İsrail Türkiyəyə qarşı ciddi addımlar atmağa ABŞ sız risk etməz

Trampın İsrail-Türkiyə gərginliyinə görə Ərdoğana zəng etməsi əslində onun Netanyahunu yaxşı tanımasından irəli gəlir. Tramp başa düşür ki, Netanyahu artıq bütün qırmızı cizgiləri çoxdan keçib və ondan hər cür hərəkət gözləmək olar. Türkiyənin "Mavi Mərmərə" gəmisinə 2010-cu ildə hücum edən də Netanyahu idi. Doğrudur, sonralar Bil Klintonun vasitəçiliyi ilə Netanyahu Ərdoğana zəng edib üzr istəmiş, həlak olanların ailələrinə
təzminat ödəməyi qəbul etmişdi. Amma məsələ Türkiyəyə qarşı qərar qəbul etməyə iradənin olmasıdır.
Əslində, Netanyahunun özgüvəninin olması öz gücünə arxayın olmasından irəli gəlir. Təbii ki, ABŞ-ın dəstəyi faktoru da həlledici rol oynayır. Amma Netanyahunun Trampın başına əlavə işlər aça biləcəyi təhlükəsi elə Trampı da narahat edir. Netanyahunun İran və ya Türkiyəyə qarşı edəcəyi hücum xarakterli hərəkət durumunda ABŞ İsrailin tərəfindən çıxış etməyə məcbur olacaq. Bu da qarşısı alınmaz proseslərə start verə bilər.
İrana hücum edilməsində israrlı olan Netanyahuya rəğmən Tramp bu məsələni danışıqlar yolu ilə həll etmək istəyir. Göründüyü kimi Netanyahu da başqa yol seçib. İranın Bəndər Abbas şəhərinin şəhid Rəcai limanında və bir neçə başqa yerdə partlayışların olması mütləq şəkildə İsrail kəşfiyyatının işidir. Bu baxımdan Trampın Ərdoğana təcili zəng etməsi İsrailin addımlarına qarşı səbrli olmasını söyləmək məqsədi daşıdığı mütləqdir. Tramp Ərdoğanı əmin etmək istəyir ki, İsrail Türkiyəyə qarşı ciddi addımlar atmağa ABŞ-sız risk etməz. Risk etsə belə İsrailin təyyarələrinin kodları ABŞ-ın əlindədir. Ən son məqamda ABŞ bu kodları bloklaya və İsrailin F15 və F35 təyyarələrini fəaliyyətsiz buraxa bilər.
Azər Qasımov