Kremlin növbəti planı: Moskva Minski özünə tam bağlamağa tələsir

“Problemsiz seçkilər” keçirmək üçün Lukaşenko əvvəllər uzun və sərt dayandığı mövqelərdən imtina etməyə başladı

Rusiya ilə Belarus arasında “təhlükəsizlik zəmanətləri” haqqında saziş, elektrik enerjisi üçün “vahid bazar”, vergi və gömrük sahəsində “ziddiyyətlərin aradan qaldırılması” Putinlə Lukaşenkonun görüşündə səslənən ümumi sözlərdir. Reallıqda demək olar ki, 2025-ci il seçki kampaniyası öncəsi vəziyyəti “sabitləşdirmə” taktikası Kremlə lazım olan effekti verdi.

“Problemsiz seçkilər” keçirmək üçün Lukaşenko əvvəllər uzun və sərt dayandığı mövqelərdən imtina etməyə başladı.

Moskva mümkün qədər Minski özünə bağlamağa tələsir və başa düşür ki:

- Çinin Belarusdakı hadisələrə təsirinin artması müttəfiqin daha güclü tərəfdaşa tədricən qucaq açmasına səbəb ola bilər. Üstəlik, Prezidenti getdikcə Putinə öz yerini göstərən Qazaxıstan nümunəsi var.

- “Seçkilərdən” sonra Lukaşenko yenidən Avropa İttifaqı ölkələri və ABŞ ilə əlaqə yaratmağa cəhd edə bilər. Və “Tramp amili” nəzərə alınmaqla, Belarus istiqamətində vahid strategiyanın olmaması hətta uğurlu ola bilər. Sonra “Avropa” “Çin balanslaşdırıcısı”na əlavə olunacaq.

- Lukaşenko hakimiyyəti həddindən artıq sevir. Ona görə də 2020-ci ilin psixoloji travmasını kompensasiya etmək istəyinə “soyuq çiyin” işə yaraya bilər. Əsas odur ki, Minsk çox uzağa getməsin.

Eyni zamanda, Kreml Lukaşenkonun ətrafını Belarus üçün son dərəcə təhlükəli sənədləri imzalamağa yönəltdi. Məsələn, vergilər. Rusiya iqtisadiyyatı xammala əsaslanır, Belarus isə sənayeyə. Belə bir vəziyyətdə vergitutmada vahid yanaşmalar tərəfdaşlardan birini qabaqcıl inkişaf şansından məhrum edir. Yəni onlar həmişə əsas tərəfdaşdan daha zəif olacaq "iqtisadi əlavə" üçün yer qoyurlar.

Gömrük - əvvəlki nöqtəni, eləcə də Belarusun tranzit statusunu xatırlayaq. Texnoparkların rezidentləri üçün gömrük güzəştlərinin xüsusiyyətləri var. Sonuncu xüsusilə vacibdir, lakin Belarus üçün. Ancaq Rusiya Federasiyası üçün deyil. Yəni gömrük rejimlərinin koordinasiyası istiqamətində daha da irəliləyiş ölkənin istənilən texnoloji inkişafını təmin edən bazanın sökülməsinə gətirib çıxara bilər.

"Təhlükəsizlik zəmanətləri" haqqında müqavilə - içində olanlara baxmaq vacibdir. Putin “nüvə silahı” və “Oreşnik” adlanan kompleks mövzusunu gündəmə gətirdi. Bu, Belarusda vəziyyətin inkişafının istənilən ssenarisində maraqlı tərəflərin Kremllə əlaqə saxlamağa məcbur olacağını nümayiş etdirmək cəhdidir. Eyni zamanda, təbii ki, Belarusda nüvə silahı olsa belə, Putinin reklam etdiyi raket peyda olsa belə, onun istifadəsinə nəzarət yalnız Moskvada olacaq. Niyə? Ona görə ki, “Lukaşenko hakimiyyəti həddən artıq sevir”.

Və bu, "ikiqat siqnaldır". Bir tərəfdən, Pekinə onun Belarus proseslərinə girişi ilə “ayaqlaşmadığını” nümayiş etdirmək cəhdidir, digər tərəfdən, Qərb ölkələri və ilk növbədə ABŞ-ın payı artır.

Minskdə bu cür sənədlər ənənəvi olaraq “dəhşətli sirr” olur, amma Moskvada dərc edəcəklər. Əgər “Rusiya Federasiyası ilə Şimali Koreya arasında strateji tərəfdaşlıq sazişi”nin 4-cü bəndinə oxşar bənd varsa, Belarus Lukaşenkonun köməyi ilə böyük müharibədə iştiraka doğru böyük “irəliləyiş” edib.

Lukaşenkonun özü, çox güman ki, "seçkiləri gözləyəcək" və "çarmıxdan yayınmağa" ümid edir. Ancaq imzalanmış müqavilələrin kompleksini nəzərə alsaq, yeni bir problem çıxarmaq olduqca çətin olacaq. Əgər “əl verə biləcək” hansısa xarici qüvvə ortaya çıxmasa. Məsələn, Qazaxıstan və Özbəkistan nümunəsi nikbinliyə çox az yer buraxır.

Müəllif: İqar Tışkeviç – Ukraynalı siyasi analitik.

Mənbə: UNİAN

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.