NATO Rusiyaya qarşı 4 cü maddəni işə saldı Nələr gözlənilir?

“Polşa hava məkanına daxil olan Rusiya PUA-ları NATO-nun təhlükəsizlik arxitekturası üçün sadəcə texniki insident deyil, daha dərindən strateji əhəmiyyət daşıyan bir anın başlanğıcıdır. NATO təyyarələrinin bu dronları vurması, ittifaqın suverenlik və təhlükəsizlik prinsiplərinə toxunan ciddi siqnaldır. Polşanın 4-cü maddəni işə salması isə sadəcə “məsləhətləşmə” deyil, eyni zamanda ittifaqın koordinasiya, reaksiya və eskalasiyanı idarəetmə qabiliyyətinin real sınağıdır”.

Bu sözləri Globalinfo.az-a politoloq Rüstəm Tağızadə deyib.

O bildirib ki, məlum insident Rusiya üçün bir neçə məqsədə xidmət edə bilər:

“NATO-nun reaksiya sürətini yoxlamaq, Ukraynaya hücum marşrutlarını test etmək və Avropada qorxu, qeyri-müəyyənlik yaratmaq. Belə manevrlər Moskvanın müttəfiqlərin davranışlarını müşahidə edib ona uyğun strategiyalar qurmasına şərait yaradır.

Hadisənin əsas aspekti atribusiyadır: yəni kimin məsuliyyət daşıdığı. Dəlillər olmadan verilən sərt qərarlar vəziyyəti daha da gərginləşdirə bilər. Koordinasiyalı reaksiya isə həm hərbi, həm də diplomatik sahələrdə sinxronluq tələb edir. Hərbi reaksiya sərt olmamalı, eskalasiyanı önləyəcək şəkildə ölçülü və çoxpilləli olmalıdır.

İlk addım olaraq, NATO-nun Polşaya siyasi və texniki dəstək verməsi, kəşfiyyat və hava-müdafiə imkanlarını artırması gözlənilir. Paralel olaraq, diplomatik və iqtisadi təzyiqlər, o cümlədən sanksiyalar gündəmə gələ bilər. Hərbi müdaxilədən yayınaraq, Ukraynaya əlavə müdafiə və elektron-müharibə texnologiyası göndərmək və Moskva ilə insidentlərin qarşısını almağa yönəlik kanalların qurulması daha ağıllı seçim ola bilər.

Rüstəm Tağızadə

Əgər NATO yanlış atribusiya və ya emosional reaksiya verərsə, bu, daha geniş qarşıdurma riskini artırar. Əks halda, yaxşı koordinasiya edilmiş cavab həm NATO-nun nüfuzunu möhkəmləndirə bilər, həm də Rusiyanın bu tip manevrlərini nəticəsiz buraxa bilər.

Nəticə olaraq, bu hadisə hava məkanı və pilotsuz texnologiyalar üzərindən aparılan yeni tip münaqişələrin necə ciddi təhlükəyə çevrilə biləcəyini göstərdi. NATO-nun reaksiyası sabit, hesablanmış və sübuta əsaslanmış olarsa, bu, Avropanın təhlükəsizliyini gücləndirə bilər. Əks təqdirdə, qeyri-müəyyənlik və gecikmə Rusiyanın strateji üstünlüyünə çevrilə bilər. Hazırkı mərhələdə genişmiqyaslı müharibə ehtimalı yüksək deyil, çünki hər iki tərəf belə eskalasiyanın ciddi nəticələr doğuracağını anlayır. Lakin bu, NATO üçün həm sınaq, həm də möhkəmlənmək üçün fürsətdir”.

Turan Rzayev
Globalinfo.az