Napoleon ordusu Rusiyada nə üçün kütləvi şəkildə qırılıb?

Fransa imperatoru Napoleon şaxtalı soyuqda Rusiyadan geri çəkilən zamanı onun 600.000 nəfərlik ordusu aclıq və xəstəlik üzündən məhv olub.

AzPost bildirir ki, yeni bir araşdırma onların ölümünə hansı patogenlərin töhfə verdiyini ortaya çıxarıb. 1812-ci ilin iyununda I Napoleon Rusiyanı fəth etmək ümidi ilə 500-600 min əsgərlə Moskvaya hücum edib. Lakin xaraba şəhərdə təcrid olunaraq həmin ilin payızında geri çəkilməyə qərar verib. 19 oktyabr 1812-ci il və 14 dekabr 1812-ci il tarixləri arasında Napoleon ciddi itkilərə məruz qalıb.

Xəstəlik və aclıqdan vəziyyəti daha da ağırlaşan 300.000-ə yaxın insan soyuqdan ölüb.

“bioRxiv” nəşrində dərc olunan araşdırmada alimlər qeyd ediblər ki, o zaman de Kirkoff adlı həkim fransız əsgərlərinin əziyyət çəkdiyi xəstəliklər haqqında kitab yazıb. O, xüsusilə tif xəstəliyini sənədləşdirib. Bununla belə, əsgərlərin çəkdiyi xəstəliklər müzakirə və araşdırma mövzusu olaraq qalırdı.

Paris-Cite Universiteti nəzdində Paster İnstitutunun və ən müasir aDNA texnikası ilə təchiz edilmiş digər qurumların tədqiqatçıları Napoleonun əsgərlərindən götürülmüş nümunələri yenidən təhlil ediblər. Onlar Napoleonun ordusunu məhv edən yoluxucu agentlərin ilk birbaşa sübutunu təqdim etdə biliblər. Tədqiqatçılar Vilnüsdəki kütləvi məzarlıqda basdırılmış Napoleonun əsgərlərinə məxsus 13 dişdən DNT nümunələri götürüblər.

Onlar iki bakteriyanın varlığını təsdiqləyiblər: Bunlar paratif qızdırmasına səbəb olan Salmonella enterica və bitlə ötürülən qızdırma yaradan Borrelia recurrentis bakteriyalarıdır. Tif qızdırmasına bənzər bir xəstəlik olan Salmonella orqanizmə çirklənmiş su və ya qida vasitəsilə yoluxur. Bitlər tərəfindən ötürülən qızdırma yüksək hərarət, əzələ ağrısı və həddindən artıq zəiflik epizodlarına səbəb olur. Digər tədqiqatlar daha əvvəl Napoleonun əsgərlərində bitin DNT fraqmentlərini tapıb.

Aclıqdan ölən əsgərlər Litvada tərk edilmiş evlərdə çəlləklərdə saxlanılan turşuya qoyulmuş çuğundur yeyiblər. Onlar şirə içib, duzlu xiyar yeyiblər. Bu da ishala səbəb olub, mədə-bağırsaq traktını qıcıqlandırıb.

Onların hərbi formalarına daraşan bitlər bu zəifləmiş adamları daha da taqətdən salıb.

Tədqiqat Napoleon ordusunda dəhşətli ölüm sayına görə tifdən daha çox paratif qızdırmasının səbəb oldmasına dair ilk birbaşa sübutları təqdim edir.

AzPost.az

Paylaş