Moskvada qapalı görüşdə Azərbaycan müzakirəsi? Putin Szinpin danışıqları haqda sensasion iddia

Xəbər verdiyimiz kimi, Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə Çin Xalq Partiyasının sədri Si Szinpin arasında Kremldə keçirilən danışıqlar başa çatıb. Putin-Szinpin danışıqları 7 saatdan çox çəkib.

Bu görüş nəyə hesablanıb? Danışıqların əsas mövzuları hansılardır?

Globalinfo.az-a danışan politoloq Elşən Mustafayev deyib ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə Çin lideri Si Szinpin arasında keçirilmiş 7 saatlıq görüşün bir hissəsi rəsmi formatda baş tutsa da, digər yarısı dar çərçivədə, tam qapalı şəkildə keçirilib:

“Hər iki liderin mətbuat üçün verdiyi bəyanatlarda qapalı görüşlə bağlı heç bir detallı məlumat verilməyib. Bu isə əsas müzakirələrin yeni dünya düzəninə keçid, Ukrayna müharibəsi və bu vəziyyətdə Çinin göstərəcəyi mövqe kimi həssas mövzular ətrafında aparıldığını göstərir.

Görüşün uzun çəkməsi, ehtimal ki, Çinin Rusiya ilə tam uyğun olmayan mövqeyindən irəli gəlir. Çin heç vaxt Rusiyanın tam şəkildə çökdürülməsini istəməyib, çünki bu haldan sonra növbəti hədəfin özü ola biləcəyini anlayır. Eyni zamanda, Rusiyanın daha da güclənməsini də istəmir, çünki bu zaman hazırda əldə etdiyi iqtisadi və siyasi faydaları itirə bilər. Bundan əlavə, Çin Qərb və ABŞ-ın tətbiq edə biləcəyi sanksiyalarla üzləşmək istəmir və bu səbəbdən də Ukrayna müharibəsində Rusiyanı açıq və birtərəfli şəkildə dəstəkləməyib. Hətta münaqişə dövründə bəzi sahələr üzrə Ukrayna ilə əməkdaşlıq etməyi də təklif edib.

Elşən Mustafayev

Düşünürəm ki, qapalı görüşdə əsas diqqət Çinin vəziyyətin kəskin dəyişməsi halında hansı mövqe tutacağına yönəlib. Lakin görüşdən heç bir məlumat sızdırılmadığı üçün konkret olaraq hansı məsələlərdə razılıq əldə olunduğunu demək çətindir. Bununla belə, əminliklə demək olar ki, Rusiya Qərb və ABŞ-la qarşıdurmasında maksimum şəkildə Çinin dəstəyini qazanmağa çalışır, Çin isə öz maraqlarına zərər verə biləcək heç bir razılaşmaya razılıq verməyəcək”.

Globalinfo.az xatırladır ki, Donald Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra Vladimir Putinlə münasibətləri istiləşdirib. Bu yaxınlaşma Ukraynanın əleyhinə bir proses başladıb. Əksər ekspertlər iddia edirlər ki, Vaşinqtonun Moskvaya ilə yaxınlaşmasında əsas məqsəd Rusiyanı Çinin təsir dairəsindən uzaqlaşdırmaqdır.

Rusiyanın son aylar Azərbaycana qarşı tutduğu məlum mövqe Çini narahat edə bilər. Prezident İlham Əliyevin Moskvada keçirilən 9 may qələbə paradında iştirak etməməsi, bunun Rusiyanın rəsmi dairələrinin Azərbaycana qarşı tutduğu arzuolunmaz mövqe ilə əsaslandırılması da Putin-Szinpin danışıqlarının 7 saatdan çox çəkməsinə səbəb ola bilər. Xatırladaq ki, aprel ayında İlham Əliyev Pekinə 2 günlük səfərə getmişdi. Çin rəhbəri ilə iki tərəfli görüşlər keçirildi, danışıqlar aparıldı. Çin üçün Azərbaycanın önəmli ölkə olduğu məlumdur. Orta Dəhliz layihəsində Azərbaycanın açar məntəqə kimi dəyərləndirilməsi bu önəmin mahiyyətində dayanan əsas amildir. Mümkündür ki, Çin Xalq Partiyasının sədri Si Szinpin rusiyalı həmkarı ilə danışıqlarda bu məsələnin üzərində daha çox dayansın.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az