“Psixoloji savadsızlıq gəncləri depressiyaya sürükləyir” Psixoloq

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) yeni hesabatına görə, dünyada 1 milyarddan çox insan narahatlıq pozuntuları, depressiya və digər xəstəliklər də daxil olmaqla psixi pozuntularla yaşayır.

Mövzu ilə bağlı Metbuat.az-a açıqlama verən psixoloq Gülnar Orucova bildirib ki, gənclər arasında depressiya, narahatlıq, aqressiya, əsəb, gərginlik, stress və bulinq halları sürətlə artır:

“Buna səbəb olan bir neçə amil var. Əsas amillərdən biri həddən artıq telefondan və sosial şəbəkələrdən istifadədir. Sosial şəbəkələrdə daim təsdiq gözləyən gənclər, yaşadığı hər anı paylaşır və bu paylaşımları hər hansı tərəfdən tənqid edən insana qarşı çox sərt reaksiya göstərirlər. Doğrudur, telefonun və sosial şəbəkələrin müsbət tərəfləri var. Amma biz bu gün Azərbaycanda onların mənfi tərəflərini daha çox görürük. Buna dönüb baxsaq, evli insanların öz qızı yaşında qızları qaçırması, gənc qızların evdən qaçması və ya bu kimi hallar əvvəlki illərə nisbətən daha çox müşahidə olunur. Buna birinci səbəb mən deyərdim ki, telefon və sosial şəbəkələrdir. Sonra valideyn amili gəlir”.

Psixoloq qeyd edib ki, illər öncə valideynlər övladına daha az nəzarət edirdi, amma indi həddən çox nəzarət olunur:

“İndiki valideynlər çalışır ki, övladlarının bütün istəklərini yerinə yetirsinlər. Valideynlərin həddən artıq diqqəti, qayğısı, sevgisi məsuliyyətsiz gənclərin ortaya çıxmasına səbəb olur. Yəni, bu gənc artıq bilmir ki, nə üçün çalışır, niyə çalışır, hansı məqsədə yönəlib. Bu cür halların artması yeni nəsil üzərində ciddi təsir göstərir. Əvvəlki illərdə təbii qidalardan daha çox istifadə olunurdu. İndi isə modifikasiya olunmuş qidalar daha çoxdur və buna görə də problemli uşaqların sayı durmadan artır. Bu da gənclərə mənfi təsir göstərir. Təbii ki, yanaşı problemlər də var. Bu problemlər ailə mühitinin təsirindən də qaynaqlana bilir. Müasir həyat tərzi insanı davamlı olaraq stresdə saxlayır. Psixoloji savadsızlıq da bu kimi halların yaranmasına səbəb olur”.

Gülnar Orucovanın sözlərinə görə, psixoloji savadsızlıq da depressiyanın formalaşmasında mühüm rol oynayır:

“Daha az özünə dəyər verən insanlar, daha çox həssas olanlar, tez üzülən, tez incinən, hər şeyi tez ürəyinə salan, hər şeyi beynində çox müqayisə edən insanlar daha çox depressiyaya düşür. Bu səbəbdən də bu gün depressiya varsa, bir mənalı şəkildə düşünməliyik ki, psixoloji savadsızlıq depressiyanı formalaşdırır. İnsanın gələcəklə bağlı planları da bəzən onu depressiv və aqressiv edə bilir. Amma ən əsas səbəblər sosial şəbəkələr və “kiber zorakılıq”dır. Bu iki amil gənclərin psixoloji vəziyyətinə ən çox təsir edən faktorlar hesab olunur”.

Ülkər Cəlilzadə / Metbuat.az