Prezident İlham Əliyev regional təhlükəsizlik memarıdır ŞƏRH

Fikir dühalarından birinin dediyi kimi tarixi liderlər yaradır, tarixiçilər yazır. Azərbaycan tarixində də tarix yaradan liderlər olub. Bu liderlər ölkənin taleyində həlledici rol oynamaqla adlarını tarixə həkk ediblər. Onlar tarix yaradıblar ki, gələcək nəsillər o tarixdən həm qürurlansınlar, həm də ibrət alsınlar.

Bu gün xalqımız daha bir şərəfli tarix yaşadı. Belə ki, avqustun 8-də Birləşmiş Ştatların Prezidenti Donald Trampın təşəbbüsü ilə Azərbaycan və Ermənistan liderləri sülh yolunda mühüm addım atdılar.Görüşdə çoxdan arzusunda olduğumuz Cənubi Qafqaza sülhü gətirən Bəyanat imzalandı. 30 illər boyunca müharibə olan bir bölgəyə sülhün gəlməsinin nə demək olduğunu onu ancaq gözləyənlər bilər.Bu görüş və imzalanan Birgə Bəyannamə re­gionun gələcəyi üçün mühüm dönüş nöqtəsi oldu.

Azərbaycan - Ermənistan münaqişəsi yalnız hərbi qələbə ilə deyil, həm də beynəlxalq hüquq çərçivəsində təsbit olunmuş sülh razılaşması ilə başa çatmaq üzrədir. Beynəlxalq hüquqda sülh prosesi yalnız hüquqi sənədlərlə deyil, həm də siyasi iradə ilə təmin edilir. İlham Əliyevin liderliyi bu mənada “proaktiv diplomatiya” nümunəsi oldu. O, 44 günlük müharibə ilə BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsində təsbit olunmuş özünümüdafiə hüququnu icra etdi, ardınca isə sülh masasında bu qələbəni "jus cogens" prinsipləri ilə möhkəmləndirdi. ABŞ Prezidenti Donald Trampın “İlham Əliyevlə işləmək şərəfdir” bəyanatı təkcə diplomatik kompliment deyil, həm də liderin beynəlxalq legitimliyinin ABŞ səviyyəsində rəsmən təsdiqidir. Bu, dövlətimizin başçısının regional təhlükəsizlik memarı kimi qəbul edildiyini göstərir. Prezident İlham Əliyevin görüşdə nümayiş etdirdiyi siyasi uzaqgörənlik, dövlətçilik iradəsi və diplomatik məharəti, sadəcə olaraq, müasir dövrün liderlik etalonuna çevrildi. ABŞ Prezidenti Donald Trampın özü də görüş zamanı dəfələrlə vurğuladı ki, Prezident İlham Əliyev dərin strateji təfəkkürə malik liderdir. Tramp mətbuat qarşısında Azərbaycan Prezidentinin yüksək intellektindən, siyasi çevikliyindən və geosiyasi balans yaratmaq bacarığından heyranlıqla danışaraq, onun regional və dünya siyasətində oynadığı rolu açıq şəkildə təqdir etdi. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, Tramp dövlətimizin başçısına Ağ Evin rəmzi açarını da təqdim edib və belə deyib: “Sizə daha bir hədiyyəm var. Bu, Ağ Evin rəmzi açarıdır. Mən bunu nadir hallarda təqdim edirəm”.

Bundan sonra sülhün qurulmasına dair sazişin imzalanması və ratifikasiyasına nail olmaq üçün növbəti addımlar atılacaq. Yəni yekun sülh sazişinin imzalanması üçün əsas tələblərimizdən biri – Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsinin zəruriliyi təsdiq olunur. Bəyannamədə yer alan ən vacib müddəalardan biri tərəflərin düşmənçilik səhifəsini bağlaması, eyni zamanda indi və gələcəkdə hər hansı bir qisas cəhdini qətiyyətlə rədd və istisna etməsidir. Bu razılaşma həm də əlaqə və rabitə istəyinin göstəricisidir. Cənab Prezident də bəyan etdi ki, Azərbaycan ölkələr arasında inteqrasiyanın baş verməsini istəyir. Bu isə ilk növbədə Azərbaycanın əsas hissəsinin Naxçıvana quru yolla maneəsiz keçidini təmin etməli idi. Bu tələb də Ermənistan tərəfindən qəbul edildi. Cənab Prezident daim vurğulayırdı ki, Zəngəzur dəhlizi açılmalıdır və açılacaq. Azərbaycan Vaşinqtonda bu məqsədinə də nail oldu. İmzalanmış Birgə Bəyannamədə ölkəmizin əsas hissəsi ilə Naxçıvan arasında maneəsiz gediş-gəliş təsdiq olunur. Beləliklə, Zəngəzur Dəhlizi reallaşır. Bu mənada əminliklə deyə bilərik ki, Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti qələbəsidir.

Əminliklə deyə bilərik ki, Üçtərəfli bəyannamənin ruhunu və mahiyyətini müəyyən edən əsas xətt də məhz Prezident İlham Əliyevin illərlə apardığı prinsipial, ardıcıl və strateji siyasətin nəticəsi idi. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan nəinki müharibədə qalib gəldi, həm də sülh prosesində siyasi və mənəvi üstünlüyünü qoruyub saxladı. Vaşinqtonda imzalanan bəyannamədə Azərbaycanın milli maraqları tam şəkildə nəzərə alındı, ərazi bütövlüyü və suveren hüquqları birmənalı şəkildə təsdiq olundu.

Bu görüş sadəcə diplomatik müzakirə deyil, münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində atılmış konkret bir addım oldu. Onun əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, uzun illərdən sonra tərəflər ilk dəfə eyni masa arxasında əyləşərək davamlı sülhün əsasını qoya biləcək razılaşma üzərində anlaşdılar. Bu regionda sabit sülhün bərqərar olması siyasi sabitlik, iqtisadi inkişaf, beynəlxalq infrastruktur və enerji layihələrinə daha geniş inteqrasiya baxımından mühüm əhəmiyyət daşımaqla yanaşı, hər bir aspektdə həyati önəm kəsb edəcək.

Gündüz Bayramov

YAP Samux rayon təşkilatının sədri