Nazir: “Orta Dəhliz illik 75 milyard dollarlıq ticarət dövriyyəsi potensialına malikdir”

Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (TBNM, Orta Dəhliz) Türkiyə ərazisindən keçərək illik 75 milyard ABŞ dolları həcmində ticarət dövriyyəsi potensialına malikdir.

Bakıvaxtı.az Türkiyənin Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, bunu nazir Abdulkadir Uraloğlu bildirib.

O qeyd edib ki, iyunun 27-dən 29-dək Türkiyədə keçiriləcək Qlobal Nəqliyyat Dəhlizləri Forumu 70 ölkənin nümayəndələrini bir araya gətirəcək: “Əsas diqqət Orta Dəhlizin ənənəvi dəniz marşrutlarına strateji alternativ kimi inkişafına yönələcək”.

Nazir bildirib ki, Türkiyənin nəqliyyat dəhlizləri Hörmüz boğazındakı qeyri-sabitlik fonunda mühüm alternativə çevrilir: “Orta Dəhliz dəniz marşrutundan 2 dəfə daha sürətli və hava nəqliyyatından təxminən 4 dəfə daha qənaətlidir”.

O vurğulayıb ki, geosiyasi gərginlik, xüsusilə İran və İsrail arasında kəskinləşmə qlobal logistika marşrutlarının şaxələndirilməsinin zəruriliyini bir daha təsdiqləyib: “Forum çərçivəsində Orta Dəhliz boyunca yerləşən ölkələrin nəqliyyat nazirləri ilə görüşlər, həmçinin avtomobil, dəmir yolu, dəniz və hava nəqliyyatı sektorlarından aparıcı nəqliyyat şirkətlərinin rəhbərlərinin iştirakı ilə dəyirmi masalar keçirilməsi planlaşdırılır”.

Nazirin sözlərinə görə, Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AK Parti) hakimiyyəti illərində Türkiyə nəqliyyat və kommunikasiya infrastrukturuna təxminən 293,5 milyard ABŞ dolları məbləğində investisiya yatırıb.

"Mərkəzində Türkiyənin olduğu Orta Dəhliz dəmir yolu ilə 21 ölkəni birbaşa birləşdirir və qlobal ticarətin mühüm həlqəsinə çevrilir. Əgər Süveyş kanalı ilə yük daşınması orta hesabla 35 gün, Ümid Burnu ilə 45 gün çəkirsə, Orta Dəhliz ilə bu müddət 15 gündən az olacaq", - A.Uraloğlu bildirib.

Nazir qeyd edib ki, hazırda dəmir yolu şəbəkəsinin 651 km uzunluğunda əsas hissələrində (Halkalı–Kapıkule, Gebze–Köseköy, Yerköy–Kayseri, Kars–Aralık–Dilucu, Sivas–Zara daxil olmaqla) işlər davam edir, həmçinin ümumi uzunluğu 1 394 km olan yeni layihələr hazırlanır.

"Bu investisiyalar sayəsində Orta Dəhliz üzrə illik daşımaların həcminin 6,5 milyon tona çatacağı gözlənilir. Təkcə marşrutun dəmir yolu komponenti üzrə illik 75 milyard ABŞ dolları səviyyəsində ticarət dövriyyəsi potensialı qoyulub", - A.Uraloğlu bildirib.

Xatırladaq ki, 2024-cü ildə TBNM ilə yükdaşımaların həcmi 62 % artaraq 4,5 milyon tona çatıb. 2025-ci ildə onun 5,2 milyon tona qədər artacağı gözlənilir ki, bunun da 4,2 milyon tonu marşrutda iştirak edən ölkələrdən keçəcək. Bu həcmin 2,5 milyon tonu quru yük (96 min TEU ekvivalenti), 1,7 milyon tonu isə neft olacaq.

Marşrutun ötürücülük qabiliyyəti 2027-ci ilə qədər ildə 10 milyon tona çata bilər ki, bu da Azərbaycanın tranzit potensialının genişləndirilməsi və infrastruktura əlavə investisiyaların cəlb edilməsi üçün davamlı zəmin yaradacaq.