Icma.az
close
up
RU
Odur ki, rüsum tələb edən ölkələri buna görə qınamaq olmaz

Odur ki, rüsum tələb edən ölkələri buna görə qınamaq olmaz

Icma.az bildirir, Redaktor.az portalına istinadən.

Mafiyalar və ya bir ərazidə qanunsuz fəaliyyət göstərən qruplaşma həmin ərazidəki digər qanunsuz fəaliyyətlərdən haqq alır və ya onların fəaliyyətini qadağan edir. Bu “protection racket” və ya "xərac sistemi" adlanan klassik bir modeldir. Bu yanaşmanı dövlətlərin idxal rüsumu sistemi ilə oxşarlaşdırmaq mümkündür, çünki dövlətlər də öz suveren ərazilərində mal gətirin satanlardan rüsum tələb edirlər.

Beləliklə, biri bunu "haqq" adlandırır, digəri "idxal rüsumu". Amma burada əsas fərq qanunilik və legitimlikdir. Mafiyalar zorakılıq və qeyri-qanuni yollarla öz şərtlərini diqtə edirlər, dövlət isə hüquqi çərçivədə, qanunlar vasitəsilə bunu tənzimləyir. Dövlətin topladığı rüsum ictimai rifah, infrastruktur, sosial xidmətlər və təhlükəsizlik və digər dövlət maraqları üçün xərclənir, mafiyaların yığdığı "rüsum" isə kriminal fəaliyyətin davamına və şəxsi maraqlara yönəldilir.

Əslində, tarixdə bir çox dövlətin ilkin formalaşma mərhələsində güc tətbiq etməklə iqtisadi resurslar üzərində nəzarət yaratması mafiyaların fəaliyyət modelinə bənzəyir. Amma zaman keçdikcə bu proses hüquqi və institusional bazaya oturdularaq mərkəzləşdirilmiş dövlət sisteminə çevrildi.

Odur ki, öz ərazisində mal satmaq istəyənlərdən rüsum tələb edən ölkələri buna görə qınamaq olmaz.

Digər bir tərəfdən isə axı, ölkələr həm də ucsuz-bucaqsız bazardır. Varlı müştəriləri olan bazarlarda isə "yer pulu" çox baha olur.

Eldəniz Əmirov,

iqtisadçı ekspert

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:47
embedMənbə:https://redaktor.az
archiveBu xəbər 03 Aprel 2025 12:10 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

İranın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı dəyişməz mövqeyi

28 İyul 2025 06:35see532

Azərbaycanın əməkdar məşqçisi vəfat edib KONKRET

27 İyul 2025 15:40see140

Türkiyə ən böyük hərbi müqaviləni bu ölkə ilə imzaladı

27 İyul 2025 13:31see124

Mingəçevirdə zəlzələ qeydə alındı

28 İyul 2025 06:24see122

Qyökereş “Arsenal”a keçidindən nələr dedi?

27 İyul 2025 13:26see119

Tottinin oğlu futbolçu karyerasını 19 yaşında bitirib

27 İyul 2025 14:55see118

Fransanın cənubunda meşə yanğını 680 hektardan çox ərazini bürüyüb

27 İyul 2025 23:13see116

İxtisas seçimi bu il gec başlayacaq? RƏSMİ

28 İyul 2025 14:45see115

Novxanı çimərliyində iki nəfər boğulub öldü

28 İyul 2025 09:24see114

Bakıda kişi iki manata görə arvadını döydü

28 İyul 2025 09:51see114

“Embraer 190” hava təhlükəsi yaşadı Xəzər üzərində həyəcan

28 İyul 2025 07:17see114

Eminin xanımının “DreamFest” “look”ları…

27 İyul 2025 15:36see114

Corab satan aktyor işlə təmin olunub: Nazir iki dəfə mənə zəng etdi, dedi ki...

28 İyul 2025 02:44see114

Gəncədə klinika meyiti qaytarmır? Mərhumun yaxınlarından ŞİKAYƏT

28 İyul 2025 02:03see114

“Hücumçu almaq istəyirik” “Qarabağ”ın prezidenti

28 İyul 2025 19:04see113

Yeniyetmələr süni intellektlə romantik münasibət yaşayırlar ARAŞDIRMA

28 İyul 2025 05:14see112

Peksov 2 saat təyyarəni gözləməli oldu Detallar

27 İyul 2025 14:34see110

Cennifer Lopezin konsertində xəcalət: Səhnədə ətəyi düşdü VİDEO

28 İyul 2025 22:47see110

Əfqanıstan səfirliyindən Rusiyaya cavab: “Ədəbsiz mahnını himn saymaq olmaz”

29 İyul 2025 00:35see109

Mançester Yunayted müqavilə müddətini uzatdığı qapıçısını icarəyə göndərib

28 İyul 2025 22:46see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri