Masai icmasının nümayəndəsi: İtki və zərərlərlə bağlı danışıqlarda yerli icmaların təmsil olunması vacibdir

Bonn, 23 iyun, AZƏRTAC

Keniyanın Masai qəbiləsinin nümayəndəsi kimi Bonn İqlim Sammitində iştirak edirəm. Biz yerli bir icmaya mənsubuq. Özümüzü Masai adlandırırıq. Onilliklər ərzində çoxsaylı problemlərlə, əsasən də daşqınlar və quraqlıqlar üzləşmişik. Bu, bizim üçün çox ciddi bir problemdir.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Keniyanın Masai icmasının nümayəndəsi Amos Leshao Sopia səsləndirib.

“Quraqlıqlar nəticəsində evlərimizi, heyvanlarımızı itiririk. Halbuki biz heyvandarlıqla dolanırıq. Daşqınlar zamanı həm əmlakımızı, həm də insan həyatını itiririk. Bu hallar illərlə təkrarlanıb və biz bu günə qədər heç bir dəstək almamışıq. Bu səbəbdən düşünürəm ki, bizə kompensasiya verilməlidir. Biz çox şey itirmişik, bəlkə də geri qazanmaq mümkün deyil, amma ən azından kompensasiya almağa haqqımız var”, - deyə Amos Leshao Sopia qeyd edib. O, həmçinin bildirib ki, kompensasiya almağın əsas yolu yerli icmaların siyasət və qərar qəbuletmə proseslərinə birbaşa cəlb edilməsidir: “Biz orada – danışıqlar masasında olmalıyıq. Biz düzgün informasiyanı çatdıra bilərik. Real elmi sübutlarımız var – biz doğrudan da çox şey itirmişik”.

A.Leshao deyib ki, Keniyanın böyük əraziləri quraqlıqdan əziyyət çəkir: “Qadınlar su tapmaq üçün uşaqları çiyinlərində 15-20 kilometr yol qət edirlər. Bir çox yerlərdə qida da yoxdur. Su çatışmazlığı uşaqların təhsilinə də mənfi təsir edir. Ailə gəlirləri azaldığı üçün yoxsulluq dərəcəsi son dərəcə yüksəkdir”.

Müsahibimiz bildirib ki, ötən il Azərbaycanda keçirilmiş COP29-da iştirak edib. O, COP29 zamanı İtki və Zərərlərə Cavab Fondunun yaradılmasını müsbət addım kimi qiymətləndirib, lakin mexanizmlərin daha ədalətli və inklüziv olmasının vacibliyini vurğulayıb: “İtki və Zərərlərə Cavab Fondu üçün ən effektiv mexanizm ondan ibarətdir ki, bu danışıqlarda bizim – yəni bu prosesdən birbaşa zərər çəkmiş insanların təmsilçiliyi təmin olunsun. Çünki kəndlərdə, yerində baş verənləri yalnız biz bilirik. Qərar verən şəxslər isə bu reallıqlardan çox vaxt xəbərsiz olurlar”.

S.Leshao sonda deyib: “Şəxsən mən – iqlim dəyişikliyi səbəbindən bu itkiləri yaşamış bir insan kimi – bu proseslərdə iştirak etməliyəm. Biz orada olmalıyıq”.