Icma.az
close
up
RU
Müəllimlərin əmək məzuniyyəti ödənişləri necə hesablanır?

Müəllimlərin əmək məzuniyyəti ödənişləri necə hesablanır?

Oxu.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

İlin müəyyən dövrlərində işçilərin hər biri əmək məzuniyyəti hüquqlarından istifadə edir. Belə işçilərdən biri də ilin 9 ayı dayanmadan şagirdlərə bilik ötürən müəllimlərdir.

Hər sahədə olduğu kimi müəllimlik peşəsinə yeni düzələn, bu yolda yeni-yeni addımlamağa başlayanları maraqlandıran suallardan biri də əmək məzuniyyətində olduqda bununla bağlı ödənişlərin necə hesablanması ilə bağlıdır.

Məsələ ilə bağlı Oxu.Az-ın suallarını cavablayan təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov qeyd edib ki, Əmək Məcəlləsinin 117-ci maddəsinə əsasən, pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olan şəxslərə hər il təqvimlə 56 gün müddətində əmək məzuniyyəti verilir:

"Eyni zamanda, Əmək Məcəlləsinin 139-cu maddəsində qeyd edilir ki, əmək məzuniyyətinin ödənişi işçinin son 12 təqvim ayı ərzində qazandığı orta əməkhaqqı əsasında hesablanır. Bu zaman işçinin əsas maaşı ilə yanaşı, daimi xarakterli əlavələr - vəzifə maaşına əlavə edilən staj, sertifikat, kurikulum, dərsdənkənar fəaliyyət, sinif rəhbərliyi və s. üzrə ödənişlər nəzərə alınır. Əmək Məcəlləsi 140-cı maddədə açıq şəkildə bildirir ki, əməkhaqqıdan yalnız vergi və məcburi dövlət ödənişləri çıxıldıqdan sonra ödənişlər həyata keçirilir.

Məzuniyyət haqqının hesablanması mexanizminə əsasən, işçinin son 12 ay ərzində qazandığı ümumi əməkhaqqı məbləği həmin dövrdəki faktiki iş günlərinin sayına bölünür və orta gündəlik əməkhaqqı müəyyənləşdirilir. Daha sonra bu məbləğ əmək məzuniyyəti günlərinin sayına vurularaq müəllimə ödəniləcək məzuniyyət haqqı müəyyən edilir. Əgər müəllim dərs ili ərzində yalnız bir neçə ay artımlı əməkhaqqı alıbsa (məsələn, sertifikasiya nəticəsində əlavə alıbsa), bu artım yalnız həmin ayların hesablamasında nəzərə alınır. Bu isə onu göstərir ki, maaş artımı məzuniyyət ödənişinə dərhal deyil, yalnız orta hesabla və zamanla təsir edir".

Ekspertin sözlərinə görə, 2024-cü ilin ilk yarısında sertifikasiyadan keçən müəllimlərin maaşında 35%-ə qədər artım edilsə də, bu artımların məzuniyyət ödənişinə tam şəkildə əks olunmadığına dair şikayətlər artıb:

"Bunun əsas səbəbi artımın yalnız son bir neçə ayda tətbiq olunması və 12 aylıq ortalama məbləğə təsirinin nisbətən aşağı olmasıdır. Həmçinin bəzi hallarda məktəblərin mühasibatlıq bölmələri artımlı maaşları sistemə vaxtında daxil etmədikləri üçün məzuniyyət pulu əvvəlki maaşa əsasən ödənilib. Bu isə müəllimlər arasında haqlı narazılıq doğurur və sistemin şəffaflıq səviyyəsini sual altına alır.

Müsbət tərəf ondan ibarətdir ki, son illərdə Təhsil Nazirliyi və Maliyyə Nazirliyi arasında əlaqələndirmə gücləndirilib və ödənişlər "Maliyyə Nazirliyinin Mühasibat Uçotu və Hesabat Sistemi" (BAP) və MİDA-nın sistemi üzərindən elektron şəkildə həyata keçirilir. Bu isə subyektiv müdaxilələri azaldır, lakin texniki və vaxtında məlumat daxiletmə məsələsi hələ də problem olaraq qalır. Qanunvericilikdəki əsaslandırmalar olsa da, bu mexanizmlərin izahı müəllimlər üçün açıq şəkildə təqdim edilmir, onların çoxu hansı məbləğin necə hesablandığını anlamır".

