Kəllədaxili təzyiq nədir, artarsa nə olur?
Icma.az, Medicina portalına istinadən məlumat yayır.
Kəllədaxili təzyiq (ICP) xüsusi diqqət tələb edən ciddi bir vəziyyətdir, çünki bu, beyin zədələnməsinə və digər təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər.
“Medicina” xəbər verir ki, kəllədaxili təzyiq üç səbəbin qarşılıqlı təsiri nəticəsində kəllə daxilində yaranan təzyiqdir: beyin, onurğa beyni mayesi (beyin ətrafında dövr edən maye) və beyin damarlarında qan. Normalda bu komponentlər tarazlıqdadır və kəllə daxilində təzyiq 7-15 mm Hg səviyyəsində saxlanılır. Komponentlərdən birinin həcmi artarsa, bu, kəllədaxili təzyiqin artmasına səbəb olur.
Nevroloq Alexandra Alekhina bu təzyiqin nəticələrindən danışıb.
Kəllədaxili təzyiq hansı səbəblərdən yarana bilər:
Beyin şişməsi
Beyin şişləri;
Abseslər (irinli formasiyalar).
Serebrospinal maye dövranının pozulması:
Buna nə səbəb ola bilər
hidrosefaliya (beynin mədəciklərində serebrospinal mayenin həddindən artıq yığılması);
Serebrospinal mayenin axmasının pozulması (məsələn, anadangəlmə anomaliyalar və ya iltihablar səbəbindən).
Dövr edən qan həcminin artması
beyin damarlarının trombozu;
Hiperkapniya (qanda karbon dioksid səviyyəsinin artması, damarların genişlənməsinə səbəb olur).
Qan təzyiqinin kəskin artması.
Baş zədələri:
Zərbələr, sarsıntılar.
İntrakranial hematomlar (kəllədə qan yığılması).
İnfeksiyalar və iltihablar:
Meningit (beyin membranlarının iltihabı).
Ensefalit (beynin özünün iltihabı).
Digər səbəblər:
Şiddətli allergik reaksiyalar.
Zəhərlənmə (məsələn, qurğuşun və ya karbon monoksit).
Metabolik pozğunluqlar (məsələn, qaraciyər ensefalopatiyası).
Arterial kəllədaxili təzyiq və arterial hipertenziya eyni şey deyil
Artan kəllədaxili təzyiq, ümumi qan təzyiqi ilə birbaşa əlaqəli olmayan müstəqil bir problem ola bilər. Hipertoniya müvəqqəti olaraq ICP-ni artıra bilsə də, iki vəziyyətin fərqli inkişaf mexanizmləri var. Məsələn, hidrosefaliya və ya beyin şişi ilə ICP yüksək qan təzyiqinə görə deyil, serebrospinal maye dövranının pozulması və ya toxuma həcminin artması səbəbindən artır.
Kəllədaxili təzyiqiniz olduğunu göstərən simptomlar:
Baş ağrısı:
Adətən səhər və ya yatarkən daha pis olur.
Diffuz (bütün başı əhatə edən) və ya lokallaşdırılmış ola bilər.
Bulantı və qusma:
Çox vaxt qida qəbulu ilə əlaqəsi olmadan baş verir.
Görmə pozğunluğu:
Optik sinirin ödemi (dibinin müayinəsi zamanı aşkar edilir).
İkiqat görmə, bulanıq görmə.
Müvəqqəti görmə itkisi (optik sinirin şiddətli sıxılması səbəbindən).
Zəiflik və yorğunluq:
İstirahətdən sonra da daimi yorğunluq hissi.
Davranış dəyişiklikləri:
Qıcıqlanma, qəzəb partlayışları;
Apatiya;
Şüurun qarışıqlığı.
Qıcolmalar
İntrakranial təzyiqin güclü artması ilə baş verə bilər.
Müalicə edilmədikdə, ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
Beyin zədələnməsi və ölümə də gətirib çıxara bilər.
Aygün Musayeva

