Kembric alimi sivilizasiyanın dağılmasını qaçılmaz adlandırıb

Bəşər sivilizasiyasının süqutu elmi fantastika deyil, tamamilə proqnozlaşdırıla bilən bir ssenaridir.

Bizimyol.info xəbər verir ki, Kembric Universitetindən Dr.Luk Kemp son 5000 ildə 400-dən çox cəmiyyətin yüksəliş və enişini təhlil edən bu nəticəyə gəlib.

Onun sözlərinə görə, müasir qlobal risklər bir çox cəhətdən keçmişin ölümcül səhvlərini təkrarlayır - yalnız indi miqyası və nəticələri görünməmiş ola bilər.

Kemp böyük imperiyaların süqutunun tarixi nümunələrini - Qədim Romadan klassik Maya sivilizasiyasına qədər araşdırıb və mövcud vəziyyətlə qorxulu oxşarlıq tapıb: artan sosial bərabərsizlik, ətraf mühitin məhv edilməsi, kövrək sistemlərdən asılılıq və dağıdıcı davranış növü olan elitaların gücü.

Kempin fikrincə, bütün dağılmış sivilizasiyalar oxşar quruluşa malik idi: zorakılıq yolu ilə bir yerdə saxlanılan, resursların bir neçə nəfərin əlində cəmləşdiyi və əhali üzərində tam nəzarəti olan elit rejimlər. O, bu cür cəmiyyətləri "Goliaths" adlandırır - kütləvi, lakin son dərəcə həssas.

“Qolyatın lənəti” kitabında alim vurğulayır ki, çöküşün əsas amili çox vaxt sadəcə bərabərsizlik deyil, “qaranlıq üçlük” adlanan sifətlərə əsaslanan zəhərli liderlik olub – narsisizm, psixopatiya və makiyavelizm. O, hətta onun fikrincə davranışlarında bu dağıdıcı keyfiyyətləri əks etdirən müasir liderlərdən nümunələr çəkir.

Kemp gələcək çöküşü xüsusilə təhlükəli edən üç əsas amili müəyyən edir:

Zorakılığın səviyyəsi. Keçmişdə müharibələr qılınc və tüfənglə aparılırdı. Bu gün dövlətlərin sərəncamında 10 mindən çox nüvə silahı və yüksək texnologiyalı silah var.Qlobal sistemlərdən asılılıq. Qədim insanlar əkinçiliyə qayıtmaqla sağ qala bilirdilər. Müasir cəmiyyət uğursuzluqlara son dərəcə həssas olan mürəkkəb təchizat zəncirlərindən asılıdır.Ekoloji təhlükələrin miqyası. Tarixi iqlim dəyişiklikləri nadir hallarda Fahrenheit 1,8 dərəcəni keçib. Bu gün dünya 5 dərəcədən çox istiləşmə, meşələrin qırılması və resursların tükənməsi proqnozları ilə üz-üzədir.

Kemp mümkün çöküş üçün dəqiq tarix vermir, lakin o, ssenarinin təkrarlanmasının zaman məsələsi olduğuna əmindir. Keçmişin yerli fəlakətlərindən fərqli olaraq, növbəti çöküş bütün dünyanı bürüyə bilər. Bəşəriyyət öz inkişaf modelini yenidən nəzərdən keçirməsə, məhv olmaq nəinki qaçılmaz, həm də son ola bilər.

Qadir, Bizimyol.info