Kamran Əsədov vurğulayıb ki, dünya təcrübəsində müəllimlərin məzuniyyəti və bu dövrdə aldıqları ödənişlər daha sadələşdirilmiş və stabil modelə əsaslanır:

"Məsələn, Finlandiyada müəllimlərin illik əməkhaqqısı əvvəlcədən məzuniyyət müddəti də nəzərə alınmaqla planlaşdırılır və yay aylarında maaşdan heç bir fərq olmadan ödəniş davam edir. Almaniyada isə müəllimlərin əməkhaqqı sabit illik müqaviləyə əsaslandığı üçün məzuniyyət dövründə ayrıca ödəniş hesablanmır. Azərbaycanda isə bu məsələ çox vaxt texniki və mühasibatlıq məsələsinə çevrilir, bu da həm prosesin mürəkkəbliyinə, həm də inamsızlığa səbəb olur".

Onun sözlərinə görə, məzuniyyət ödənişlərinin ədalətli, şəffaf və müəllimlərin aldığı real əməkhaqqına uyğun olması üçün bir sıra dəyişikliklərə ehtiyac var:

"Əvvəla, artımların tətbiq olunduğu dövrün və ödənişin dərhal və tam şəkildə məzuniyyət haqqına əks olunması təmin edilməlidir. Bunun üçün sistemdə ayrı-ayrı aylar üzrə əməkhaqqı məlumatları daha detallı şəkildə nəzərə alınmalı və avtomatlaşdırılmış hesablama mexanizmləri təkmilləşdirilməlidir. Eyni zamanda, müəllimlərə öz maaş məlumatları və məzuniyyət haqqının hesablanma qaydası ilə bağlı açıq məlumat platforması təqdim olunmalıdır. Bu, həm inamı artırar, həm də sualları azaldar.

Əgər bu dəyişikliklər həyata keçirilərsə, müəllimlər arasında yay aylarında yaranan narazılıq azalacaq, sistemə inam güclənəcək və dövlətin apardığı əməkhaqqı islahatları öz real nəticəsini göstərəcək. Məzuniyyət haqqı təkcə ödəniş deyil, müəllimin əməyinin dəyəridir. Bu dəyəri qorumaq isə təhsil sisteminə verilən hörmətin göstəricisidir".

Aygün Mirakif

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:66
embedMənbə:https://oxu.az
archiveBu xəbər 03 İyul 2025 09:00 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Putin bir cümlə ilə özünü təslim etdi...”

18 Avqust 2025 00:45see221

Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan ərazi bütövlüyü məsələsini həll edib

18 Avqust 2025 19:09see216

Ağ Ev bunu təkzib edib...

17 Avqust 2025 20:55see198

Britaniya həmin siyahını İrana verdi: Bu müsəlman ölkəsinin adı var!

19 Avqust 2025 00:40see165

Dünyada ərzaq bahalaşıb Ən çox nələrin qiyməti artıb?

17 Avqust 2025 20:15see142

Vətən sərhədlərində gözlərini qırpmadan keşik çəkənlər... Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsi 106 yaşında

19 Avqust 2025 00:40see138

Sevgilisini məhkəmədə uddu Bu qədər təzminat alacaq

18 Avqust 2025 00:56see136

Böyük fəlakət Ölənlərin sayı 645 nəfərə çatdı

18 Avqust 2025 04:45see134

Böyük uğur qazanacaq 4 bürc Xəyalları gerçəkləşəcək

17 Avqust 2025 16:37see133

Çempion PSJ mövsümə bir qollu qələbə ilə başlayıb VİDEO

18 Avqust 2025 01:03see129

“Yay bitməmiş gəzməyə gedə bilsəydik deyənlər üçün 3 günlük ucuz və yaddaqalan marşrutlar

17 Avqust 2025 17:52see126

Arsenal səfərdə Mançester Yunayted i məğlub etdi VİDEO

17 Avqust 2025 22:03see124

Uşaqlar üçün kompüter oyunları təhlükəlidir?

17 Avqust 2025 18:27see124

“Ata yurdumda uşaqlıq xatirələrimi yada salıram” DEPUTAT

18 Avqust 2025 08:25see123

Pandemiya ilə bağlı yazılan cərimələr gələn il qüvvədən düşür HÜQUQŞÜNAS FOTO

18 Avqust 2025 15:33see123

Qərb Ukraynada müharibənin bitməsində maraqlı deyil Belarus

17 Avqust 2025 22:11see122

Dilarə Əliyeva qızı və nəvəsinin görüntüsünü paylaşdı

17 Avqust 2025 21:30see121

Qarabağ bu xəritələr əsasında bərpa edilir Video

17 Avqust 2025 18:03see119

Ukrayna Luqansk sərhədlərində 5 minə yaxın əsgərini itirib

18 Avqust 2025 08:08see118

Messi futbol tarixində yeni rekorda imza atıb

17 Avqust 2025 21:06see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri