Icma.az
close
up
RU
Media savadlılığı niyə vacibdir? Professor İZAH EDİR

Media savadlılığı niyə vacibdir? Professor İZAH EDİR

Modern.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Müasir media məkanında hər bir istifadəçi gündəlik olaraq bir çox suallarla qarşılaşır, bu şəraitdə düzgün, dəqiq, qərəzsiz məlumatlar əsasında qərar vermək, informasiya mənbələri və axını ilə səmərəli qarşılıqlı əlaqə qurmaq, məlumatlar üzrə axtarış aparmaq və təhlil etmək, doğru məlumatı yanlış məlumatdan ayırmaq üçün media savadlılığı olduqca vacibdir.

Modern.az Azərbaycan televiziyasının bugünkü vəziyyəti ilə bağlı Bakı Dövlət Universitetinin professoru, Əməkdar jurnalist Qulu Məhərrəmli həmsöhbət olub.

Onun sözlərinə görə, bu gün media savadlılığı informasiya sahəsində əsas trendlərdən biridir:

“Savadlılıq deyəndə insanlar adətən oxumaq, yazmaq qabiliyyətini öyrənmək, tarix, fizika, riyaziyyat, informatika vəs nəzərdə tutur. Bu istiqamət olaraq doğrudur, amma media savadlığı deyəndə birinci növbədə Kütləvi İnformasiya Vasitələrində, mediada yayılan məlumatları qiymətləndirmək səriştəsi nəzərdə tutulur. İnsanların müəyyən səriştəsi olmalıdır ki, mediada yayılan məlumatları dəyərləndirə bilsin, doğrudur yoxsa yalandır?, Nə məqsədlə yayılır?, mənbəyi nədir? Nə dərəcədə mötəbərdir vəs. Ona görə də media məlumatlarının qiymətləndirilməsi media savadlılığının əsas məqsədidir. Bu həm də indi sosial şəbəkələrdə yayılmış davranış tərzini müəyyənləşdirir”.

Professorun sözlərinə görə, media savadlılığının dərinləşdirilməsinə ona görə ehtiyac var ki, fərdi məlumatlarla mediada yayılan məlumatları fərqləndirə bilək:

“Biri var ki, yazdığınız mesajı bir nəfər oxuyur, bir də var ki, sosial şəbəkədə status yazırsınız və onu 5-10 min nəfər görür. Ona görə də bunların arasındakı fərqi bilmək, informasiyanın ictimai arenaya çıxışının məsuliyyətini duymaq, necə yazılması və necə ötürülməsi media savadlılığının tərkib hissəsidir. Ona görə də indi Avropa ölkələrində, qardaş Türkiyədə media savadlılığı artıq 10 ildir ki, orta məktəblərdə dərs kimi keçirilir. Yəni insanlar mətbuatda yayılan məlumatları dəqiq qiymətləndirə bilsinlər, özlərinin dünya görüşünü formalaşdıra bilsinlər deyə bu addım atılır. Mümkünsüz olan bir işdir ki, media ilə bağlı hansısa davranışı qiymətləndirə bilməyək.  Bu gün qərbdə çap olunan kitabların əksəriyyəti media savadlılığına həsr olunub. Bununla bağlı treninqlər keçirilir, yazılar yazılır və KİV-lərin özündə savadlılıq məsələsi ayrıca qoyulur. Burada medianın təsirini duymaq və qiymətləndirmək, məqsədyönlü kommnikasiya məlumatını araşdıra bilmək, böyük bir auditoriya üçün media savadlılığının nə olduğunu anlatmaq çox vacibdir. Ona görə bizdə də bununla bağlı artıq həm araşdırma işləri aparılır, həm elmi məqalələr, dissertasiyalar yazılır. Ona görə də indiki həyatımızda bu məsələdən bəhs etmək çox önəmlidir”.

Q.Məhərrəmli qeyd edib ki, media savadlılığının 2 aspektindən danışmaq olar:

“Bunun birincisi ümumiyyətlə xəbər istehlakçısı, yəni xəbəri yönləndirdiyimiz auditoriyadır. Onlar ümumi kütlə olaraq medianın verdiyi məlumatı dəyərləndirə bilməlidir. İkincisi isə KİV-in özündə media savadlılığının tətbiqidir. Birinci aspektlə bağlı bəzi məsələləri qeyd etdik. İkinci aspekt, yəni jurnalistlərin media savadlılığı isə artıq peşə məsələləri ilə bağlıdır. Xəbər necə yazılmalıdır, xəbərin sualları necə dəqiqləşdiriməlidir , araşdırma aparılırsa, mənbələrlə necə işlənilməlidir vəs. birbaşa jurnalist peşəkarlığı ilə məsələlərdir. Burada tələb olunan peşəkarlıq standartlarını, etik qaydaları gözləməli, hüquqi aspketləri dəqiq öyrənməli və bu nüansların köməkliyi ilə materiallarımıza müəyyən keyfiyyət aşılamalıyıq”.

Rəşid Qarayev

Yazı 16-22 dekabr tarixlərində Medianın İnkişafı Agentliyinin təşkilatçılığı ilə keçirlən "Media Savadlılığı" həftəsi çərçivəsində hazırlanıb.

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:104
embedMənbə:https://modern.az
archiveBu xəbər 16 Dekabr 2024 15:29 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see245

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see229

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see155

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see139

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see124

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri