NASA eksperti izah etdi: Tarixdə heç bir astronavt niyə Yer atmosferini tərk etməyib?

NASA-nın heliogeofizika üzrə mütəxəssisi Daq Roulandın açıqlamasına görə, texniki baxımdan heç bir astronavt Yer atmosferini tərk etməyib. 

Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, bu fikrin təəccüblü səslənməsinə baxmayaraq, alimlər arasında elmi əsaslara söykənən izahı mövcuddur və bu məsələ "IFLScience" tərəfindən dərc olunan hesabatda ətraflı açıqlanıb.

Kosmos haradan başlayır?

Rouland bildirib ki, Yer atmosferi bir nöqtədə bitmir - o, tədricən seyrəkləşərək çox yüksək yüksəkliklərə qədər uzanır. "Atmosfer Everestin zirvəsində və ya təyyarələrin uçduğu hündürlüklərdə bitmir. O, daha da yuxarı qalxır və getdikcə daha seyrək olur, lakin tamamilə yox olmur”, deyə alim izah edib.

NASA eksperti vurğulayıb ki, Beynəlxalq Kosmik Stansiya (ISS) da hələ Yer atmosferində yerləşir. Onun sözlərinə görə, orbitdə olan bu stansiya Yer səthindən yalnız bir neçə yüz mil (təxminən 400 km) məsafədə yerləşir və burada hələ də aerodinamik sürtünmə kifayət qədər güclüdür ki, stansiyanın hərəkətini yavaşlada bilsin. Ona görə də stansiya mütəmadi olaraq raketlərlə yuxarı qaldırılmasa, zamanla Yerə düşəcək.

Karman xətti və geokorona

Adətən kosmosun başlanğıcı kimi Karman xətti qəbul edilir. Bu xətt Yer səthindən 100 kilometr yüksəklikdə yerləşir və atmosferin əksər hissəsi onun altında qalır. Lakin alimlər bildirirlər ki, bu sərhəd tam dəqiq deyil və sadəcə praktiki bir istinad nöqtəsidir.

NASA və Avropa Kosmik Agentliyinə (ESA) məxsus "Solar and Heliospheric Observatory" (SOHO) peykinin 2019-cu ildə apardığı tədqiqatlar göstərib ki, Yer atmosferinin ən uc bölgələri - yəni hidrogen atomlarından ibarət bulud olan geokorona - kosmosa, təqribən 629 300 kilometr uzaqlığa qədər yayılır. Bu isə Ayın orbitindən xeyli uzağa qədər atmosferin uzandığını göstərir.

Rouland əlavə edib ki, Yer səthindən təxminən 60 min kilometr yüksəklikdə hələ də hər kubsantimetrə 70-ə yaxın hidrogen atomu düşür. Ay səviyyəsində isə bu rəqəm təxminən 0,2 atom təşkil edir. Bu, o deməkdir ki, hətta astronavtlar Ay səthinə endiklərində belə, hələ də Yer atmosferinin daxilində olublar - hərçənd bu səviyyədə o, olduqca seyrəkdir.

Genişmiqyaslı atmosfer - heliosferaya qədər

Rouland deyib ki, Yer atmosferindən sonra Günəşin təsir zonasına - atmosferinə, daha sonra isə heliopauza adlanan sərhədi keçərək Günəş sisteminin xarici sərhədinə - heliosferanın sonuna daxil oluruq. Bu, artıq ulduzlararası mühitin başladığı nöqtədir.