Mars rover milyonlarla illik sirri açır
Icma.az bildirir, Bizimyol portalına istinadən.
Bizimyol.info "trthaber"ə istinadən xəbər verir ki, Marsın Jezero kraterində aşkar edilən açıq rəngli süxurlarda çox isti və rütubətli şəraitdə əmələ gələ biləcək minerallar var. Bu, planetin əvvəllər düşünüldüyündən çox fərqli bir yer ola biləcəyini göstərir.
ABŞ-ın Purdue Universitetindən planetşünas Rocer Vyens bildirib ki, Yer kürəsində bu cür minerallar çoxlu yağışların olduğu isti iqlimlərdə və ya isti bulaqlar kimi hidrotermal sistemlərdə əmələ gəlir.
Vyens, bu mineralların qayaların uzun müddət axan suda qalması nəticəsində əmələ gəldiyini söyləyib: "İsti su tədricən qayalardan bütün həll olunan elementləri çıxarır və yalnız ən davamlı elementləri buraxır. Mars kimi soyuq və quru planetdə belə bir kəşf etmək həqiqətən heyrətamizdir", - deyə bildirib.
NASA-nın Perseverance roveri Jezero kraterində aşkar edilən və ətrafı ilə uyğun gəlməyən açıq rəngli qayaları araşdırıb. Bu tip süxurlar sonradan tapıldıqları bölgəyə daşındıqları üçün “yerüstü süxurlar” adlanır.
Tədqiqatçılar Perseverance-ə "Laser Stimulated Dissociation Spectroscopy" adlı texnologiyadan istifadə edərək bu qayaları öyrənmək tapşırığı verdilər. Bu texnika qayaların içinə lazer vuraraq onların tərkibini təhlil edir.
Lazer mineralın kiçik bir hissəsini buxarlandıraraq onun atomlarını və ionlarını qıcıqlandırır. Sonra, spektroskopiya cihazı mineralın tərkibini müəyyən etmək üçün yayılan işığı yoxlayır. Nəticələr alimləri təəccübləndirib. Vyens, kəşfin gözlənilməz olduğunu söyləyib. "Bu qayalar Marsda əvvəllər gördüyümüz heç bir şeyə bənzəmir", - deyə bildirib.
Təhlillər süxurların əsasən “kaolinit” adlanan yumşaq, ağ silikat gil mineralından ibarət olduğunu aşkar edib. Marsdakı kaolinit Yerdəkindən daha sərt olduğu məlum olub. Bunun Marsda müxtəlif eroziya şərtləri ilə əlaqədar olduğu düşünülür. Tədqiqatçılar qayalarda şpinel adlı başqa mineralın izlərini də aşkar ediblər.
Spinel Yer üzündə tərkibində maqnezium alüminium olan qiymətli daş kimi tanınır. Lakin onun Marsdakı kaolinit süxurlarında necə əmələ gəldiyi hələ məlum deyil. Elm adamları bu mineralın həm vulkanik, həm də metamorfik proseslər nəticəsində əmələ gələ bilən alüminium baxımından zəngin bir növ ola biləcəyini düşünürlər.
Qadir, Bizimyol.info
