Icma.az
close
up
RU
Niyə kişilər qadınlardan uzundur? Səbəb genlərdə gizlidir

Niyə kişilər qadınlardan uzundur? Səbəb genlərdə gizlidir

Icma.az, Lent az saytına istinadən bildirir.

Təxminən bir milyon insanın genetik məlumatlarının təhlili alimlərə cinslər arasında boy fərqinə təsir edən amillərdən birini müəyyən etməyə kömək edib. Məlum olub ki, buna səbəb xüsusi bir gendir.

Kişi və qadınlar arasında orta boy fərqi təxminən 13 santimetr təşkil edir. Lakin bu fərqin bioloji səbəbləri yaxın vaxta qədər tam aydın deyildi. Yeni araşdırma bu məsələyə daha çox aydınlıq gətirir.

Lent.az bununla bağlı məlumatları təqdim edir:

Nəzər mərkəzində – SHOX

Tədqiqatçılar SHOX adlı genə diqqət yetiriblər. Bu gen insan boyu ilə əlaqəsi ilə tanınır. SHOX geni həm qadınlarda olan iki X xromosomunda, həm də kişilərdə olan X və Y xromosomlarında yerləşir. Bu o deməkdir ki, gen hər iki cinsdə mövcuddur. Lakin alimlərin araşdırmasına görə, onun boy artımına təsiri cinslər arasında fərqli ola bilər.

ABŞ və Böyük Britaniyadan olan tədqiqatçılar üç müxtəlif biobankdan təxminən bir milyon insanın məlumatlarını analiz ediblər. Onlar arasında 1200-dən çox nadir xromosom anomaliyasına malik insan aşkarlanıb - məsələn, əlavə və ya çatışmayan X və ya Y xromosomları. Bu cür insanların boyu müqayisə edilərkən, əlavə Y xromosomunun boyu əlavə X xromosomundan daha çox artırdığı müəyyən edilib.

Niyə kişilərdə təsir daha güclüdür?

Məsələ burasındadır ki, SHOX geni cinsi xromosomların kənar hissəsində yerləşir. Qadınlarda iki X xromosomundan biri genetik olaraq daha az aktivdir, bu səbəbdən həmin X-in uclarındakı genlər (o cümlədən SHOX) yalnız qismən fəaliyyət göstərir.

Kişilərdə isə vəziyyət fərqlidir: həm X, həm də Y xromosomundakı SHOX genləri tam aktivdir. Bu da onların boy artımına daha güclü təsir etməsinə səbəb olur.

SHOX geni nədir?

SHOX (Short Stature Homeobox) geni zülal sintezini idarə edən və digər genlərin aktivliyini tənzimləyən təlimatları verir. Xüsusilə də skeletin inkişafı, əllərin və ayaqların sümük böyüməsi və yetişməsi üçün çox vacibdir.

Bu tapıntı insan bədəninin formalaşmasında genetik fərqliliklərin necə mühüm rol oynadığını bir daha sübut edir.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:109
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 23 May 2025 14:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see230

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see195

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see168

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see161

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see158

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see147

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see144

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see136

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see136

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see135

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see134

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see134

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see131

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see128

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see127

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see126

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see126

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see126

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see124

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri