Politoloq: Gərginlik sürətlə yüksəlir, İranla qarşıdurma qaçılmaz ola bilər

"İran Almaniya, Böyük Britaniya və Fransanın BMT sanksiyalarını bərpa etməsinin qarşısını almaq üçün əlindən gələni edir”.

Bunu İran xarici işlər naziri Abbas Əraqçi deyib.

Həmçinin xarici işlər naziri qeyd edib: “İran nə danışıqlardan, nə də müharibədən qorxur və lazım gələrsə, bütün ehtimallara hazırdır”.

Əraqçi danışıqların yekunlaşmadığı müddətcə Tehranın Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliklə (AEBA) bir daha əməkdaşlıq etməyəcəyini açıqlayıb.

Xatırladaq ki, Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyadan ibarət E3 ölkələri BMT Təhlükəsizlik Şurasına müraciət edərək İrana qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə imkan verən “snapback” mexanizmini işə salıb.

Almaniyanın xarici işlər naziri Yohann Vadeful, Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot və Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmi bununla bağlı birgə bəyanat yayıblar.

"İranın nüvə proqramının beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyə açıq təhdid olaraq qaldığı irəli sürülüb. Vurğulanıb ki, İranın yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı ilə bağlı heç bir mülki əsası yoxdur və bu, MAQATE tərəfindən də nəzərə alınmayıb.

"Gərginliyi azaltmaq və hərtərəfli ümumi həllə nail olmaq üçün İran və ABŞ-ı danışıqlar masasına qaytarmaq üçün intensiv diplomatik səylərimizi yorulmadan davam etdirdik", - deyə bəyanatda qeyd olunub.

Politoloq İlyas Hüseynov Sherg.az-a deyib ki, nüvə proqramı ilə bağlı İranla danışıqlar bərpa olunsa da, hələlik heç bir nəticə əldə edilməyib:

"Bu isə gərginliyin daha da artmasına, Tehrana qarşı təzyiqlərin yüksəlməsinə və sanksiyaların yenidən tətbiq olunmasına gətirib çıxara bilər. Eyni zamanda, İran öz maraqlarını təmin etmək üçün regionda müxtəlif addımlar ata bilər ki, bu da genişmiqyaslı müharibəyə işarədir. Hesab edilir ki, belə bir vəziyyətdə Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin nümayəndələri ilə birlikdə monitorinq aparılmalı, danışıqlar bərpa olunmalı və yekun həll variantı tapılmalıdır. Hazırda müharibə ehtimallarının artdığı müşahidə olunur. İsrailin Qəzzada genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar həyata keçirməsi, bölgə üzərində tam nəzarəti formalaşdırmaq niyyəti və İranla müharibə ehtimalları haqqında gedən müzakirələr bu gərginliyi daha da gücləndirir. Tehran da öz növbəsində belə bir müharibəyə hazır olduğunu bəyan edir. 12 günlük müharibə bir sıra məsələləri üzə çıxardı. Bu müddətdə İranın hərbi rəhbərliyinə və nüvə alimlərinə qarşı sui-qəsdlər həyata keçirildi, onların bir qismi məhv olundu. Bununla da İsrail kəşfiyyatının və “Mossad”ın bu ölkə üzərindəki təsir gücü bir daha üzə çıxdı. Digər tərəfdən İran yeni bir mərhələyə qədəm qoyduğunu bəyan edir. Təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi və müdafiə qabiliyyətinin artırılması istiqamətində addımlar atıldığı vurğulanır. Lakin bu, hərbi ritorikanın güclənməsi və eskalasiya risklərinin daha da artması deməkdir".

Analitikin sözlərinə görə, əgər yaxın zamanda konsensus əldə olunmasa, iqtisadi sahədə İrana qarşı təzyiqlər daha da güclənə, müharibə ehtimalları isə yüksələ bilər.