Nə həftələr, nə də aylar lazımdır: Aviadaşıyıcının yanacaqdoldurma prosesi nə qədər çəkir?

Bir aviadaşıyıcının yanacaqla doldurulması - bu, sadəcə yanacaqdoldurma məntəqəsinə yaxınlaşmaqla başa gələn bir proses deyil. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, ABŞ-ın nüvə mühərrikli aviadaşıyıcıları üçün bu əməliyyat gəminin 50 illik xidmət dövrü ərzində cəmi bir dəfə həyata keçirilir və bu, bir neçə saat deyil – 3 ildən 6 ilə qədər davam edə bilər. Prosedur rəsmi olaraq RCOH (Refueling and Complex Overhaul) – "yanacaqla doldurma və kompleks əsaslı təmir” adlanır.

Bu, sadəcə nüvə yanacağının dəyişdirilməsi deyil – gəminin tam modernləşdirilməsi prosesidir. Hərbi dəniz qüvvələri bu fürsətdən istifadə edərək döyüş sistemlərini, radiolokasiya və elektron qurğuları, hətta gəminin ən dərin qatlarındakı kabelləri belə yeniləyir.

Təxminən 6 min nəfərlik heyətə sahib "USS George Washington" gəmisində həyata keçirilmiş RCOH əməliyyatı bu prosesin mürəkkəbliyini açıq şəkildə nümayiş etdirir. Gəmi tam 6 il təmir bazasında olub – bu müddətdə reaktorlar söndürülüb, soyudulub və köhnə nüvə yanacağı yenisi ilə əvəzlənib.

Bu işlər ABŞ-da yalnız Virciniya ştatının "Newport News Shipbuilding" adlı yeganə gəmiqayırma zavodunda həyata keçirilir. Burada ixtisaslaşmış qruplar fasiləsiz növbələrlə çalışır, xüsusi kranlar və avadanlıqlar vasitəsilə reaktor sistemlərini söküb dəyişdirirlər.

Tipik bir aviadaşıyıcı – məsələn, "USS Nimitz" və ya "USS John C. Stennis" – yalnız bir dəfə RCOH prosesindən keçir. Bu da adətən 20–25 illik istismardan sonra baş verir və gəminin növbəti 20–25 il ərzində xidmətini davam etdirməsinə imkan yaradır.

ABŞ-ın 11 nüvə aviadaşıyıcısından hər zaman 7–8 gəmi aktiv xidmətdə olur, qalanları isə təmir və modernləşdirmədən keçir. Bu sistem ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinə qlobal mövcudluğunu qorumağa və ənənəvi yanacaqdan asılı olmadan fəaliyyət göstərməyə şərait yaradır – yalnız buxar enerjisi və sıfır tullantı ilə.

Donanmanın mühəndisləri bildirirlər: "Quru doka daxil olmaqla bir neçə il sərf etmək – gəminin daha 25 il xidmət göstərməsi üçün çox cüzi bir qiymətdir".

Aydın