədiyi üçün İrana qarşı İsrail faktorundan istifadə etməyə başlayır. İsrail vasitəsilə İrana öz tələblərini qəbul etdirməyə çalışır.

Maraqlıdır, bu hadisələr tərəflər arasında razılşamaya necə təsir edə bilər?

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən siyasi ekspert Məhəmməd Əsədullazadə bildirib ki, belə olan təqdirdə tərəflər arasında mümkün razılaşmaların əldə edilməsi çətin görünür. 

Onun sözlərinə görə, İsrailin İrana mümkün hücumu Trampın xarici siyasətinin fiaskosudur:

“Ümumiyyətlə, İsrail, ABŞ-İran danışıqlarının əvvəldən əleyhinə olub. Məhz 2017-ci ildə Tramp İsrailin istəyi ilə İranla əldə olunan "Hərtərəfli nüvə" sazişindən birtərəfli şəkildə çıxdı. ABŞ ilə İran arasında yenidən başlanan nüvə danışıqlarına İsrail etiraz edirdi. Tramp çalışırdi ki, danışıqlar yolu ilə İranla münasibətləri normallaşdırsın və nüvə proqramından imtina edilməsinə nail olsun, amma İran öz maksimalist şərtlərindən əl çəkmədi. 

Artıq ABŞ İsrailə İrana qarşı mümkün "cərrahi" əməliyyatlara icazə verib. Bununla Tramp İranı güzəştə getməyə məcbur etməyi planlaşdırır. Halbuki, İran ABŞ üçün təhdid deyil. ABŞ üçün strateji təhdid Rusiyadir, amma ABŞ Prezidenti Rusiyanın güclənməsi üçün "yaşıl" işıq yandırıb. Tramp Rusiyanın Ukraynada qalib gəlməsi üçün əlindən gələni edir. Əgər Rusiya Ukraynada qalib gələrsə, bu Trampın siyasi fiaskosu və ABŞ fövqəldövlət statusunun ləğvi demək olacaq. Bu gün ABŞ üçün əsas təhdid məhz Rusiyadır”.

M.Əsədullazadə qeyd edib ki, İsrail İranın nüvə mərkəzlərinə qarşı hərbi əməliyyatlar keçirsə, İran assimetrik cavab verəcək, Hörmüz boğazını bağlayacaq:

“Həmçinin, ABŞ-nin hərbi bazalarına hücumlar təşkil olunacaq. Bundan əlavə, Yəməndə Husilər ABŞ hərbi bazalarına və İsrailə qarşı raket atışlarına başlayacaq. İranın küncə sıxışdırmaq və nüvə proqramından əl çəkdirmək üçün başlanan müharibə Trampın uğursuz siyasəti və Rusiyanın maraqlarına xidmətin əsas hissəsidir”. 

Firuzə Əliyeva
Sfera.az